1.
Ibis Caesareo versus recitande theatro,Ibis et augusta suscipiende manu.
O quanto exures liventem ardore popellum,
Quando eris audito publica fama sono.
5Stabis et in media tanquam basiliscus arena,
Et fugiet vultus turba canina tuos.
Forte aliquis tecum sumptis temerarius armis
Audebit vanas conseruisse manus.
Tunc solvas hylari iucundum ex splene cachinum
10Verbaque spernenti talia voce refer:
"Putida concertes rodentibus ulcera muscis
Et saniem lingas rise catelle tuam."
Si dignam insignis pugnam gladiator inibit,
Fortia sanguineo robora sterne solo.
15Intrepidi est semper pugnare ac vincere Fausti:
Vilia contemnit, maxima quaeque domat.
2. carminis responsum
Ibimus et recto nixa est quo Gallia gressuQuavis undeno carmina missa pede.
Plena remittemus seniorem ad pocla bibacem,
Si velit adversa prosiluisse manu.
5Ebria continuo versans caupone senecta
Strata licet nullum parturit illa decus.
Ardua si vastis cum viribus efferet ora,
Saucia devicti membra Daretis erunt.
Stabit et exultans quesito Entellus honore
10Pro domito partum caedet et hoste bovem;
Sanctaque monstrabit plaudenti exempla theatro:
Nulla sit ad magnum vana iuventa senem.
Praecipui est similem patris producere fetum,
Prolis et ingenue facta paterna sequi.
3. deprecatoria ad deum
Alme Deus, cuncta est cui summa in saecla potestas,Qui prono effusas suscipis ore preces,
Aspice iam raptum suprema in funera regem,
Et gratae optatam ferto salutis opem.
5Innumera ex una dependet vita salute:
Mox aliae, infoelix si cadat una, cadent.
Fac tua, fac coelo pietas descendat ab alto,
Fac sit ad instantes reddita vita preces.
Ecce gemens soli Francus Tibi supplicat orbis,
10Celsaque prostrato clamat ad astra genu.
Extingue accenso flammatum in corde furorem,
Nec gravis in tantum fulminet ira caput.
Adversa infesto si stella minatur Olympo,
Iam iam depositis fausta sit illa minis.
15Quondam facta tuo patebunt sydera nutu,
Si solo influxus presseris ore malos.
Divinae propria est semper clementia menti
Atque ipso res est parcere digna Deo.
4. ad regios medicos
O quibus iniuncta est regalis cura salutis,Ne pigeat medicas applicuisse manus.
Primus Olympiaca favor imploretur ab arce,
Divina est cunctis vera medella malis.
5Inde suam mortalis opem medicina ministret,
Natura est quovis auxilianda modo.
Sed quis Apollinea melior levet arte iacentem?
Non poterat coetu nobiliore frui.
5. ad sacram Eucharistiam
O sacra quae passum complecteris hostia Christum,Debita pro salvo gratia rege datur.
Hic iam crudeli consumptus morte iaceret,
Ni tua divinam dextra tulisset opem.
5Audisti a Franca diffusas gente querelas,
Factaque pro domino vota precesque suo.
Hinc quam sublimi sacratus vertice gessit
Ponitur ante tuos vota corona pedes,
Ut quondam Eoi posito diademate reges
10Munera submisso trina dedere genu.
Serves incolumi populum cum rege perhennem:
Pendet ab arbitrio morsque salusque tuo.
6. ob regiam sanitatem exultatio
Undique tosta sacras fument nunc thura per aras;Nunc crepet accenso plenus odore focus.
Ecce triumphata clarum de morte trophaeum
Vitalisque meo carpitur aura duci.
5Non hic humana sanatus ab arte revixit:
Depluit a summo missa Tonante salus.
Quem Deus omnipotens opera ad maiora reservat,
Stultum est armata sollicitare manu.
Hostiles igitur temerarie pone tumultus:
10Non sunt in magnos arma ferenda deos.
7. de Guidone Rupeforti Franciae cancellario
Pauper eram, fateor, vacuaque inglorius archa,Nunc dives multi plenus honoris eo.
Hoc agit hoc virtus regi laudata potenti:
Ignorata latet, cognita Musa volat.
5Extollens iuncto Petrus Guidone virescat;
Hec duo si desint pectora, nullus ero.
8. tetrastichum iussu regio compositum
Hic ubi natus erat dextro Ludovicus Olympo,Sumpsit honorata regia scaeptra manu.
Foelix quae tanti fulsit lux nuncia regis:
Gallia non alio principe digna fuit.
9. epitaphium de Ludovico Aurelianensium duce
Hoc tecum illustris Pario Ludovice sepulchroIuncta Valentinae coniugis ossa cubant.
E merito Insubris tibi iura ducalia scaeptri
Tradita legitimae praemia dotis erant.
5Subiacet et Carolo clausus cum fratre Philippus,
Inclyta iam vestri pignora bina thori.
Munificus Carolo nascens Ludovicus ab alto
Haec posuit larga busta superba manu,
Sphorciadem indigna pepulit qui ex sede tyrannum,
10Et sua qui Siculas sub iuga misit opes.
Ut tantos decorata duces Aurelia iactat,
Gallica sic illo scaeptra tenente tument.
10. de eodem duce
Hoc quondam Aurelius iacuit sub marmore ductorCarolus illustres inter habendus avos,
At nunc ossa tenent iussu translata supremo,
Qua stant Parisio templa superba solo.
5Franca gerens partis Ludovicus scaeptra triumphis,
Mandato posuit membra paterna loco.
Parisia exultat, Blesensis terra gemiscit:
Illa habet eximium quo caret ista ducem.
11. de inaudito viridario
Maximus hic miros Ludovicus condidit hortos,Et non credendae nobile mentis opus.
Hic res frigenti contraria nascitur orae,
Atque ipsi rupes quod fuit alta solo.
5Hic cruciata levat genialis corda voluptas:
Tam locus innumeras praestat amoenus opes.
Semper odoriferis curvata est fructibus arbor,
Herbaque vernanti grata renidet humo.
Candida non tales legit Proserpina flores,
10Surrepta inferno cum fuit illa Iove.
Marmoreo errumpunt salientes fonte liquores,
Et ludens vitreis nympha lavatur aquis.
Omnia iam cedant Francae viridaria terrae,
Scilicet haec toto pulchrior orbe viret.
12. de bibliotheca regia
Quae colis insignes studioso pectore Musas,Huc properes celeri, turba diserta, pede.
Volvis in archana quaecumque volumina mente,
Ista dabit celebri bibliotheca loco.
5Tam clarum duodene decus Ludovice parasti,
Qui mixtam forti Pallada Marte foves.
13. de eadem
Abscedens placiti ne fur videare libelli,Ostendas clausos excutiasque sinus.
14. ad curialem
Quid curta indutum miraris veste poetam?Curta quidem est, toto longa sed orbe volat.
Nos longo et clari curto splendemus amictu,
Tu caeca in quavis, bestia, veste lates.
15. de ficto quodam amico
Nescio quis verum simulans, Theodore, sodalem,In mea letiferum pectora strinxit opus.
Strinxit et illa vocat socii monumenta iocantis:
Quis novus hic fossum me iugulare iocus?
5Si data pro medica fuerint aconita salute,
An dices grato mixta venena ioco?
O talem falsi lusum experiantur amici:
Non alium debet fictus habere iocum.
Carmina sed fuerant socii opportuna iocantis:
10Interdum ex merito res venit apta suo.
Dum tenera egererem liquidi excrementa liquoris,
Servili oblata est cartha petita manu.
Vix lecto abstersi merdosum carmine culum,
Quos meruit lusus, cartha cacata tulit.
16. ad splendidum equitem
Quanta sit ostendis Veneto prudentia sensu,Francisce, a patriis iure colende focis.
Tu quodcumque gravi peragendum examine libras,
Nec nisi res multo pondere pressa iuvat.
5Hinc tua matura perfecta negocia mente
Unanimi extollit regia Franca sono.
Tu calles gemini numerosa volumina iuris,
Et venit ad nutus Musa novena tuos.
Splendida tu pandis Phoebeae limina turbae,
10Ingenioque domus cuilibet alta patet.
En charum quanto Faustum dignaris honore,
Quantus es in nostras officiosus opes.
Non tua lethaeo virtus cadet obruta fluctu,
Sed vetus in longos fama loquetur avos.
17. ad Vulcanum
Lente quid in Siculis tardas, Vulcane, cavernisQuid lassa excudis sedula toela manu?
Intensam assidui curam depone laboris,
Nostra est auxilio causa tuenda tuo.
5Sis licet et claudo Francum pede curre per orbem,
Defer et arsuras ad mea vota faces.
Accensa invisum mens est exurere Phoebum,
Non erit ingrati poena dolenda dei.
Vix ego, vix fueram teneris lactatus ab annis,
10Cum coepi Clariae fila movere lyrae.
Et coepi et demens studio vigilator inani
Absumpsi aetatis tempora tota meae.
Quin et Phoebei non ultima gloria plectri,
Et mea si volvas carmina, prima fui,
15Si spirante canit correptus Apolline vates,
Si primus medicae splenduit auctor opis,
Cur pia vota dedit celeres rapienda per auras
Nec sana est Petri tibia laesa mei?
Haeccine Thessalicae iactata potentia nymphae?
20Hiccine Apollinei numinis altus honor?
Tardantem complexa virum Cytherea fatiges:
Apta est vindictae quam cupis hora tuae.
Nonne hic dilecto iam te cum Marte iacentem
Prodidit et grati dulcia furta thori?
25An medicas vesane manus an Phoebe recusas?
Iam micat exitio flamma parata tuo.
Cordas, plectra, chelym, pharretram, arcum, toela, colossum
Iamque uram extructis igne iuvante rogis.
Arida flagrantem tellus Phaetonta putabit:
30Exiliet rapido tantus ab igne vapor.
Ut deus iste fuit prehensa cum coniuge risus,
Sic fies toti fabula nota polo.
Illata aeterna fixa est iniuria mente,
Hinc studet alternas restituisse vices.
35Ecquis Apollineum mortalis numen adoret,
Cum tua succensa stabit imago pyra?
"Tantane praecipitat furiosam insania mentem,
Humana in superos saeviat ira deos?
Qua tuus immensum gressus dependet ad orbem,
40Iam sana expulso sura dolore foret.
Dilata est paulum gratae medicina salutis,
Notus in adversis rebus ut esset amor.
Iam gravis abscessit tenuis dolor ille per auras
Nec fuit ingratis rapta querela Notis.
45An paterer tanto cassum pro praeside votum,
Cum sit Faustinae portus et aura ratis?
Eya age, nostra tuis cumules altaria donis,
Gratia placato est semper agenda deo."
18. ad Caesarem Borgiam
Aut nihil aut, Caesar, vexillo pingis inani:Pro magno fies Caesare, stulte, nihil.
19. ad eundem
Crescit in aerios ut longa cucurbita ventos,Atque cadit ni quo sustineatur habet,
Subnixus Franco Caesar sic robore crevit;
Ast illo praeceps destituente ruet.
20. ad Franciscum Deluynum eximium iuris consultum
Dum petis exsudans iussam, Francisce, Tolosam,Ut nova iuditio causa sit acta tuo,
Vado etiam intenso Normanam ardore per oram,
Ut pars Baioci canonis una prober,
5Et demum admissus certi possessor honoris
Donata a Franco praemia rege feram.
Ardentis radio solis penetramur acuto,
Spissaque demorsum musca cruentat equum.
Succurrit charus tanto Franciscus in aestu,
10Atque hylari durum mente levatur iter.
Quanta tuo emineat bonitas in pectore volvo
Quantaque sacrati gloria iuris eas,
Ut digna excudas caedrinis carmina saeclis
Puraque syncerus facta senator ames.
15Grata etiam absentem meditatio cernit amicum:
Una anima in duplici est corpore verus amor.
21. ad Guilelmum Dedormanum
En tandem nostris posui tua nomina chartis:Iusta venit tardae causa probanda morae.
Non mea, non cunctum dignatur pagina nomen,
Sed dignum aeterna posteritate legi.
5Materiam illustrem victura poemata quaerunt,
Non omnis longos aptus habere dies.
Cui tacito fallens astu, Dormane, latebas,
Ne foret ingenii vis manifesta tui?
Improbe! Sic charum lusisti astute poetam
10Scilicet ut duplici foenore notus eas.
Ut bene cautus eras Phoebei absconsor honoris,
Ignotum finxit sic mea Musa virum.
Nam vafer est semper vafra ludendus ab arte,
Lusaque calliditas calliditate iuvat.
15Nunc detecta patet coelatae iniuria laudis,
Nulla diu virtus dissimulata latet.
Accedet gravior Dormani usura canendi,
Pensanda est numeris tam mora longa meis.
Aut velit aut coecis nolit latuisse tenebris,
20Non est insigni fama neganda viro.
22. Philippae Blesensis regiae fatuae epitaphium
Hic lassum insudans gressum iam siste viator,Mollius ut lecto carmine fiat iter.
Illa ego Blesensi generata sub orbe Philippa
Adsum foemineo fama sequenda choro.
5Garrula, si nescis, cessit mihi pica loquaci,
Linguaque mordaces sparsit acuta sales.
Appositam ingluvies mensam rabiosa vorabat,
Raptaque sunt cunno fercla reposta meo.
Haec eadem furtim puero surrepta procaci
10Praebebant dulces tecta per alta iocos.
Trina bibi quavis spumantia dolia luce,
Attonitum undabant micta Falerna solum.
Aequora dixisses latos mergentia campos:
Tanta erat epoti copia fusa meri.
15Ut sitis arderet solitos renovata per usus,
Semper erat cupido salsus in ore sapor,
Ipsa nec assiduo sitis est expleta Lyaeo,
Sed magis ex potu multiplicata meo.
Laxaque tam magno mihi vulva patebat hyatu,
20Ut denus largum mulus haberet iter.
Barbatum ingrediens horrebat mentula cunnum:
Visa est inferni vasta vorago lacus.
Ast ego membrosis nunquam saciata priapis,
Mille una exhausi nocte fututa viros.
25Non cauta ignoto me laena sagatior astu
Duxit ad ardentes furta petita procos.
Tormenta audisses crebris resonantia bombis,
Cum lato podex ore pepedit hyans.
Emisi horrendos imo de pectore ructus
30Perque omnes fluxit merda cacata vias.
Sic pepuli moesto regalem ex pectore curam,
Sic mensa est gratis exhylarata iocis.
Nunc quoque funereo stillanti ex marmore Baccho
Nutrior et bibito viva liquore cubo.
35Huc, huc prostatae date saedula vina sorores
Factaque cum nervis inguina tenta suis.
Ista Philippaeo sunt munera digna sepulchro,
Quae datur ex merito, gratia iusta datur.
23. urbis Parisiae ob Petrum Coardum exultatio
Illa ego Parisiis fabricata Lutecia campisAdsum laetitiae nuncia certa meae.
Non tantum antiquo gavisa est Roma Catone,
Quantum ego sum nuper praeside laeta novo.
5Cur non alta hylari contingam sydera planta?
Cur pede non agili festa per arva micem?
Cur cava non pulsem geniali plectra canore,
Missus et arguto sit comes ore sonus?
An cessem lectas superis mactare bidentes,
10Et dare fumosis thura cremanda focis?
Fac puer extructis rutilos altaribus ignes
Ecce venit cultris hostia danda meis.
Nam gratas sentire vices pia numina debent,
Ut servent fusa tradita dona prece.
15Iam sacra legiferi redierunt iura Lycurgi
Quaeque fuit longo squallida Musa situ.
Iam viget et probitas multos optata per annos
Vitaque Ryphaea non minus alba nive.
Iam nubet solo fruitura puella marito,
20Nec tacitae plenus fraudis adulter erit.
Digna capistratum perdent suspendia furem,
Periurumque manet debita poena caput.
Quid moror in vario scelerati crimine vulgi?
Praeside sub Petro concidet omne nephas;
25Concidet et Francum surget gens sancta per orbem,
Testificans ipsos iusque piumque deos,
Qualis erat tuta Saturni aetate quieti.
O ego prae cunctis terra beata plagis!
Urbs etenim durat nullum casura per aevum,
30Pectora cui praesint iudicis aequa boni.
Dum semper populo culta est Astraea Latino,
Imperium iuri subdidit omne suo.
Ut iacuit pietas pulso calcata pudore,
Ille triumphato stratus ab hoste fuit.
35Non ita sydereo rutilans micat Hesperus axe,
Iusticia ut summo nata Tonante micat.
Quae regio apparet nostrae non invida laudis?
Magna est invidiae iustaque causa novae.
Quisquis enim toto clarus fuit orbe senator,
40Uno hic in Petro conspiciendus adest.
24. ad Petrum Coardum primum praesidem
Dum tua, Petre, sequor celeri vestigia passu,Ecce mea inflexo poplite mula cadit.
Vix summo erexi tractis conamine loris:
Non fuit hoc nimiae debilitatis opus.
5Nam bene pasta nitet doctoque exculta ministro
Viribus et validis fulta iuventa viget.
Vellem ego sed meritas supplex dum solvere grates,
Praevenit curvo mula supina genu.
Quis neget esse meo Petrum sub corde repostum,
10Cum tua sint mulae numina culta meae?
25. ad theologum Laurentium Carmelitam
Quis non extollat sublimi laude profectosCarmelo de monte patres? Quibus Helyas olim
Raptus ab ardenti solido cum corpore curru
Indumenta dedit sanctos factura nepotes.
5Hinc fuit Albertus tali velatus amictu
Ad superas evectus opes, niveisque relucens
Moribus Andreas; hinc vitae sancta beatae
Cyrillus documenta sequens, et celsa vocatus
Astra Symon petiit. Digno quis carmine narret
10Deductum ex isto Guidonem monte disertum,
Baptistamque alto recinentem sacra cothurno,
Mistyca ne referam numerosae caetera turbae
Pectora, Laurenti totum venerate per orbem?
Emeritum iam nomen habes quod nulla vetustas
15Deleat aut ipsum, quanvis linat omnia, fatum.
Cum tua divinum resonat vox publica verbum,
Dii superi! quanta captam dulcedine gentem
Ad rectum perducis iter passimque sequenda
Vera salutiferi monstras vestigia Christi!
20Nos Paulum invicto stupidi sermone tonantem
Credimus attonito raptaque ex corpore mente
Archana in decimi rapimur penetralia coeli:
Tam solida racione probas, tam sensa recludis
Abdita; tam pandis sacrae mysteria chartae
25Ignorata prius; simplex non ore columba
Exteriore sonat, vafram quo pectore vulpem
Interiore geras; castis sed consona verbis
Corda patent. Ideo regis confessa gementis
Crimina detergis fragili commissa reatu.
30Est aliquid trito fletam cum pectore culpam
Eximio reserare patri, qui tempus in omne
Gestet honorata sanctam cum Pallade Musam.
26. ad Stephanum Poncerium episcopum Parisiensem
Gallica quam summo tellus stet grata TonantiEn missus supero praesul ab axe mones.
Ipsi etenim aeterna coelestes pace fruuntur,
Hic quoque semota luce triumphat honor.
5Nunquam tanta fuit Francae concordia menti,
Cum bonus est viduae pastor habendus ovi.
Talis et exultat morato in praesule virtus,
Qualis Olympiaca gaudet inesse plaga.
Quid mirum, accaepta est toti si Gallia coelo
10Non alio floret cultior orbe Deus.
