Quatrario, Giovanni Sulmona, 1336 - 1402, eglogae, eglogae egl. eglogae (G. Pansa, 1912)

¹ Nunc mea te linquam rapidus Philortia silvis
Nescio quid faciam. numquam te fistula torsit,
Sed velut invisum nostrum sic carmen obaudis,
Quum male decepti, immersam te fonte vocarunt,
5Respicies tergum, revoces, non ora revolvam.
² Quo raperis nostri sordent sic Scordale mores?
Te sequar, expecta, liceat divorsia tacta
Perfecisse manu, saltem dixisse valete,
Verte caput, tunicam teneo, si traxero scindam.
³ 10Propositum ne frange meum, sat spretus amavi,
Insuper irrides? misero mors altera fiet,
Sparsimus ad properos ventorum carmina cursus,
Lilia vestibulo que compsi tu pede pellis,
Respuit ex violis congestum naris odorem
15Quos me iussit amor nivibus non ante solutis
Querere, et ex tesquis manuum traxisse periclo,
Et facis opprobrium, mestus de cespite cernam,
Iamque mali quid restat enim? satiata quiescas,
Micte precor, frustra laceras, vel nudus abibo.
⁴ 20Da faciem, non pauca tuis responsa querelis
Sufficiunt, veris aptemus tempora verbis.
Quercus adest quam pulcra comis pulcherrima pratis,
Fons querulis limphis ornatus floribus hic est,
Aspice quam compte cirumpressabimus ambo,
25Fraga loquuturis extant de cespite passim,
Si lapis ob nostras caperes vestigia voces.
⁵ Vis tua me vincat parva pro temporis hora,
Proxima sed nunquam sine me nox fiet in urbem,
Heu miserum, silici disperdam verba canendo?
⁶ 30Es melior posito precibus quandoque furore,
Ex humeris tenere deponas tergus et agne,
Sterne pedum, inter nos valeat munimine vallum,
Sit manibus compressa quies, sat verba ministrant.
⁷ Suppleo, nil tardes, mediis stant montibus umbre,
35Agricole fessi repetunt ad tecta quietem,
Urbs mea festinas solita est compescere portas,
Ni properes dictu verba imperfecta relinquam.
⁸ Cum caneres placuere tuis preludia cannis
Principio, meliora tamen ventura morabar,
40Neve tuis parvo venirem munera votis,
Sed nemus omne meos in te laudaret amores,
Magna pudicitie servatur gloria silvis,
Ex quibus ipse procus sterilis discessit Apollo,
Nam prius in casta voluit durescere lauro
45Peneis ipsa deo quam consentiret amanti,
Annuit audieras phebi consistere plantam
Malle, thoro phebi quam se iunxisse maritam?
Palladis arcifere nimpharum cernimus agmen
Saltibus aspersum nulloque Cupidine tactum,
50Et violata Iovi pulsa est siringa diane.
⁹ Vera senes nemorum iactant presagia, namque
A puero didici subitis quam femina possit
Insidiis, moriarque tamen si victus abibo,
Spreveris ipsa licet, fervescunt corda dolore,
55Nonne Siracusius cantando coniuge pastor
Dignus erat? residesque antris ad aperta sorores
Limina pertrassit cantu, sibi quamque paravit?
Quid puer istius canne successor et heres?
Carmine quid potuit? rapuit sibi voce Thaliam,
60Post alias, driades alterno carmine iunxit,
Frondibus et medii cinxerunt tempora quernis,
Sorgia nonne novo gaudet contenta marito
Virgo suum fontem circum quem vidit ovantem?
Hec canit, ille sonat, concordes sidera mulcent.
¹⁰ 65Vera refers, animo sed turbas vera corusco,
Sed neque teste deo nemorum mendatia fingo,
Tu quoque ad exemplar vatum connubia carpes?
Non tua disparibus septenis fistula spirat,
Archadio nec te docuerunt monte magistri,
70Floribus ipse paras depulsis iurgia, que non
Invideat binos magno pro munere flores?
Non tiguri redolent suspensis limina mirtis,
Ambrosieque precor quanam tunc valle latebant?
Fugerat ex limbis speculans narcisus aquarum?
75Qui capiti vario torques portatur odore?
Quo super et roseus surgat de fronte maniplus?
Siste precor sapiens, nostrum est cecinisse querelas.
¹¹ Heu miser, et quidnam tunc hic narrata tacebas?
Simplicitatis erat noster iam cognitus error,
80Me pueri ex antris sotii risere sequendo,
Laudibus in nostris tollebant murmura fando,
Aeria princeps veniet Philortia rupe
Huius in amplexus calamis irrita canoris,
Vel superos repetet, rumpendo tartara, si hic est,
85Vocibus hiis fretus stultus dominabar, et ultra
Carmina firmabam lusi male conscia voti,
Dii male fallentes sotios torrente volutent,
Da precibus veniam, pedibus nec oscula fundam,
Gratior excedo, si dignor, tange, valete.
¹² 90Non facias, subitum tedeat te prendere callem,
Surgit adhuc paucus melior de pectore sermo,
Coniugium non sperno tuum. Pan semicaper scit,
Si tamen ipse tuo tanges precordia cantu,
Et tuguri variis celabis floribus ansas,
95Multaque montanas ornantia dona maritas
Miseris, invidia spectent post terga puelle,
Aspera cuncta labor peraget violenter amando.
¹³ Effugerem, si velle meos tibi staret amores,
Iurgia disparibus formantur nocte maritis,
100Et generi antiquo maculas pars altera iactat,
Oscula luminibus miscet discordia torvis,
Integra coniugio querantur gaudia nec me
Nobilior gestu cultuque vocabit inertem,
Pace fruens nostri calami turbaverit antrum,
105Iuditioque tuo, dignus quandoque revertar,
Aut sterilis sicco pendetur fistula trunco.
¹⁴ Quo ne pedes referent properum? vel tendis in urbem?
Urbs quoque blanda sonos nemorum non laudat agrestes,
Captus amore tube vereor ne lustra relinquas.
¹⁵ 110Collibus illiriis memorant regnare, quis ille?
Immemor existo peream, Petrarcha vel hic est,
Hic canit immensi discessum saltibus Argi,
Atque senem magnum victa cartaginis arce,
Fertur et Archadias didicit successor avenas
115Nunc peto doctorum digitis me ludere septem,
Qui tibi me reddet, vel si non dignor ad Urbes.
¹⁶ Vade reversurus melior, licet equora calces,
Tange manum, valeas, finduntur corda recessu,
Alter in alterius semper stet pectore distans.