This text is part of:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
BUÐLI er konungr nefndr. Hann réð fyrir Svíþjóðu,
ríkr ok ágætr. Þat var háttr hans at elska mjök
smiðu, þá er hann fekk hagasta ok honum gerði gersemar.
Hann átti drottningu ok dóttur, er Hildr hét.
Þat varð þar til tíðenda, at drottning andaðist, ok var
konungr kvánlauss.
Þess er getit, at eitt kveld kómu tveir menn til konungs
ok gengu fyrir hann með kveðju. Konungr spurði,
hverir þeir væri, en annarr nefndist Olíus, en annarr
Alíus, "ok vildim vit hér vetrvist þiggja." Hann
spurði, er þeir væri hagleiksmenn nokkurir eða búnir
við íþróttum. Þeir kváðust kunna at gera hagliga hvern
hlut, þann er smíða skyldi. Konungr vísaði þeim til
sætis ok bað þá þar vera.
Í þenna tíma var með konungi boð nokkut, en um
kveldit kómu í höllina smiðir konungs ok sýndu honum
smíðit, gull eða vápn. Svá gerðu þeir ávallt, ef menn
kómu þangat, konungi til frægðar. Allir menn lofuðu
smíði þeira nema gestir. Þeir ræddu fátt um. Knífr
einn var í því smíði vandaðr. Þetta var sagt konungi, ok
kveðst hann ætla, at þeir mundi eigi betr smíða. Hann
kallar þá til sín ok mælti: "Hví eru þit svá tregir til at
lofa þat smíði, er hér er fram borit, eða kunni þit betr
at gera?" Þeir kváðu konung þat reyna mega, ef hann
vildi, at smíði þetta mundi eigi mikils vert hjá því.
Konungr bað þá gera þá smíð, er til afbragðs mætist,
"ef þit vilið eigi vera falsarar." Þeir kváðust brátt
munu reyna, at þessi smíð er lítils verð ok eigi góð. Þeir
settu knífinn í rönd borðsins fyrir konung, ok lá hjá þegar
eggin. Þeir báðu konung þar taka við gersemi sinni,
en kváðust freista mundu at gera annan kníf. Konungr
bað þá svá gera, ok síðan gerðu þeir kníf einn ok færðu
konungi. Hann brá á kamp sér, ok tók af kampinn ok
skinnit, svá at í holdi nam staðar. Konungr mælti: "Þat
mun satt vera, at þit munuð hagir menn, ok nú skulu þit
gera mér gullhring," ok svá gerðu þeir ok færðu konungi.
Hann leit á ok mælti: "Þat er rétt sagt, at ek hefi
eigi sét meiri gersemi í einum gullhring," ok svá mæltu
allir, er sá. Konungr kvað slíkt tíginna manna þjónustumenn,
ok síðan mælti hann: "Nú skulu þit gera mér
tvau sverð, þau er eigi beri minna af öðru smíði en
þessi smíð ykkur, ok þeim sé hvergi þess til höggvit,
er þau bíti eigi." Olíus kveðst þat eigi vilja ok lézt eigi
örvænt þykkja, at nokkut mikit mundi á liggja, ef þeir
gerði nauðgir, ok kvað til hófs bazt at búa. Konungr
kvað þá gera skyldu, hvárt er þeir gerðu nauðgir eða
eigi.
Síðan setjast þeir til smíðar ok gerðu tvau sverð,
sérhvárr þeira, ok gengu síðan fyrir konung ok sýndu
honum sverðin. Konungr leit á, ok sýndust honum
vænlig, "eða hverir fylgja kostir?" Olíus segir, hann kvað
hann því hvergi mundu til höggva, at þat mundi eigi
bíta, "ok hygg ek á því munu vera enga annmarka."
Konungr segir: "Þá er gott, ok verðum vér at reyna,
hversu staðgott væri," ok skaut oddinum í öndugissúlu,
ok lagðist lítt sverðit, ok síðan reisti hann þat í glugg
einum. Smiðrinn kvað þat ofraun sverðinu ok lét þat
til höggs búit, en eigi til reistingar. Konungr kvað þat
eigi mundu högg standast, ef þat brotnaði í slíkum tilraunum.
Ok nú reyndi hann þat sverð, er Alíus hafði
gert, ok hljóp þat aptr sem skíð, ok at öllu var þat
vænligra en hitt, ok stóðst hvárttveggja þær raunir,
er konungr gerði. Konungr mælti: "Þetta er enn betra,
er Alíus hefir gert, ok er hvárttveggja gott, eða hver
náttúra fylgir?" Alíus segir: "Þat, herra, ef þau mætast
á lopti, ok sé þau í móti borin, þá mun mitt sverð
framar, ok má þó kalla kosti eina ok jafna." Síðan
tók konungr þat sverð, er Olíus hafði gert, ok vildi
brjóta, ok þá brast sverðit við hjaltit. Konungr bað hann
betra sverð gera, ok síðan gekk hann reiðr til smiðju
ok gerði sverð ok fekk þat konungi. Hann hafði nú
allar slíkar raunir sem við it fyrra, ok stóðst þetta allar.
Konungr mælti: "Nú hefir þú vel gert, eða er nú ekki
hér á til vandkvæðis?" Hann segir: "Járngott er sverð,
enda munu nú nokkur forföll á liggja til hamingju
brots, því at þat mun verða at bana inum göfgustum
bræðrum, dóttursonum þínum." Konungr mælti: "Spá
þú manna armastr; nú skal bræðrum at bana verða ok
þó ógöfgum," ok hjó til hans, en þeir váru þá horfnir
með skjótri brautför ok neyttu þá innar neðri leiðar.
Konungr mælti: "Þetta eru miklir óvinir, ok við því
skal vinna, at sverð geri mannigi mein." Konungr
lét þá gera stokk at sverðinu með blýi ok lét sökkva
niðr í Löginn hjá Agnafit.