I.v. dep. a. and n. Sanscr. root, c?*!vas-, to sigh.
I. Lit.
A. In gen., to complain, lament, bewail (class.).
(α).
With acc.: suas fortunas, to bewail one's fate, Plaut. As. 3, 1, 12: “suum fatum,” Caes. B. G. 1, 39, 4: “injuriam,” Cic. Att. 5, 8, 2: “omnia,” id. Fl. 24: “fortunam,” Ov. M. 15, 493: “nova monstra,” Hor. C. 1, 2, 6 al.: “labem atque ignominiam rei publicae,” Cic. Imp. Pomp. 12, 33.—
(β).
With de: “queritur de Milone per vim expulso,” Cic. Att. 9, 14, 2: “de injuriis alicujus,” id. Fam. 1, 4, 3.—
(γ).
With cum: “quererer tecum, atque expostularem, ni,” I would complain to you, Cic. Fam. 3, 10, 7: “cum patribus conscriptis,” Liv. 35, 8: “cum deo, quod,” Cic. Ac. 2, 25, 81; Vell. 2, 130, 3: “tecum inconsideratae pietatis queror,” Sen. Contr. 4, 27, 2.—
(δ).
With apud: “apud novercam,” Plaut. Ps. 1, 3, 80: “apud aliquem per litteras,” Cic. Att. 5, 21, 13.— (ε) With dat.: “nec quereris patri?” nor complain to your father? Juv. 2, 131.— (ζ) With obj.-clause: “ne querantur se relictas esse,” Cic. Tusc. 5, 5, 14.—(η) With quod: “legatos miserunt Athenas questum, quod, etc.,” Nep. Chabr. 3, 1: “queri libet, quod in secreta nostra non inquirant principes,” Plin. Pan. 68, 8; cf.: “quereris super hoc, quod non mittam carmina,” Hor. Ep. 2, 2, 24. —(θ) With pro: “haec pro re publicā,” in behalf of, in the name of the State, Cic. de Or. 2, 48, 198.— (ι) Absol.: “nisi omni tempore, quod mihi lege concessum est, abusus ero, querere,” Cic. Verr. 2, 1, 9, § 25: “non injuste,” Vell. 2, 40, 6.—
B. In partic., to make a complaint before a court: “de proconsulatu alicujus,” Plin. Ep. 3, 4, 2.—
II. Transf., of animals and things that utter a plaintive sound. Of apes: “queri rauco stridore,” Ov. M. 14, 100.— “Of the owl,” Verg. A. 4, 463. — “In gen., of the song of birds,” to complain, lament, to coo, warble, sing, Hor. Epod. 2, 26: “dulce queruntur aves,” Ov. Am. 3, 1, 4.—Of a musical instrument: “flebile nescio quid queritur lyra,” Ov. M. 11, 52; Hor. C. 2, 13, 24.