1. in obitum Marci Antonii Turriani Veronensis | ad Iohannem Baptistam Turrianum fratrem
Etsi egomet tanti casu perculsus amiciSolamen nostris discuperem lacrimis,
Ne mea perpetuo manarent lumina fletu,
Pergeret aut tantus urere corda dolor,
5Attamen, ut mi animi valuit concedere amoror,
Istaec moesta tibi carmina persolui:
Quo fortasse meis consolarere Camoenis,
Si miseros quicquam Musa levare potest:
Ac ne tu in lacrimas paullatim totus abires,
10Liquitur ut pluvio tacta pruina Noto.
Quandoquidem cari fato te fratris acerbo est
Rumor in extrema vivere tristitia,
Nec iam posse quietis habere, aut commoda somni;
Sed cedente die, sed redeunte queri:
15Moerentemque, vagumque, et turpem fletibus ora
Amissum totis quaerere litoribus.
Fertur ut Eridani ripas errasse per omnes
Anxia fraterno funere Lampetie.
Septem quam perhibent somni sine munere noctes,
20Ieiunam septem continuasse dies.
Et, quoties longo defessa errore viarum
Umbrosi in ripa concidit Eridani,
Reddite vos Phaetonta mihi, clamabat ad undas,
O quaecumque sub hoc flumine Nympha latet.
25Te tamen, ullius si cuiquam morte dolendum est
Iusta quidem tanti caussa doloris habet.
Quandoquidem immatura morte tibi omnia frater
Commoda, teque ipsum perdidit, atque tuos:
Perdidit hei misero carus tibi frater ademtus,
30Quo tibi non ullus carior alter erat.
Ille amor, ille tuae solamen dulce iuventae,
Ille tuae fuerat spes, columenque domus:
Quicum versari semper, quicum esse solebas,
Atque animi arcana dicere consilia:
35Unum mirari, atque unum praeponere cunctis:
Ambrosiae e cuius effluere ore lepos.
O nimium miseri nos, et genus aerumnosum,
Deterius quorum est conditione nihil.
In nos saevitum est bello, quo durius umquam
40Vidit nulla aetas, nec feret ulla dies.
Servitium tulimus crudele, et barbara iussa,
Parsque domos caras liquimus, et patriam.
Relliquias, miserosque absumsit rabida cives
Pestis, et huc illuc saevit Erinnys adhuc.
45Nec sat erat; miseri crudelia funera Cottae
Flevimus, o indigna Cotta perempte nece,
O Cotta infelix, quae te fata impia nobis
Tam subito ante tuos abripuere dies?
Iam neque finierant gemitus, et lumina siccis
50Non bene cessarant tristia flere genis,
Quum tu, Marce, cadis, quam nos tot tristibus actos
Deseris, heu falsos credulitate tui.
Non hoc vivida nos tua iam sperare iuventa,
Hoc tua non virtus, non benefacta dabant,
55Exanimen ut nos te iuvenem, nec iam ulla loquentem
Externa miseri contegeremus humo:
Sed fore, quem fama virtus aequaret Olympo,
Unus qui multos instrueres populos;
Qualis ab aerio decurrens monte iugi fons
60Communes multis sufficit unus aquas.
Nam quid ego aut laudes memorem, aut tua maxima laudum
Praemia? quam humano profueris generi:
Aut quam saepe animas positas iam sedibus Orci
Ad sua Apollinea membra vocaris ope?
65Vos testes, Ticine, et qui inter pasqua laeta,
Medoace, antiquos abluis Euganeos:
Illo quos fama est naturae arcana docente,
Saepe inter Nymphas obstupuisse suas:
At nunc amisso turbatis flesse sub undis,
70Inque mare assuetas non habuisse vias.
Non tamen aut soli, nec vos magis omnibus, amnes,
Indoluistis acerbo illius interitu.
Illum etiam Graiae et Nymphae flevere Latinae
Illum etiam Tuscis Calliopea modis.
75Quin etiam silvae, et montes gemuisse feruntur,
Et vos extremi flestis Hyperborei,
Sed mage Benacusque senex, et Sarca, sepulti
Qui prope vicinum praetereunt tumulum.
Sed magis ipse Athesis, olim qui corpus humandam
80Condendum caram perferet in patriam,
Ne extra cognatos cineres, Turriensiaque ossa
Illum perpetuo terra aliena tegat.
Tunc vos o patrio prognatae Naiades amne,
Spargite odoratis plena sepulcra rosis.
85Tempus erit quum posteritas mirata nepotum,
Quantum isti, dicent, ah tribuere dei!
Atque aliquis monumenta legens, et scripta iacentis,
Devota ad mutos serta feret cineres.
Interea, o vos Benaco centum patre Nymphae,
90Sarcaque ab Alpinis edite verticibus,
Et vos o Naci rupes, et saxa Briani,
Et nemora umbrosis densa cacuminibus,
Ferte aliqua o nunc ferte meo solatia Batto,
Et tantam ex animo demite tristitiam.
95Quem neque sancta potest Sophie complexa levare,
Musa nec assuetis sedula carminibus.
Batte, tamen vates, longum ut quaesisset ademtam,
Et longum flesset Thracius Eurydicen,
Nullo solatus, blando quam carmine, curas,
100Nullo, quam Sophia, dicitur esse magis.
Illi, seu Rhodopes silvis erraret in altis,
Sive in deserti Strymonis aggeribus,
Semper Musa comes, semper pendebat eburna
Ex humero numeris docta sonare lyra.
105Ille orbem immensum semper spectabat, et orbis
Ornatum, puris sidera luminibus,
Et maria, et montes vastos, atque irrequieta
Flumina, tum quicquid denique terra parit.
Quorum animadvertens certa sub lege tenorem,
110Paullatim caram senserat Eurydicen
Deleri, et tristem mutari in gaudia mentem;
Tantum animos rerum forma levare potest.
Aspice lucentem Lunae Titanidis orbem,
Et cum Sole suo quae super astra micant.
115Omnia sunt aeterna, et vitae iuncta perenni:
Quae loca felices diique animaeque colunt.
Inferior Leti regio est, sedesque malorum,
In qua est quod felix intueare nihil.
Quippe solum hoc ventique, imbresque, et cuncta fatigant
120Quaecumque aeria de regione cadunt.
Adde aestusque, hiemesque, et morborum genus omne
Tum natura aliqua est indiga semper ope.
Nos porro desideriis mala plurima nostris
Iunximus, o praeceps in sua damna genus!
125Hinc odia, et timor, et lites, et bella cruenta,
Et via non uni plurima aperta neci.
Attamen in tantis aerumnis est animi spes
Unica, quem melior vita beare potest.
Quippe, ubi praefulgens ulla virtute reliquit
130Corporeum, sedes advolat aetherias,
Semideumque domos, et divum morte carentum,
Hic ubi non aestas, nec fera saevit hiems;
Nec dolor, aut desideria infelicia nostri,
Nec sors partem aliquam, nec rude vulgus habet;
135At sancti heroes habitant, gens inclyta bello,
Ingenuique, novem qui coluere deas:
Quique pii, iustique, deam praecepta secuti,
Et sancta insignes qui fuerunt Sophia.
Quos inter tuus ipse recens a funere frater
140Miratur caelum, caelicolumque domos,
Aeternamque diem, et felicem ex ordine gentem;
Inter quos gaudet se quoque dinumerans.
Quem circum illustres animae, Proavique, Paterque
Intentos oculos ore Nepotis habent,
145Et pulchram effigiem agnoscunt; miratur et ipse
Egregiam stirpem, magnanimumque genus;
Agnoscitque suos, et facta et nomina discit:
Tum quantum sit adhuc terra habitanda tibi.
O fortunatum nimium, tristem ante senectam
150Carpere iter caeli cui potuisse datum est!
Quas syrtes, quos et scopulos post terga relinquis,
Marce! tibi a quanto est salva carina mari!
Fortunate iterum: tu non incommoda vitae
Passus adhuc, non quae plurima habet senium:
155Sed dulces inter Musas, et Apollinis artes
Fortunata nimis vita peracta tibi est.
I, decus Ausoniae iuvenis, numeroque deorum
Te immisce; culta est iam tibi terra satis.
Illa tuum, dum sidera erunt, dum flumina current,
160Nomen in astra memor, et benefacta feret.
2. ad Danielem Rhainerium Veronae praefectum, | senatorem amplissimum
Rhaineri venerande, uno quo sospite, nondumIustitia, et virtus terris antiqua recessit,
Multa quidem monumenta tuis sub fascibus urbis,
Multa cadunt antiqua piorum et templa deorum,
5Et Bromii vites, et amicae Pacis olivae.
Verum haec ex urbis re dilabuntur, et ipsi
Ultro etiam sua recta volunt procumbere divi.
Ah, saltem antiquo medicorum parcere ritu
Fasque, et suetus amor pietatis, et inclyta virtus
10Magna tui valeant. valeant hoc more vetusto,
Quo nostri vixere atavi, vixere parentes,
Te duce venturi longum superare nepotes.
Sanctior hic templis, hic divam est sanctior aris,
Quem neque tempus edax potuit, nec secula tot iam,
15Non belli rabies, non ipsum infringere ferrum:
Tantum est iustitiam violari, et foedera rumpi!
Scilicet et sacra est medicina, vetusque deorum
Inventum, et sacri medici, quibus auctor Apollo:
Qui revocare animas iam caligantibus Orci
20Faucibus impositas ad carae munera vitae,
Aetheriosque haustus, et dulcia lumina possunt:
Qui genus innocuum, vitaeque ad publica nati
Commoda, divinas tantum didicere per artes
Exercere aevum, atque humanae praeesse saluti.
25Hos aequum est te praecipue, longeque tueri,
Rhaineri, ante alios, idem cui cessit Apollo
Ipse suas artes, et munera nobilis otii:
Quemque domos divum docuit, perque omnia duxit
Sidera: quem Graio insignem Latioque cothurno
30Secretas dedit Aonidum percurrere silvas,
Et calamos, citharamque humeris suspendit eburnam.
Idem te dulces Sophiae deduxit ad hortos,
Hortos quos ver perpetuum, quos aura Favonii
Semper alit, semper caelesti nectare pascit.
35Salve, magne parens, qui tot virtutibus auctus
Urbem iustitia, et divis in pace secundis
Egregiam moderare, Athesis qua flumine pulchro
Labitur, et placido secat arva virentia cursu.
Tu quoque, magna virum genitrix, urbs inclyta, salve,
40Cura deum, Verona: tui cessere labores,
Aerumnaeque graves, atque horrida Martis imago,
Sanguinis et vesana sitis, et tristis Erinnys.
Barbara iam cessit rabies, et in Alpibus atrox
Saevitiam miles, gelidamque exercet ad Albim.
45Iam duros nimium servitus, et fera iussa
Desuemus perferre, ullos non iam urbe tyrannos
Conspicimus, sed te, Rhaineri maxime, sed te,
Magne pater, uno tandem quo sospite, nobis
Iam bona Libertas rediit, Pacemque per agros
50Laeta Ceres, Bacchique chorus comitantur ovantes.
Gaudete o quicumque boni speratis agrestes,
Quorum amor est sobolis, studiumque nepotibus arva
Incolere, et parvas ulmis attollere vites.
Tempus io, nunc tempus adest quo secula Parcae
55Aurea nent, tandem quae nunc te praeside laeta
Incipiunt: sed erunt nobis tunc maxima quum te
Insignem sceptro Venetum, sanctaque tiara
Regna salutabunt terris diffusa, tuumque,
Qua Sol exoriens visit, qua deserit orbem
60Occiduus, late clarum feret Hadria nomen.
3. ad M. Antonium Flaminium | et Galeatium Florimontium
Dum vos fatidicos vates, arcanaque sensaVolvitis, atque animum caelesti nectare alentes,
Alloquiis, magnoque Dei consuescitis ori
Felices duce Giberto, Campense magistro:
5Quid dicam miserum me agere, et quam ducere vitam
Irrequietum animi et quaerentem indagine vana
Naturam semper fugientem; quae se ubi paullum
Ostendit mihi, mox facies in mille repente,
Ceu Proteus, conversa sequentem eludit, et angit
10Moerentem seniique horas cassumque laborem?
Nuper enim tenues species, simulacraque rerum,
Quae fluere ex ipsis dicuntur, perque meare
Omnia, dum sector meditans, tacitusque requiro
Avia silvarum, et secreta silentia solus,
15Cognovi tamen his spectris illudier ipsis:
Ut sensus feriant nostros, semperque lacessant,
Perque fores, caulasque animae ludantque, meentque,
Ac remeent, ipsamque nec inter somnia linquant.
Ergo hoc elusum studio, fessumque labore
20Tandem me miserata suos abduxit in hortos
Musa memor, tetricumque animum somno, atque quiete
Curavit, numerisque et blando carmine fovit.
Tum mihi: Quo tandem, o semper mortalia quaerens,
Hanc colere usque voles terram? numquamne relinques
25Has tenebras, numquamne in lucem lumina tolles?
An nescis, quaecumque hic sunt, quae hac nocte teguntur,
Omnia res prorsus veras non esse, sed umbras,
Aut specula, unde ad nos aliena elucet imago?
Terra quidem, et maria alta, atque his circumfluus aer,
30Et quae consistunt ex iis, haec omnia tenues
Sunt umbrae, humanos quae tanquam somnia quaedam
Pertingunt animos, fallaci et imagine ludunt,
Numquam eadem, fluxu semper variata perenni.
Sol autem, Lunaeque globus, fulgentiaque astra
35Cetera, sint quamvis meliori praedita vita,
Et donata aevo immortali, haec ipsa tamen sunt
Aeterni specula, in quae animus, qui est inde profectus,
Inspiciens, patriae quodam quasi tactus amore,
Ardescit; sed enim, quoniam hic non perstat, et ultra
40Nescio quid sequitur secum, tacitusque requirit,
Nosse licet circum haec ipsum consistere verum,
Non finem: verum esse aliud quid, cuius imago
Splendet in iis, quod per se ipsum est, et principium esse
Omnibus aeternum, ante omnem numerumque, diemque.
45In quo alium Solem, atque aliam splendescere Lunam
Aspicias, aliosque orbes, alia astra manere,
Terramque, fluviosque alios, atque aera, et ignem,
Et nemora, atque aliis errare animalia silvis:
Denique cuncta alia cernas vegetantia vita.
50Ergo, umbras quum iam satis, et specula illa, superque
Spectaris, longa iamdudum in nocte pererrans,
Fas tandem lucem, atque ipsum perquirere verum.
Quod quoniam longe seiunctum est corpore ab omni,
Nec nexus habet, aut affinem sensibus ullis
55Naturam, scito esse animum tibi dissociandum
Corpore, purgandumque omni contage recepta,
Terrena labe, et mortalis luminis haustu:
Quaerendaeque aliae silvae, callesque tenendi
Sunt alii, meliorque Deum quae semita monstrat.
60Haec Musa. O si te comitem dent rura beata
Bardolena mihi, o qui nos propter amoenum
Benacum viridi silvis in litore sistat:
Atque olea, lauroque tegat, detque abdita vatum
Sensa, et utramque Dei praecepta evolvere legem!
65Rura, oro, Giberte, tuo Benacea vati
Da, viridesque oleas, et multa protege lauro.
Ille tuas laudes primum canet, et tua facta
Inclyta Maeoniis numeris ad sidera tollet.
Ut puerum mirata sacro cum Tybride Roma
70Ante annos meritis titulis et honoribus auxit:
Ut res Romana, et sacrorum tradita iussu
Pontificum tibi summa in te uno saepe resedit;
Ut septem fremuere novis applausibus arces.
Macte animis, macte ingenio, tu traiicis aequor
75Barbaricum, et ferro reges in bella ruentes
Alloquiis frenas, et coeptos ore tumultus,
Armaque, et hostiles animos, et proelia sedas:
Foedera, amicitiasque feris, pacemque reportas
Italiae, populisque Dei. Hec te tamen ingens
80Terra capit: toto iuvenem tot plausibus orbe
Exceptum, tua te pietas, tua maxima virtus
In caelum vehit, et terrae dat spernere honores:
Dat contemnere opes, unique incumbere Olympo,
Ac folis Divorum epulis, et nectare pasci.
85Haec ubi perpetuo cantavit carmine, et omnes
Respondent late rupes; tunc concitus oestro
Fatidico, plenusque Deo Davidica vates
Ipse etiam pater interpres oracula solvit,
Dignus qui ante omnes citharam pertractet eburnam
90Quam quondam Solymae stupuere arcesque Sionis.
4. ad Ioannem Baptistam Turrianum
Battus amor Dryadum defunctum pastor IolamFlebat; eum Fontes, Alpinaque numina circum,
Sarcaque, pumiceoque sedens Benacus ab antro
Moerentem lacrimis consolabantur obortis:
5Ille autem nulla accipiens solamina, tantum
Deserta sub rupe, in litoribus Benaci,
Talia nequicquam surdas iactabat ad undas:
Immites divi, et crudeles vos quoque Parcae,
Crudeles nimium Parcae; vos ibitis amnes,
10Aeriae stabunt rupes; numquam amplius ipse
His terris, numquam hoc caelo agnoscetur Iolas
Ut cecidit semel? in pratis ut purpureus flos,
Quem tetigat vel hiems, vel iniquo Seirius astro.
Currite iam, fluviorum undae, et producite vitam,
15Et, rupes, durate; tamen non alter Iolas
Hos pecus in montes, non haec ad flumina ducet.
5. ver ad Ioannem Baptistam Turrianum Veronensem
Iam veniet Ver purpureum, iuvenisque revertensAnnus aget Zephyros, et caelo desuper alto
Deducet pleno genitalia semina cornu;
Unde hominum genus, et pecudum, vitaeque natantum,
5Et pictae volucres, et amantes roscida plantae
In venerem caeco aeterni rapiuntur amore.
Gaudete, o quicumque bonum speratis, agrestes,
Quorum amor est sobolis, studiumque nepotibus arva
Incolere, et parvas ulmis attollere vites;
10Annus io, novus annus adest; mutatur et aetas
Et meliora novo nascuntur secula Mundo.
Bella pater procul, et diras Saturnus Erinnes
Arcebit caro e Latio, ac sub Tartara mittet.
Tum Letum et caecus Furor, et vesana Cupido
15Perpetuis extra terra religata catenis
Persolvent poenas scelerum; at Pax alta per omnem
Italiam magno populos sub Caesare viset.
Ille autem insignis spoliis, et mille trophaeis
Instituet festos alta ad Capitolia ludos.
20Stabit onusta ingens, Tarpeii ad limina templi
Quercus honore sacra, et praenuntia temporis aurei.
Tum vescae glandes; tum terra sponte ferente
Omnia, comparibus disiunget colla iuvencis
Agricola, et rudibus mirabitur hordea sulcis
25Sponte adolere sua, et nullo frumento colono
Undantem laetis segetem flavescere campis.
Noctibus in silvas et mollia prata serenis
Aetherio dulcis commixtum nectare rorem
Sudabit caelum; tenera qui lectus ab herba
30Mortales saturet mensa dapibusque deorum.
Salve, magne Tybri, et vos natae Tybride Nymphae,
Tuque, senex pater Eridane, et, qui flumine Tusco,
Benace, in nostro placidus perlaberis agro.
Tuque, Athesis, cunctique amnes salvete Latini,
35Diique omnes magnae Hesperiae, qui secula soli
Aurea Saturni primo meministis ab aevo;
Quum sepes vel limes adhuc communibus agris
Non foret, aut ulli variarent iugera sulci;
Sponte sua sed terra ferax daret omnia, et ipsae
40Praeberent dulci victum de robore glandes.
6. ad Ioannem Matthaeum Gibertum | episcopum Veronensem
Naiades hoc, Giberte, tibi Benacides antrum,Et qui muscoso fons cadit e lapide,
Sacravere: tibi sit cura et fontis et antri;
Et quandoque deus ad tua sacra veni.
5Et sacer est, et habet spirantes suaviter auras
Hortus; et est nullo gratior umbra loco:
Et nusquam est longaeva mage, et felicior arbos,
Pulcher Adoni, tua; pulcher Apollo, tua.
Hic canere, et tenuem posse exercere Camoenam
10Ille dedit; sanctus qui mihi semper erit.
Hic herbas, succosque tuos, artemque relinquo,
Phoebe; soles Musas tu quoque amare magis.
7. Galatea
Carpe fugam, Galatea; ferus petit aequora Cyclops;Carpe fugam; pelagoque procul speculator ab alto,
Te quis amat, dignumque tuo se censet amore.
Humano primam rorantem sanguine barbam,
5Et foedam os, oculumque unum, quem, fronte patentem
Ipse gerit media, multo lavere aequore cernes.
Pectere dein rastro crines, apioque virenti
Assimiles, laudare; silens tum consulere aequor,
Et se spectatis formosum dicere ab undis.
10Te vero, Galatea, quod hunc contemnis amantem,
Nec pecoris numerum, nec avenae sibila curas,
Crudelem, et pistri natam Scyllaque vocare:
Crudelesque deos; si dii tamen aethere in alto
Vel mare sunt aliqui; neque enim se posse putare
15Ullos esse deos. Demum tibi dira minari.
Nam fore, ut ictu uno magno cum fragmine montis
Teque tuumque Acim medium disperdat in aequor.
At tu tuta mari magno, Cyclopis amores
Despiciens, ridensque minas, et inania verba,
20In nostros, Galatea, sinus, formosa, recurre.
Ille inter pecudes et amore uratur, et Aetna.
8. Ganimede
Ne timeas, Troiane Puer, quod in ardua tantumTolleris a terra: quod rostro, atque unguibus uncis
Te complexa ferox volucris per inania portat.
Audistine unquam sublimis nomen Olympi?
5Audistine Iovis tonitru, qui fulmina torquet,
Qui pluit in terras, cui templa arasque dicatis
Vos homines, taurosque tua mactatis in Ida,
Quique etiam vestri est, si nescis, sanguinis auctor?
Ille ego sum. Non te haec volucris, sed Iuppiter est, qui
10Haud praeda captus, cari sed amore Nepotis
In summum amplexu innocuo te portat Olympum:
Astra ubi tot spectare soles, ubi pulcher obit Sol
Ortusque occasusque suos, ubi candida noctes
Currit Luna nitens, Auroram Lucifer anteit.
15Hic ego te in numero superum, domibusque deorum,
Ver ubi perpetuum, felix ubi degitur aetas,
Aeterna et semper viridis florensque iuventa,
Consistam; aequalemque annis pubentibus Heben
Officioque dabo comitem, qui pocula nobis
20Laeta ministretis. Reliquum caelestibus una
Astragalis choreisque diem exercere licebit.
Pone metum, dilecte Iovi, melioraque longe
Prospicens, caram, Puer, obliviscere Troiam:
Neve deam te iam, et divorum regna petentem
25Ulla canum, aut Idae nemorosae cura sequatur.
9. Psiche
Huc, amor o dilecte, ades, o dilecte Cupido;Formosum tua te Psyche formosa requirit,
Et poscit te dia deum, puerumque puella.
O tibi tam similis si te peramatque, cupitque,
5Nonne et amabis Amor illam, cupiesque Cupido?
Est eadem nobis patria; est caelestis origo
Ab Iove; nos terris pariter, nos aethere in alto
Versamur pariter, coniunctaque munera obimus.
Ipsa bonum pulchrumque modis in pectora miris
10Insinuo, tu corda feris, tu suggeris ignes,
Accendisque ardore novo; genus unde animantum
Concipitur, crescitque, sua et connubia iungit.
Me miseram, quod et ipsa meis in me artibus usa
Ah nimium tenera, et pulchro nimis apta moveri,
15Ut te conspexi, ut novi, pulcherrime rerum,
Continuo facibusque tuis, et Amoris amore
Exarsi. Iuvat hoc, paribus si et tu ignibus ardes.
Tolle, Puer, vittas, atque in me lumina solve,
Nempe et amabis Amor pulchram, cupiesque Cupido.
20Ipsa tibi tenuem, qua cingas tempora, vittam
Intertextam auro, et molli bombyce laboro:
Pictus ubi Narcissus hiat, Meander oberrat
Hic ego te latas terras, atque alta volatu
Nubila tranantem fingo, et maria uda secantem:
25Cuncta tibi imperio subdentem, hominesque, ferasque
Et pictas volucres, et, quae nant aequore, monstra.
Diis quoque nec parcis; curru rex Iuppiter aureo
Invehitur, cinctus humeros et brachia ferro.
Quos inter tua Psyche etiam religata catenis,
30It moerens, sequiturque tuos captiva triumphos.
10. Baccho conciliatori
Mero madentes largo, et edacibusCuris soluti, dum tibi candidam
Lucem, deorum, ducimus, optime
Bacche, seu Dionysius
5Mavis vocari, seu magis Evius,
Seu tu Lyaeus, seu Bromius magis,
Liberve, Iacchusve, aut Semele satus
Et magni soboles Iovis;
Adsis Bassareus, laetitiae dator,
10Adsis; furentes ast age Maenadas
In iuga crebris Indica tympanis
Resona, atque ululatibus.
Lyncas nec acres advehe, neu gere
Thyrsos, venustum nec rege casside
15Horrente vultum, sed tenero veni
Cinctus cornua pampino;
Tuisque mitis et placidus sacris
Adesto, qualem te memorant, iugo
Bactris subactis, in medio deum
20Convivam Iove cum patre
Sedisse, circum diis resonantibus
Evoe; pharetra cum posita tuas
Laudes eburna grandiloquus lyra
Latona cecinit satus.
25Ereptus igne ut fulmineo Iovis
Bis natus infans duceris ad deos,
At tibi magnis plausibus omnium ad-
Risit caelicolum cohors.
Namque ore pulchro talis erat color,
30Nitente qualis emicat in rosa.
Et prominebat exsilientibus
Sacrum corniculis caput.
Tyrrhenus ut te Navita deprecans
Sero, furoris numinis et tui
35Expertus iras, squammeus in mare
Piscis desiliit rate.
Tu pertinacem, Penthee, concitas
Matrem furentem; quo fugis ah miser?
Te mater aprum, te Autonoe putans
40Saeva dilaniat manu.
Sensit Lycurgus vitibus impiam
Ausus bipennem immittere; sensit et
Cohors Gigantum trudere iam rata
Alto Caelicolas polo.
45Tu Gange victo miles ab ultimis
Indis triumphos victor io refers,
Et redeunti Susa et Achaemenes
Aras constituit tibi.
Fremunt in altis orgia montibus
50Evoe; solutae per iuga Thyades
Crines in auras, raucisonis replent
Altum cornibus aethera.
Salve, repertor magne meri pater,
Mentesque nostras concilia, et procul
55Iras, et arma, et bella age in impios,
Carentesque mero Scythas.
