Viðbætir (Additional small texts)
Guðni Jónsson and Bjarni Vilhjálmsson, Ed.

VÍG JÖRMUNREKS, SÖRLA OG HAMÐIS.
(Sbr. Völsunga sögu, 42. kap.).
Knátti eðr við illan
Jörmunrekkr at vakna
með dreyrfáar dróttir
draum í sverða flaumi.
Rósta varð í ranni
Randvés höfuðniðja,
þás hrafnbláir hefndu
harma Erps of barmar.
Flaut of set, við sveita,
sóknar alfs í golfi
hræva dögg, þars höggnar
hendr sem fætr of kenndusk.
Fell í blóði blandinn
brunn ölskála, runna
þat's á Leifa landa
laufi fátt, at höfði.
Þar, svát gerðu gyrðan
golfhölkvis sá fylkis,
segls Naglfara siglur
saums andvanar standa.
Urðu snemmst ok Sörli
samráða þeir Hamðir
hörðum herðimýlum
Hergauts vinu barðir.
Mjök lét stála stökkvir
styðja Gjúka niðja
flaums, þás fjörvi næma
Foglhildar mun vildu,
ok bláserkjar birkis,
ball, fagrgötu allir,
ennihögg ok eggjar,
Jónakrs sonum launa.
Þat segik fall á fögrum
flotna randar botni;
Ræs göfumk reiðar mána
Ragnarr ok fjöld sagna.
（Úr Ragnarsdrápu Braga ins gamla Boddasonar).
KRÁKUMÁL.
(Sbr. Ragnars sögu loðbrókar).
1. Hjoggum vér með hjörvi.
Hitt vas æ fyr löngu,
es á Gautlandi gengum
at grafvitnis morði;
þá fengum vér Þóru,
þaðan hétu mik fyrðar,
es lyngölun lagðak,
Loðbrók at því vígi;
stakk á storðar lykkju
stáli bjartra mála.
2. Hjoggum vér með hjörvi.
Heidr vask ungr, es skífðum
austr í Eyrasundi
undarn frekum vargi,
ok fótgulum fugli
fengum vér, þars sungu
við háseymda hjálma
hörð járn, mikils verðar;
allr vas ægir sollinn,
óð hrafn í valblóði.
3. Hjoggum vér með hjörvi.
Hátt bárum þá geira,
es tvítugir töldumk,
ok tjör ruðum víða;
unnum átta jarla
austr fyr Dínu mynni;
gera fengum þá gnóga
gisting at því vígi;
sveiti fell í sollinn
sæ, týndi lið ævi.
4. Hjoggum vér með hjörvi.
Heðins kvánar varð auðit,
þás Helsingja heimtum
til heimsala Óðins;
lögðum upp í Ívu,
oddr náði þá bíta;
öll vas unda gjalfri
á sú roðin heitu;
grenjaði brandr við brynjur,
bensildr klufu skildi.
5. Hjoggum vér með hjörvi.
Hygg engan þá frýðu,
áðr á Heflis hestum
Herröðr í styr felli;
klýfrat ægis öndrum
annarr jarl in frægri
lunda völl til lægis
á langskipum síðan;
sá bar siklingr víða
snart fram í styr hjarta.
6. Hjoggum vér með hjörvi.
Herr kastaði skjöldum,
þás rægagarr renndi
ræstr at gumna brjóstum;
beit í Skarpaskerjum
skærubíldr at hjaldri;
roðinn vas randar máni
áðr Rafn konungr felli;
dreif ór hölda hausum
heitr á brynjur sveiti.
7. Hjoggum vér með hjörvi.
Hátt grenjuðu rottar,
áðr á Ullarakri
Eysteinn konungr felli;
gengum golli fáðir
grundar vals af bröndum,
rækyndill smó rauðar
rítr, at hjalma móti;
svíra virtr ór sárum
sveif of hjarna kleifar.
8. Hjoggum vér með hjörvi.
Hafa gátu þá rafnar
fyr Inndyriseyju
ærna bráð at slíta;
fengum Fálu hestum
fullan verð at sinni,
illt vas eins at gæta,
með uppruna sólar;
strenghömlur sák stíga,
stökk malmr á skör hjalmi.
9. Hjoggum vér með hjörvi.
Háðum rendr í dreyra,
þás benstara bræddum
fyr Borgundarhólmi;
hreggský slitusk hringa,
hratt almr af sér malmi;
Völnir fell at vígi,
vasat einn konungr meiri;
val rak vítt of strandir,
vargr fagnaði tafni.
10. Hjoggum vér með hjörvi.
Hildr vas sýnt í vexti,
áðr Freyr konungr felli
í Flæmingja veldi;
náði blár at bíta
blóði smeltr í gylltan
Högna kufl at hjaldri
harðr bengrefill forðum;
mær grét morginskæru
mörg, en tafn fekkst vörgum.
11. Hjoggum vér með hjörvi.
Hundruðum frák liggja
á Eynæfis öndrum,
þars Englanes heitir;
sigldum vér til snerru
sex dægr, áðr lið felli;
áttum odda messu
við uppruna sólar;
varð fyr várum sverðum
Valþjófr í styr hníga.
12. Hjoggum vér með hjörvi.
Hrundi dögg af sverðum
brún í Barðafirði
bleika ná fyr hauka,
umdi almr, þars oddar
allstrítt bitu skyrtur
at slíðrloga sennu,
Svölnis hamri þæfðar;
renndi ormr til unda,
eitrhvass, drifinn sveita.
13. Hjoggum vér með hjörvi.
Heldum Lakkar tjöldum
hátt at Hildar leiki
fyr Hjaðninga-vági;
sjá knáttu þá seggir,
es sundruðum skjöldu
at hræsíldar hjaldri,
hjalm slitnaðan gotna;
vasat sem bjarta brúði
í bing hjá sér leggja.
14. Hjoggum vér með hjörvi.
Hörð kom ríð á skjöldu,
nár fell niðr til jarðar
á Norðimbralandi;
vasat of eina óttu
öldum þörf at frýja
Hildar leiks, þars hvassir
hjalmstofn bitu skjómar;
vasat sem unga ekkju
í öndvegi kyssa.
15. Hjoggum vér með hjörvi.
Herþjófi varð auðit
í Suðreyjum sjálfum
sigrs á várum mönnum;
varð í randar regni
Rögnvaldr fyrir hníga,
sá kom hæstr of hölda
harmr at sverðr gusti;
hvasst kastaði hristir
hjalms strenglágar palmi.
16. Hjoggum vér með hjörvi.
Hverr lá þverr of annan;
glaðr varð geira hríðar
gaukr at sverða leiki;
léta örn né ygli,
sás Írlandi stýrði,
mót varð malms ok rítar,
Marstan konungr fasta;
varð í Veðrarfirði
valtafn gefit hrafni.
17. Hjoggum vér með hjörvi.
Hundmargan sák falla
morginstund fyr mæki
mann í odda sennu;
syni mínum hneit snimma
slíðra þorn við hjarta;
Egill lét Agnar ræntan
óblauðan hal lífi;
glumdi geirr við Hamðis
gránserk, bliku merki.
18. Hjoggum vér með hjörvi.
Haldorða sák brytja
ekki smátt fyr ulfa
Endils niðja bröndum;
vasat á Víkaskeiði
sem vín konur bæri;
hroðinn vas ægis asni
ófár í dyn geira;
skorin vas Sköglar kápa
at skjöldunga hjaldri.
19. Hjoggum vér með hjörvi.
Háðum sverðs at morgni
leik fyr Lindiseyri
við lofðunga þrenna;
fár átti því fagna,
fell margr í gin vargi,
haukr sleit hold með ulfi,
at heill þaðan kæmi;
Íra blóð í ægi
ærit fell of skæru.
20. Hjoggum vér með hjörvi.
Hárfagran sák rökkva
meyjar dreng of morgin
ok málvini ekkju;
vasat sem varmar laugar
vínkers Njörun bæri
oss í Álasundi,
áðr Örn konungr felli;
böðmána sák bresta,
brá því fira lífi.
21. Hjoggum vér með hjörvi.
Há sverð bitu skjöldu,
þás gullhroðinn glumdi
geirr við Hildar næfri;
sjá mun í Öngulseyju
of aldr mega síðan,
hversu at lögðis leiki
lofðungar fram gengu;
roðin vas út fyr eyri
ár flugdreki sára.
22. Hjoggum vér með hjörvi.
Hví sé drengr at feigri,
at hann í odda éli
öndurðr látinn verði?
Opt sýtir sá ævi,
es aldrigi nistir,
illt kveða argan eggja,
örn at sverða leiki;
hugblauðum kemr hvergi
hjarta sitt at gagni.
23. Hjoggum vér með hjörvi.
Hitt telk jafnt, at gangi
at samtogi sverða
sveinn í móti einum;
hrökkvit þegn fyr þegni,
þat vas drengs aðal lengi;
æ skal ástvinr meyja
einarðr í dyn sverða.
24. Hjoggum vér með hjörvi.
Hitt sýnisk mér raunar,
at forlögum fylgjum,
fár gengr of sköp norna;
eigi hugðak Ellu
at aldrlagi mínu,
þás blóðvali bræddak
ok borð á lög keyrðak;
vítt fengum þá vargi
verð í Skotlands fjörðum.
25. Hjoggum vér með hjörvi.
Hitt lægir mik, jafnan
at Baldrs föður bekki
búna veitk at sumblum;
drekkum bjór af bragði
ór bjúgviðum hausa;
sýtira drengr við dauða
dýrs at Fjölnis húsum;
eigi kemk með æðru
orð til Viðris hallar.
26. Hjoggum vér með hjörvi.
Hér vildi nú allir
burir Áslaugr bröndum
bitrum Hildi vekja,
ef vandliga vissi
of viðfarar ossar,
hvé ófáir ormar
eitrfullir mik slíta;
móðernis fekk mínum
mögum, svát hjörtu dugðu.
27. Hjoggum vér með hjörvi.
Harðla líðr at ævi,
grimmt stendr grand af naðri,
góinn byggvir sal hjarta;
væntum hins, at Viðris
vöndr í Ellu standi;
sonum mínum mun svella
sinn föður ráðinn verða;
munut snarpir sveinar
sitt kyrrt vesa láta.
28. Hjoggum vér með hjörvi.
Hefir fimm tigum sinna
fólkorrostur framdar
fleinþings boði ok eina;
minnst hugða ek manna,
at mér vesa skyldi,
ungr namk odd at rjóða,
annarr konungr fremri;
oss munu Æsir bjóða,
esat sýtandi dauði.
29. Fýsumk hins at hætta,
heim bjóða mér dísir,
þærs frá Herjans höllu
hefir Óðinn mér sendar;
glaðr skalk öl með Ásum
í öndvegi drekka;
lífs eru liðnar vánir,
læjandi skalk deyja.
VIÐBÓT VIÐ HEIÐREKS GÁTUR
(Sbr. Hervarar sögu ok Heiðreks, 10. kap.).
"Hverr byggir háfjöll,
hverr fellr í djúpa dali,
hverr andalauss lifir,
hverr æva þegir?
Heiðrekr konungr,
hygg þú at gátu."

"Góð er gáta þín, Gestumblindi. Hrafn byggir jafnan á hám fjöllum, en dögg fellr jafnan í djúpa dali, fiskr lifir andalauss, en þjótandi foss þegir aldrigi." Gestumblindi mælti: "Hvat er þat undra,
er ek úti sá
fyr döglings durum;
hvítir fljúgendr
hellu ljósta,
en svartir í sand grafast?
Heiðrekr konungr,
hygg þú at gátu."

"Góð er gáta þín, Gestumblindi. Smækkast nú gáturnar, en þat er hagl ok regn, því at hagli lýstr á stræti, en regns dropar sökkva í sand ok sækja í jörð." Gestumblindi mælti: "Svartan gölt
ek sá í sauri vaða
ok reis honum eigi burst á baki.
Heiðrekr konungr,
hygg þú at gátu."

"Góð er gáta þín. Þat er tordýfill, ok er nú margt til týnt, er tordýflar eru ríkra manna spurningar." Gestumblindi mælti: "Hvat er þat undra,
er ofarliga flýgr,
armlöð gellr,
harðar eru, hilmir?
Heiðrekr konungr,
hygg þú at gátu."

"Góð er gáta þín. Ör er þat," segir konungr. Gestumblindi mælti: "Hvat er þat, er lýðum lýsir,
en logi gleypir
ok keppast of þat vargar ávallt?
Heiðrekr konungr,
hygg þú at gátu."

"Góð er gáta þín. Þat er sól. Hún lýsir lönd öll ok skínn yfir alla menn, en Skalli ok Hatti heita vargar; þat eru úlfar, er annarr þeira ferr fyrir, en annarr eptir sólu." Gestumblindi mælti: "Hest sá ek standa,
hýddi meri,
dúði dindil,
drap hlaun und kvið,
ór skal draga
ok gjöfta at góða stund.
Heiðrekr konungr,
hygg þú at gátu."

Þá svarar konungr: "Þessa gátu skulu ráða hirðmenn mínir." Þeir gátu margs til ok eigi fagrs mjök. Þá mælti konungr, sem hann sá, at þeir gerðu ekki at: "Hest þann kallar þú línvef, en skeið meri hans, er upp ok ofan skal hrista vefinn." Gestumblindi mælti: "Meyjar ek sá
moldu líkar,
váru þeim at beðjum björg,
svartar ok sámar
í sólviðri,
en þess at fegri,
er færa of sér.
Heiðrekr konungr,
hygg þú at gátu."

"Góð er gáta þín. Þat eru glæður fölnaðar á arni." Gestumblindi mælti: "Hvat mælti Óðinn
í eyra Baldri,
áðr hann var á bál hafðr?"

Konungr svarar: "Undr ok argskap
ok alla bleyði,
en engi vissi þín þau orð
utan þú einn,
ill vættr ok örm."

Konungr brá þá Tyrfingi ok hjó til Gestumblinda, en hann brást í valslíki ok fló út gegnum hallarglugg einn. En sverðit kom á vélit valsins, ok er hann því vélstuttr jafnan síðan, svá sem heiðnir menn trúa. Ok var nú Óðinn honum reiðr orðinn, síðan hann hjó til hans, ok á þeiri nótt var konungr drepinn. (Hauksbók). BJARKAMÁL IN FORNU
(Sbr. Hrólfs sögu kraka).
Dagr es upp kominn,
dynja hana fjaðrar,
mál es vílmögum
at vinna erfiði;
vaki ok æ vaki
vina höfuð,
allir inir æztu
Aðils ofsinnar.
Hár inn harðgreipi,
Hrólfr skjótandi,
ættum góðir menn,
þeir es ekki flýja;
vekka yðr at víni,
né at vífs rúnum,
heldr vekk yðr at hörðum
Hildar leiki.
Hniginn es í hadd jarðar
Hrólfr inn stórláti.
Gramr inn gjöflasti
gæddi hirð sína
Fenju forverki,
Fáfnis miðgarði,
Glasis glóbarri,
Grana fagrbyrði,
Draupnis dýrsveita,
dúni Grafvitnis.
Ýtti örr hilmir,
aldir við tóku,
Sifjar svarðfestum,
svelli dalnauðar,
tregum Otrs gjöldum,
tárum Mardallar,
eldi Órunar,
Iðja glysmálum.
Gladdi gunnveitir,
gengum fagrbúnir,
Þjaza þingskilum
þjóðir hermargar,
Rínar rauðmalmi,
rógi Niflunga,
vísi inn vígdjarfi,
varði hann Baldr þeygi.
Svá skalk hann kyrkja
sem inn kámleita
véli viðbjarnar
veggja aldinna.
HJAÐNINGAVÍG.
(Sbr. Sörla þátt eða Heðins sögu ok Högna).
Ok ofþerris æða
ósk-Rán at þat sínum
til fárhuga færa
feðr veðr boga hugði,
þás hristi-Sif hringa
hals, in böls of fyllda,
bar til byrjar drösla
baug örlygis draugi.
Bauða sú til bleyði
bæti-Þrúðr at móti
malma mætum hilmi
men dreyrugra benja;
svá lét ey, þótt etti,
sem orrostu letti,
jöfrum ulfs at sinna
með algífris lifru.
Letrat lýða stillir
landa vanr á sandi,
þá svall heipt í Högna,
hönd glamma mun stöðva,
es þrimregin þremja
þróttig Heðin sóttu,
heldr an Hildar svíra
hringa þeir of fingi.
Ok fyr hönd í holmi
hveðru brynju Viðris
fengeyðandi fljóða
fordæða nam ráða;
allr gekk herr und hurðir
Hjarranda fram kyrrar
reiðr af Reifnis skeiði
raðaralfs mari bráðum.
Þá má sókn á Svölnis
salpenningi kenna;
Ræs göfumk reiðar mána
Ragnarr ok fjöld sagna.
（Úr Ragnarsdrápu Braga ins gamla Boddasonar.)