Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
4.
neutra sententia accepta Herennius domum e
castris est avectus; et in castris Romanis cum frustra
multi conatus ad erumpendum capti essent et iam
omnium rerum inopia esset,
[2]
victi necessitate legatos
mittunt, qui primum pacem aequam peterent; si pacem
[p. 505]
non inpetrarent, uti provocarent ad pugnam.
[3]
tum
Pontius debellatum esse respondit et, quoniam ne
victi quidem ac capti fortunam fateri scirent, inermes
cum singulis vestimentis sub iugum missurum; alias
condiciones pacis aequas victis ac victoribus fore:
[4]
si
agro Samnitium decederetur, coloniae abducerentur,
suis inde legibus Romanum ac Samnitem aequo foedere victurum;
[5]
his condicionibus paratum se esse foedus cum consulibus ferire; si quid eorum displiceat,
legatos redire ad se vetuit.
haec cum legatio renuntiaretur.
[6]
tantus gemitus
omnium subito exortus est tantaque maestitia incessit
ut non gravius accepturi viderentur, si nuntiaretur
omnibus eo loco mortem oppetendam esse.
[7]
cum diu
silentium fuisset nec consules aut pro foedere tam
turpi aut contra foedus tam necessarium hiscere possent, tum L. Lentulus, qui princeps legatorum virtute
atque honoribus erat: '
[8]
patrem meum' inquit, 'consules,
saepe audivi memorantem se in Capitolio unum non
fuisse auctorem senatui redimendae auro a Gallis civitatis, quando nec fossa valloque ab ignavissimo ad
opera ac muniendum hoste clausi essent et erumpere
si non sine magno periculo, tamen sine certa pernicie
possent.
[9]
quod si, ut illis decurrere ex Capitolio armatis
in hostem licuit, quo saepe modo obsessi in obsidentes eruperunt, ita nobis aequo aut iniquo loco dimicandi tantummodo cum hoste copia esset, non mihi
paterni animi indoles in consilio dando deesset.
[10]
equidem mortem pro patria praeclaram esse fateor et me
vel devovere pro populo Romano legionibusque vel in
medios me inmittere hostes paratus sum;
[11]
sed hic
patriam video, hic quidquid Romanarum legionum est,
quae, nisi pro se ipsis ad mortem ruere volunt, quid
habent, quod morte sua servent? '
[12]
tecta urbis' dicat
aliquis 'et moenia et eam turbam, a qua urbs incolitur'. immo hercule produntur ea omnia deleto hoc
exercitu, non servantur.
[13]
quis enim ea tuebitur? inbellis
[p. 506]
videlicet atque inermis multitudo. tam hercule,
quam a Gallorum impetu defendit.
[14]
an a Veis exercitum Camillumque ducem inplorabunt? hic omnes spes
opesque sunt, quas servando patriam servamus, dedendo ad necem patriam deserimus ac prodimus. '
[15]
at
foeda atque ignominiosa deditio est'. sed ea caritas
patriae est, ut tam ignominia eam quam morte nostra,
si opus sit, servemus.
[16]
subeatur ergo ista, quantacumque
est, indignitas et pareatur necessitati, quam ne di
quidem superant. ite, consules, redimite armis civitatem, quam auro maiores vestri redemerunt'.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.