Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
ÞAR hefjum vér þessa sögu, er Gautrekr konungr,
sonr Gauta konungs, réð fyrir Gautlandi. Hann
var ágætr konungr fyrir margra hluta sakir, vinsæll ok
stórgjöfull, svá at hans mildi er jafnan við brugðit, þá
er fornkonunga er getit. Hann átti eina dóttur barna,
ok gifti hann hana Gjafa-Ref Rennissyni með ráði Nera
jarls.
Í þann tíma hafði andazt drottning Gautreks konungs.
Hann var þá hniginn á inn efra aldr ok var þó
inn hraustasti. Konungr sat jafnan á haugi drottningar,
því at honum þótti mikit fráfall hennar. Þá fór ríki
hans mjök stjórnarlaust, meðan konung angraði mest
fráfall drottningar. Eptir þat beiddust vinir konungs,
at hann mundi kvænast, kváðust helzt vilja hans afkvæmi
til ríkisstjórnar yfir sér, létu þat líkligt, ef hann
fengi sæmiligt ráð, at þat mundi þeim öllum til sæmdar
ok langæðligra náða. Gautrekr konungr tók þessu vel
ok kvað þá jafnan sýna ok sýnt hafa mikinn góðvilja
við sik bæði í ráðum ok hraustligri fylgd. Ok litlu síðar
býr Gautrekr konungr heiman ferð sína með átta tigu
manna, vel búna at vápnum ok klæðum ok inu fríðasta
liði. Vildi hann þessa ferð mjök vanda eptir því,
sem virðing hans sómdi.
Þórir er nefndr hersir einn ríkr í Noregi. Hann hafði
atsetu í Sogni. Hann var virðingamaðr mikill, ágætr
ok it mesta mikilmenni. Hann var kvángaðr maðr.
Hann átti eina dóttur barna, er Ingibjörg hét. Hún
var bæði vitr ok væn ok þótti vera inn bezti kostr;
höfðu margir ríkir menn hennar beðit, ok hafði hún
öllum af vísat, því at henni þótti sér hvergi fullkosta.
Nú berr svá til, at þar kemr Gautrekr konungr með
þessu sínu liði. Var við honum þar tekit harðla vel.
Gekk Þórir í móti honum ok bauð honum með sínu
föruneyti, svá langa dvöl sem honum vel líkaði. Gautrekr
konungr þiggr þar veizlu fagra með inum beztu
föngum ok viðtektum. Þar var kominn konungsson
einn utan ór löndum; sá hét Óláfr. Hann hafði við
sér hundrað manna. Þessi konungsson hafði beðit Ingibjargar
Þórisdóttur, en hún hafði því máli vel svarat.
Var þessi maðr ungr ok vænligr. Ok er Gautrekr spyrr
þetta, gefr hann at því engan gaum. Þá er hann hefir
þar litla hríð dvalizt, kallar hann Þóri á tal við sik.
Konungr mælti: "Ek vil yðr kunnigt gera mitt eyrendi:
Mér er svá flutt, at þú eigir, Þórir, dóttur væna ok
vitra, er Ingibjörg heitir, ok þat hefi ek með mér staðfest,
at ek vil biðja hennar mér til eiginkonu ok staðfesta
svá við yðr venzl með vináttu". Þórir mælti:
"Glöggva frétt hefi ek af því, at þú ert mikils háttar
höfðingi, ok því vil ek þínum eyrendum vel svara.
Þykki mér líkligt, at mín dóttir sé vel gift, þótt hún
kæmi í yðra forsjá, en svá er mál með grenni, at hér
er kominn einn konungsson; ungr ok vænligr, sá er
Óláfr heitr. Hann hefir áðr vakit bónorð við dóttur
mína, ok vit höfum þar nokkurar stefnur at átt. Nú
mun ek þessum vanda víkja af mér ok láta hana sjálfa
kjósa sér mann til handa, hefir hún þess beðit mik
áðr." Báðum konungum líkuðu vel þessi andsvör.
Litlu síðar gengu þeir allir saman með vinum sínum
til skemmu Ingibjargar. Ok er hún sá föður sinn
með þessum tveimr höfðingjum þar kominn, heilsaði
hún þeim öllum með blíðu ok bað þá at sitja. Þórir
tók þá til orða: "Svá er mál með vexti, dóttir, at hér
eru komnir með mér á þinn fund þessir tveir konungar,
sem mátt þú líta. Er ok eitt eyrendi beggja
þeira, at báðir vilja biðja þín. Nú með því, at hér
mun sannast it fornkveðna, at eigi má gera tvá mága
at einni dóttur, þá vil ek nú, at þú kjósir þér hlut til
handa, hvárn þeira at þú vilt eiga. Bið ek, at þú veitir
þeim skýr andsvör ok þann órskurð, at þér sé heyriligr
ok oss megi öllum vel gegna." Ingibjörg svaraði: "Svá
lízt mér sem þetta sé meira vandamál en þat sé mín
eða annarrar þeirar konu, er eigi er meir reynd at
viti en ek, at skipa þessu máli með skynsemd eða víst
sé, at ek kynni þetta kjósa fyrir mína hönd, svá sem
mér henti, því at mér þykkir mikil líkendi til standa,
at hvárrtveggi þessi konungr sé mikils háttar ok mér
miklu meiri en fullboðinn, í hvárs þeira umsjá, er ek
kem. En með tilteknum dæmum má ek helzt þetta
enda: Svá má ek helzt til jafna þessum konungum
tveim sem standi tveir apaldrar í einum garði, ok er
annarr ungr ok alllíkligr til, at þar á vaxi mörg stór epli
ok sæt þann tíma, er hann hefir fullan aldr síns tíma,
ok merkir sá Óláf konung. Þar í hjá er annarr apaldr,
sá er stendr með margkvísluðum limum á sér, berandi
alls konar epli. Sjá apaldr merkir stjórn ok ríki Gautreks
konungs, er lengi hefir stjórnat sínu ríki með örleik
ok sóma, ok stendr hans ráð allt í fullum tíma. Er
oss hans hreysti ok örleikr í hvern stað kunnari, ok
þó at svá beri til, at hans ríkisstjórn þrjóti fyrr af sökum
náttúru aldrs, þá má þó vera, at hann geti þá
hrausta sonu, ok er þá gott við þá at una, þótt konungs
missi við. Nú þótt Óláfr sé maðr yngri ok sé líkligr
til höfðingja, þá er illt vísu ván at kaupa, ok vef
ek eigi lengr þetta mál at sinni, ok kýs ek mér til yndis
ok samlaga Gautrek konung, þótt ek vissi þat fyrir, at
hann lifði fá ár, en Óláfr yrði gamall sem steinabrú
því at þat er mitt hugboð, at hann verði aldri slíkr
höfðingi, en allra helzt, ef hann lifir litla hríð." Við
þessi orð meyjarinnar verðr Gautrekr konungr harðla
glaðr ok sprettr upp þegar svá sem einn ungr maðr,
tekr í hönd meyjunni ok festir hana Óláfi konungi hjá
veranda. Af þessu varð Óláfr konungr harðla reiðr ok
kveðst þessa hefna skyldu á Gautreki konungi sjálfum
ok hans liði. Gautrekr konungr kvað eigi þann líkan
til böl at bera, er eigi mætti bregða, ok skildust þeir
við svá búit. Fór Óláfr konungr á braut með sínu liði
ok var inn reiðasti.