I.perf. redupl. scicidi, Enn., Naev., Att, and Afran. ap. Prisc. p. 890 P.; or Enn. p. 133 Vanl.; Com. Rel. pp. 19 and 164 Rib.; cf. also, sciciderat. Gell 6, 9, 16), v. a. akin to Gr. σχίζω, to split; cf. Germ. scheiden, and Lat. scio, to cut, tear, rend, or break asunder; to split, cleave, divide, or separate by force, etc. (freq. and class.; but in tempp.perf.ante-class.and postAug.; syn.: findo, rumpo).
I. Lit.: quom saxum scisciderit, Enn. ap. Prisc. l. l.: non ergo aquila scisciderat pectus, Att. ib. and ap. Gell. l. l.: satis fortiter vestras sciscidistis colus, Afran. ap. Prisc. l. l.: scindens dolore identidem intonsam comam, Att. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 62: “crines,” Verg. A. 12, 870; Ov. M. 11, 683: “capillos,” id. H. 3, 79; Tib. 1, 10, 55; cf.“, in a Greek construction: scissaeque capillos matres,” Ov. M. 8, 526: “vela,” Plaut. Trin. 4, 1, 18: “epistulam,” Cic. Fam. 5, 20, 9: “vestem,” to tear open, Liv. 3, 58; Quint. 2, 15, 7; Prop. 2, 15 (3, 7), 18; Ov. M. 9, 166; Hor. C. 1, 17, 27; cf.: “vestem tibi de corpore,” Prop. 2, 5, 21: “pecora scindunt herbarum radices,” Col. 2, 18, 2: “asini me mordicibus scindant,” tear, lacerate, Plaut. Aul. 2, 2, 57: “sinus,” Ov. M. 10, 386: “latus flagello,” id. Ib. 185: “lacerum corpus ictibus innumeris,” Sil. 1, 172: “vitiato fistula plumbo Scinditur,” bursts open, Ov. M. 4, 123; cf.: “et faceret scissas languida ruga genas,” wrinkled, Prop. 3, 10, 6: “vallum,” to break through, tear up, Caes. B. G. 3, 5; 5, 51; Liv. 7, 37; Tac. H. 4, 28: “limen portae,” to break in pieces, Plaut. Bacch. 4, 9, 31: “pontem,” to break down, id. ib. 5, 26: “cuneis lignum,” to split, cleave, Verg. G. 1, 144: “quercum cuneis,” id. A. 7, 510: “cuneis fissile robur,” id. ib. 6, 182; cf.: “ferro aequor (i. e. humum),” id. G. 1, 50; cf. “solum,” id. ib. 2, 399: “vomere terram,” Ov. A. A. 2, 671: “freta ictu (remorum),” id. M. 11, 463: “puppis aquas,” id. Tr. 1, 10, 48: “fluvios natatu,” Claud. Cons. Hon. 4, 347: “tellurem mare scindit,” Luc. 3, 61: “agmen,” Tac. A. 1, 65 et saep.: “labra,” to open wide, Quint. 11, 3, 81: “obsonium,” to cut up, carve, Sen. Vit. Beat. 17; cf. “nihil (edulium),” Mart. 3, 12, 2: “aves in frusta,” Sen. Brev. Vit. 12.—
b. Prov.: penulam alicui, to tear off one's travelling cloak, i.e. to urge, press, solicit one to stay, Cic. Att. 13, 33, 4.—
B. Transf., to part, separate, divide; of places: “dirimit scinditque Sueviam continuum montium jugum,” Tac. G. 43: “frons Italia in duo se cornua scindit,” Mel. 2, 4, 7.— “Mid.: omnis Italia scinditur in duo promuntoria,” Sall. H. 4, 18 Dietsch.—In gen.: “se (lutamenta),” Cato, R. R. 128: “se (nubes),” Verg. A. 1, 587.—Mid.: “omnis fumus, vapor, etc. ... scinduntur per iter flexum,” Lucr. 4, 91: “scinditur in geminas partes circumfluus amnis,” Ov. M. 15, 739; Luc. 1, 551.—Absol.: “sentes quod tetigere, ilico rapiunt: si eas ereptum, ilico scindunt,” Plaut. Cas. 3, 6, 2.—
2. To destroy: “scindunt proceres Pergamum,” Plaut. Bacch. 4, 9, 130.—
II. Trop., to tear in pieces, to distract, agitate, disturb, etc.: “aliquem quāvis scindunt cuppedine curae,” Lucr. 3, 994: “quantae tum scindunt hominem cuppedinis acres Sollicitum curae,” id. 5, 46: nolo commemorare, quibus rebus sim spoliatus, ne scindam ipse dolorem meum, tear open, i. e. renew my grief, Cic. Att. 3, 15, 2: “non sine piaculo sanctissimas necessitudines scindi,” to be sundered, separated, Plin. Pan. 37 fin.: “ut (actio) noctis interventu scinderetur,” was interrupted, id. Ep. 2, 11, 16: “verba fletu,” Ov. P. 3, 1, 157: “vox scinditur,” is broken, cracked, Quint. 11, 3, 20: “sic genus amborum scindit se sanguine ab uno,” divides, branches off, Verg. A. 8, 142; cf.: scidit deinde se studium atque inertiā factum est, ut artes esse plures viderentur, was separated, divided, Quint. prooem. § 13; cf.: “naturalis pars philosophiae in duo scinditur corporalia et incorporalia,” Sen. Ep. 89, 16: “scinditur incertum studia in contraria vulgus,” Verg. A. 2, 39; cf. Tac. H. 1, 13: “scindebatur in multiplices curas,” Amm. 16, 3, 3.—Hence, scissus , a, um, P. a., split, cleft, divided.
A. Lit.: “folia pluribus divisuris,” Plin. 25, 5, 21, § 48: “vitis folio,” id. 14, 2, 4, § 23: “scissae (aures) cervis ac velut divisae,” id. 11, 37, 50, § 136: “alumen,” Col. 6, 13, 1 (for which: “scissile alumen,” Cels. 5, 2; 6, 11): “vestibus,” Vulg. Job, 2, 12.—
B. Trop.: “genus vocum,” harsh, grating, Cic. de Or. 3, 57, 216.—No comp., sup., or adv.