1
2
Sum deus et nemorum custos, mea numina servant
Menalus et viridis celeberrima silva Lycaei
Et iuga frondosis Nonacria consita plantis.
Liquimus Arcadiam, namque illic dulcia rumpunt
5Carmina diverso crepitantia tympana cantu.
Tum Scytha pascentes per florea rura capellas
Abstrahit et dominos, viduantur pascua dulci
Carmine et abductis iam squallent arva iuvencis,
Ilicet exosi strepitus et tristia bella
10Vidimus ancipiti quae quondam subdita Iano
Pascua, et ad notas iamdudum Tibridis undas
Flevimus: hic olim, teneros dum Tityrus haedos
Colligit, arguta cecinit mea carmina cantu
Montibus Ausoniis, sed dum cupit aspera Martis
15Praelia et ingenti sordentes pulvere turmas
Dicere deserui calamos ceu Strymonis undas.
3
Sic tua Partheniae venerentur numina nymphae
Frigidaque Arcadiae regio, sic turgida puri
Flumina Ladonis, veneretur et arduus Azan.
20Maxime pastorum custos, te cedere fas est:
Maius ab aethereo numen mihi missus Olympo
Inclitus Alcides; illi mea munera sunt haec
Candida purpureum variantia poma colorem.
Illum ego seu calamis, liquido seu gutture ludam,
25Laudibus exornans meritis, super aethera tollo:
Sit licet ille tuo cantari carmine dignus,
Nec mea Sicanios moduletur tibia cantus.
4
Cedimus et solo superari nomine fas est
Herculis: hoc etenim silvas et pascua nomen
30Iampridem implevit, fortissima colla leonis
Fregit et Antaeum fatalibus abstulit arvis.
Nil iuvat aeripedem cervam fuga, nil iuvat hydram
Crescere. Quid referam Cretaei cornua tauri
Fracta? Quid Hesperii felicia poma draconis
35Totque sub Herculeo pacatas robore terras?
5
Hic novus Alcides, patriis non degener actis,
Rettulit Herculeum meritis et nomine nomen;
Qui licet Estensi sit natus sanguine et altis
Inclita maiorum decorentur gesta trophaeis,
40Non tamen huic quisquam sese generosus avorum
Conferet, ille licet redeat qui cuspide Mauros
Perculit audaces Hispanaque contudit arma;
At nova praeclari canerem si principis acta
Horrida pascentes turbarent classica tauros.
6
45Tradimus hos igitur calamos, quibus addere sensus
Montibus et rigidis poteris dare pectora saxis.
Thracius his Getico deduxit vertice silvas
Orpheus, hic Siculi celeberrima carmina vatis
Flumina praecipiti tenuerunt concita cursu.
7
50Quae tibi tam caro reddam pro munere? Quaenam
Thura vel Eois nascentia cinnama campis
Reddere sufficiant tali pro munere grates?
Te tamen hoc unum super omnia, dive, rogamus
(Quo sine quid prosunt oblatae dona cicutae?):
55Ut comes interea venias dum ludere primo
Carmine et incipiam levibus dare sibila cannis.
8
Incipe, vicinam comites via ducet ad urbem.
9
"Dicite, Naiades nymphae, si forte per agros
Obvius Alcides fuerit, nam ferreus ille
60Liquit et umbrosis pavidam me credidit antris;
Dicite, sic nitidi fontes et flumina circum
Errent, ac muti saliant prope littora pisces.
Quid fugis incassum? Non te mihi turbida ripis
Flumina, non totis rapient cum montibus Alpes:
65Me fugis immitis. Puerum per saxa, per undas,
Per iuga, per saltus quae te male sana requiro,
Nec tamen aut fusco tibi sum male grata colore,
Nec niger incompto dependet vertice crinis;
At quid forma iuvat, si te, mea sola voluptas,
70Non libet hac mecum pariter considere ripa?
Huc ades, hic liquidi labuntur fluminis undae
Et viret aprico genialis gramine campus.
Aspice, formosae circumstant littora pinus
Blandaque submissis aspirat flatibus aura.
75Credimus, an totis facies infixa medullis
Herculis eludit? Meus, en meus advenit ille!"
10
Ardua marmoreo iamdudum culmine turris
Cernitur: haec Mutina est. Ingentia respice, Poeman,
Moeniaque et pinnas et culmina celsa domorum.
11
80Cernimus, atque alias non unas vidimus arces,
Et tamen hanc nunquam me sors mea duxit ad urbem
Nec notum Herculeo radiet qua regia tecto.
12
Dicam ego, tu memori quae dicam mente repone.
Proxima vicini cum primum culmina pontis
85Liqueris, haec recto ducet te semita cursu,
Crux tibi quadrivio donec sese ardua campo
Offeret, hinc laeva tandem se parte verendi
Herculis aula tibi celebrataque tecta patebunt.
Iam satis ac nimium tenuerunt verba: timendum est
90Candida ne aeratae claudantur limina portae.
This text is part of:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
pastoralia, redazione G (S. Carrai, 1996).
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.