Titus Livius (Livy), The History of Rome, Book 21
Benjamin Oliver Foster, Ph.D., Ed.

40. "si eum exercitum, milites, educerem in aciem quem in Gallia mecum habui, supersedissem [p. 116] loqui apud vos; [2] quid enim adhortari referret aut eos equites, qui equitatum hostium ad Rhodanum flumen egregie vicissent,¹ aut eas legiones cum quibus fugientem hunc ipsum hostem secutus confessionem cedentis ac detractantis certamen pro victoria habui? [3] nunc, quia ille exercitus, Hispaniae provinciae scriptus, ibi cum fratre Cn. Scipione meis auspiciis rem gerit, ubi eum gerere senatus populusque Romanus voluit, [4?] ego, ut consulem ducem adversus Hannibalem ac Poenos haberetis, ipse me huic voluntario certamini obtuli, novo imperatori apud novos milites pauca verba facienda sunt.

"ne genus belli neve hostem ignoretis, [5?] cum iis est vobis, milites, pugnandum quos terra marique priore bello vicistis, a quibus stipendium per viginti annos exegistis, a quibus capta² belli praemia Siciliam ac Sardiniam habetis. [6] erit igitur in hoc certamine is vobis illisque animus qui victoribus et victis esse solet. nec nunc illi quia audent sed quia necesse est pugnaturi sunt; [7] nisi creditis qui exercitu incolumi pugnam detractavere, eos duabus partibus peditum equitumque in transitu Alpium amissis³ plus spei nactos esse. [8] at enim pauci quidem sunt, sed vigentes animis corporibusque, quorum robora ac vires vix sustinere vis ulla possit. [9] effigies immo, [p. 118] umbrae hominum, fame frigore, inluvie squalore⁴ enecti, contusi ac debilitati inter saxa rupesque; ad hoc praeusti artus, nive rigentes nervi, membra torpida⁵ gelu, quassata fractaque arma, claudi ac debiles equi. [10] cum hoc equite, cum hoc pedite pugnaturi estis; reliquias extremas hostis, non hostem habetis. ac nihil magis vereor quam ne, cum vos⁶ pugnaveritis, Alpes vicisse Hannibalem videantur. [11] sed ita forsitan decuit, cum foederum ruptore duce ac populo deos ipsos sine ulla humana ope committere ac profligare bellum, nos, qui secundum deos violati sumus, commissum ac profligatum conficere.