1. carmen in laudem urbis Venetiarum
O regina potens, gemino celebrata sub arce,Quae premis aequali colla superba iugo,
Quid memorem Martis victricia signa secutam?
At fragilis nimium nostra Minerva timet.
5Per te dura fames, per te fera bella quiescunt
Et per te populi terga dedere truces.
Ut crescas terraque mari, sis sospes, et aequa
Libertate parens numina sancta precor,
Scilicet ut valeas claros spectare triumphos
10Et Marcus toto regnet in orbe sacer.
Sancte precor faveas votis o Iuppiter almis:
Semper Atestina terra fidelis erit.
2. carmen in laudem senatus Venetiarum
O Deus omnipotens, o mundi rector et alti,Qui genus humanum sub ditione foves:
Nulla magistratus calamo facunda latino
Vox posset celebres connumerare suos,
5Curia quos Venetum praebet, veneranda potestas,
Neptuni et terrae regna superba tenens.
Cuncta sub imperio patrum, felicia praestant
Oppida et in somnis absque pavore manent:
Ille etenim magnus celsi dominator Olympi,
10O Veneti patres, praestet honoris opus.
3. de laudibus oppidi Atestini. | ad lombardum de Lombardis artium doctorem | ac civem Atestinum presbyter Hieronymus Atestinus
Da da, Phoebe, lyram cultis, placidissime, nervisAtque fer in teneros numina digna pedes.
Mons Cereris properet coeuntibus undique Musis,
Viniferis ornans frondea tecta comis.
5Nayades et Driades ducat fontana sorores
Pugia, quae leni murmure lenta fluit.
Herculeus sacros iungat dulcedine faunos
Et levet excelsum saxea ripa caput.
Lucius et paribus curis vestigia solvat
10Cum lux sydereas occulit alma faces.
Cynthius ipse suas tollat cacumine laudes,
Mons ubi prospectu metior astra meo.
Zemula et huc rigidas deducat collibus ornos,
Saepe ubinam profugae concubuere ferae.
15Mons Veneris properet, templo decoratus amoeno,
Qui locus Augusti Caesaris ante fuit.
Mons Muralis adsit, famae pars maxima nostrae,
Cui satis elato vertice regnat apex;
Et Bavo, cui castrum viridis tegit arbutus umbra,
20Blanda repercussa vox ubi valle sonat;
Et mons Iustinae digno celebrandus honore,
Qui celebrat nymphas aure bibente melos;
Et Salarola, nimis templo veneranda vetusto,
Frondiferos vultus ore micante gerat.
25Quercule, mellitas cui pandis vinitor uvas,
Ne pigeatque simul tecta subire domus,
Ut valeam laudes tenui memorare coturno
Urbis Atestinae, nomen adepta ducis.
Illic pampineo vestiti palmite colles,
30Planicies, tenui flumina pressa vado,
Illic arva, ferae, volucres, pecuaria bobus.
Sunt iuga, sunt valles, mollia stagna, lacus.
Illic sancta domus Teclae celebranda per orbem,
Navigium, merces, fertile grames agri.
35Illic pomorum passim plantaria surgunt
Flexaque supinis fluctuat herba comis;
Hic tener aestivas defendit pampinus umbras,
Aura levis semper pendula mala quatit,
Delphica laetatur laurus, laetatur oliva;
40Nascitur et miro fragrat odore crocus.
Si petis, hic claros praestanti corpore patres
Caesareos, Fabios, terra benigna dabit;
Si petis, hic iuvenes sociali foedere iunctos
Et cum virginibus, turba pudica, nurus;
45Aut quos nobilitat virtus aut gloria famae
Hic habes ut dicas quicquid in orbe fuit.
Fercula si poscis pingui comitata macello,
Ficus moltiplices, armeniaca, nuces,
Punica mala piris, hortensia gramina bulbis,
50A Veteri Porta vota secunda feres.
Si petis asparagos, cererem, cum matribus ova,
Uvas multimodas, persica, pruna, simul,
Si petis, hic teneros in missa cucurbita caules;
Mespila, iuglandes, Phillis amica dabit.
55Haec cerasa (at quidam dixere cerasia) servat
Dulcia, sic acida luxuriare vides.
Lumina credisses sidus caeleste Diones
Quandoque detexit lactea colla comis.
En erit illa dies omni memorabilis aevo,
60Quam celebret numeris nostra Thalia suis.
En erit illa dies natali carior ipso,
Candida quam nobis gemma lapisve notet,
Cumque in Atestinas redeam Hieronymus oras
Unde mihi patrium glorior esse solum.
65Mille redux blande tune Phillidis oscula carpam,
Et totidem sociis subripuisse velim,
Quodque in Italia totoque beatior orbe
Nullave sit patria carior ora mea.
4. ad Franciscum de Lombardis civem Atestinum
O Francisce, meos inter numerande sodales,Lumen honestatis iustitiaeque pater,
Hannibal ut quondam vehexit Carthaginis arces,
Sic Lombarda domus nunc super astra micat:
5Iam memor est sanctus, lapsoque ex tempore, Marcus,
Quam sit pro Venetis ferre parata necem;
Sic tibi pro meritis det longo Iuppiter annos
Donec meta avidos sistere cogat equos.
5. ad inclytum ducem Venetiarum | Leonardum Lauredanum | presbyter Hieronymus Atestinus
O Dux Adriacis, Venetum lux unica, terris,Quem beat in populos candida fama tuos,
Quantum ales forma superat Iunonia cunctas
Atque avibus quantum carmine praestat olor,
5Tam, Leonarde, viros mira probitate togatos
Moribus et forma vincis et eloquio:
Magnificas laudes nostris memorabo Camenis
Dum surget Phoebi Phosphorus ante iubar.
6. in laudem urbis Venetiarum
O decus Europae, Venetum clarissima sedes,Sceptra tenens veterum gloria Romulidum,
Quilibet ingenti Iove digna palatia surgunt.
O felix tantis terra referta bonis.
5Planicies, silvae, viridaria, prata, recessus,
Adriacumque fretum, templaque mille deum
Semper apollineis resonant, loca sacra, Camenis.
Cur valeam laudes subsiluisse tuas?
Haurit caesareas hic civis et advena leges,
10Astrorum motus iuraque pontificum;
Hic sua mercator tutusque negocia tractat;
Hic sulcat faciles nota carina vias.
Parcite sopitum, miseri, vexare leonem,
Ne laceret vestrum dente vel ungue caput.
15O splendor fidei, celebris tua fama pererrat
Quaque suam Nereus caerulus ambit humum.
7. ad Ioannem Baptistam Faletrum | praetorem Atestinum. metrum sapphicum
Quas prius laudes celebrare sumamQuae velut vivo latices habundant
Fonte, Baptiste, numeris facetis
Bile repulsa?
5An prius dicam genus et parentes,
Quot domus quondam tulerit triumphos;
Saeculi nostri decus an camemus,
Memora Clio,
Teque, Ioannes, speculum senatus
10Per mare et terras nimium potentis,
Urbis et nostrae referam fidelem
Gaudia summae?
O domus, multis decorata rebus,
Deque Faletro ingenio benigna,
15Te vocant cuncti populi beatam
Omine fausto.
Praetor, et felix habitator urbis,
Ob caput fulvi rigidi leonis
Qui genus sceptro domitat superbum,
20Aeque ministrans.
O Iovis numen precibus superni
Te precor serves Veneti senatus
Fata, dum solis radii nitentes
Saecula lustrent.
25Ergo, mi praetor, valeas iubebo
Quem facit virtus generis beatum,
Quem parem et caelo vehit et parentis
Et tua fama.
8. in divum Marcum tetrasticon
Per te, Marce, leo fidei defensor honosque,Protecta est Latii patria tota soli.
Quas tibi pro tanto dabo dignas munere laudes?
Cantabo toto nomen in orbe tuum.
9. ad Franciscum de Vado
Siqua movet liquidas gustasse Aganipidos undas,Et simulata iugi culta Minerva sequi,
O Francisce, decus gentis, laus, fama tuaeque,
Hospitium doctis consiliumque bonis
5Est amor, est virtus, magni fontana favoris,
Et vitae integritas, et sine labe fides.
Sic tibi pro meritis, albo decorata lapillo,
Describat laudes Itala Musa tuas.
10. ad Lodovicum Faletrum
Gloria Musarum memorandeque fama Latinis,Maecenas quantam tuscus habebat eques,
Optima naturae tibi sunt concessa parentis
Inter mortales munera rara viros.
5Te nymphae Adriacae formosum numen adorant,
Te credunt summum deseruisse polum.
Tu de Faletro vultu generosus Adonem
Vincis, et abrepto plus Ganimede nites:
Quum tu igitur tanta praestes probitate fideque,
10Quis Veneti sidus te neget esse Laris?
11. presbyteri Hieronymi Atestini | libellus epigrammaton. ad presbyterum | Iacobum de Zinionibus rectorem | in templo divae Iustinae montis Herculei
O decus aeternum cultis, Iacobe, Camenis,Cui sacra Pimpleus perluit ora liquor,
Quamvis cura domus, pallor, suspiria tardant
Irreligata meae tendere vela rati,
5Xenia parva tamen, calamo cogente, iubemur
Mittere: sis dignus cum tamen ipse lyra
Vertice quam summo Parnasi tangit Apollo
Cum sacrae excipiunt carmina docta deae.
Pande tuos titulos et avorum pande tuorum
10Dum sol aestivas quassat in orbe iubas:
Nobilitas generis, virtus, facundia, mores,
Ingenium linguae dexteritasque tuae
Iam mea Gorgoneis intingunt tempora lymphis
Ut celebrem laudes, clare Iacobe, tuas.
12. ad Hieronymum Ericium
Splendor in Adriacis titulis, Hieronyme, terris,Gloria virtutis, fama decusque tuae,
Ad te Pierides properant castaeque sorores
Thespiadum, studii turba decora mei.
5Pande fores, dulci vatem complexus amore
Ut valeam nitido condere metra pede.
Iamdudum laudesque tuas nomenque revolvi,
Cum Phoebe cursum nocte silente daret.
Tu sacer, eloquii decus immortale Latini,
10Tu fidei custos verus et orbis honos:
Intextis igitur nec mittam tubera sertis
Poma nec Alcinoi donis onusta suis,
Sed sensus animamque, fidem moresque pudicos
Atque salutiferae mystica sacra deae.
13. ad Paulum Lauredanum
Paule, decus Venetum, spes, portus et anchora rerumSub cuius pedibus moenia tuta iacent,
Cuique tuo semper remoratur pectore verum,
Relligio, pietas et veneranda fides,
5Gloria priscorum fuerant qui magna Quiritum
Altererit Paulus, Mummius alter erit.
Tu splendor, tu gentis honos, tu summa tuorum,
Tu laus, antiquae fama suprema domus,
Tu facilisque pius, specimen, tu firma columna,
10Tu fons eloquii Thespiadumque decus,
Si videas aliquem defectum, forte labore,
Nilus ut Aegyptum, sic tua lingua fovet.
Cum primum placidos merui cognoscere vultus,
Ornasti meritis munera digna tuis,
15Si qua fides verbis superest, o Paule, Camenis
Temptabo laudes ferre sub astra tuas:
Splendida nam cedunt clari tibi facta Luculli,
Flavius hinc cedit, cedit et ipse Cimon.
14. ad Bernardinum
Bernardine, decus clara virtute parentumQuae nitet aeterno non moritura die,
Si mea Musa sacros optaret ludere mores
Maximus in nostro pectore versat amor,
5Tu patriaeque pater, spacioso lumine fulgens,
Quem levat in summos maxima fama polos,
Bonmartinorum populo gratissimo omni,
Moribus insignis nec pietate minus,
Qui tantum doctis, tantumque patescis honestis,
10Et foves Aonios Palladiosque viros:
Nam te doctiloquo ferventius ore saluto
Artibus et vera simplicitate virum.
Unde mihi crevit praeceps audacia Musae
Annectam verbis carmina digna meis.
15Causa fuit probitas et rerum gratia velox
Quae vicit sapidi dulcia mella favi.
Qualiacumque tamen laeto tu suscipe vultu,
Et mentem servi respice, quaeso, tui.
15. ad Lazarum
Progenies Baldo, priscis memoranda Latinis,Cui favet ingenio nostra Thalia tuo,
Cui stirps, cui robur, cui doctae copia linguae
Efficiunt laudis nomina clara tuae
5Non Turnum, Daunum commendent saecla priorum,
Nec iactet claros Attica terra viros:
Iam tua fama frequens toto cantatur in orbe
Quae venit meritis, doctor, in astra tuis.
16. ad Aleandrum
Gloria Musarum, dulcis Leander amice,Cui salus in niveo pectore tanta sedet,
Hic Priami laudes celebrat, modo Caesaris acta,
Hic canit Aonios Romuleosque duces,
5Dulcisonos alius numeris perquirit amores
Atque per obscenos polluit ore iocos;
At nos Pierios cantus celebresque Camenas
Ludimus et titulos, doctor amande, tuos.
17. ad Ioannem Petrum
O lepor et gravitas, Venetorum gloria verax,Qui in terris unum, dixero, numen ades,
Non possem meritis dignas persolvere grates,
Nec fragilis calamus pondera tanta feret.
5Te duce quassatam subduximus aequore classem,
Te duce nunc placido perfruimurque sino,
Te duce Stymphalidas inmania monstra, subegi
Atque vel Harpias Lotophagosque truces,
Te duce, laudari contingit voce diserta
10Vates cui nomen mitis oliva dedit.
18. ad lectorem
Ut numerum custodit amor, custodiat ambos;Sis memor et nostri, carmina bina dedi.
19. ad Marcum
Ut Maro Dardanidum compleret volta iubentisCaesaris altisono carmine fecit opus;
Ut tua dulcisonis deducam gesta Camenis
Tu mihi Maecenas alter habendus eris.
5Inter Atestinos celebris tua fama pererrat
Teque beat celsa conditione virum;
Tu splendor, tu gentis honos, tu fidus et aequus,
Hinc etiam toto magnus in orbe decor.
Cum tibi tam claras divina potentia dotes
10Annuerit larga praestiteritque manu,
Non in Erytraea quicquid nascatur in unda
Mitto, sed inculta carmina, Marce, tibi.
20. ad Iacobum
Salve, magnanimum laudes transgresse parentum:Dii praestent Pilios, clare Iacobe, dies.
Te credo iustitia Torquatum vincere posse,
Eloquio Catulos Attiliumque fide
5Quem pia Cecropiae miratur turba Minervae,
Quem Verona colit, quem sophos omnis amat;
Quae tibi sit virtus, si possem, prodere vellem,
Sed parvo ingenio magna referre vetor.
Iliadem trabea, Fabium virtute, Solonem
10Iamque refers numeris consilioque Numam.
21. ad Nicolaum
Altisonis tollam laudes, Nicolae, CamenisVerbaque percusso pectine digna dabo.
Ut nova signa suo superat sol aureus astro
Atque soror cunctas virginitate deas,
5Sic tua nunc virtus praesentia saecula lustrat,
Nec similem tibi maximus orbis habet.
22. ad Cristophorum
Orpheus, orditas moveret dum pollice chordas,Ad cytharae cantus trahaxit amore feras;
Sic, stimulante tua captus dulcedine vocum,
Longa peregrinus regna viator adit.
5Est tibi grande decus recti inconcussaque virtus,
De Vado Cristophore, temporis huius honos:
Seu iungam lachrymis elegos, seu questibus apto,
Seu numeris fortes arma virosque canam,
Perpetuoque tuas laudes cantabimus aevo,
10Et nostro semper pectore fixus eris.
23. ad Franciscum
Francisce, insignis de Parmae stirpe coruscans,Historiae cultor Castaliique decus,
Ne mihi nulla tuos oblivio tollat amores
Nunc faciat paucis pagina missa loqui.
5Pignus amicitiae semper memorabile nostrae
Mittimus, ut servi sit tibi cura tui.
Quando tuos mores contemplor Apolline dignos
Quos tibi pro meritis littera sacra dedit,
Dum sol aestivas exercet tardior horas,
10Errat et in nigro dum vaga luna polo,
Thespiadum collem cogor conscendere sacrum
Ungula Gorgonei quem cava fudit equi,
Ut valeam sacris laudes memorare Camenis
Atque tua Phoebi nectere fronde comam.
24. ad Antonium
Accipe magnanimum decus immortale virorum,Antoni, patriae lumen et aura tuae:
Si celebres numeris auderet pangere laudes,
Et genus et proavos nostra Camena tuos,
5Insignis virtute Cato, praestantia Balbus,
Tullius eloquio, Fabriciusve fores.
25. ad Albertum Agrigentinum
Accipe, Pieridum cultor venerande mearum,Carmina: sint vatis haec monumenta tui.
Quantum, caelesti terram sol lumine lustrat,
Clarior et laeto nuntiat ore diem,
5Tantum tu superas veteres probitate poetas
Et Senecae mores et pia sacra Numae.
26. ad Petrum de Philippinis | archipresbyterum sanctae Teclae
O patriaeque decus, doctis celebrate Camenis,Petre Philippinis splendor et altus honor;
Tanta tui est animi sapientia tantaque virtus
Et recti tantus pectore versat amor.
5Custodit Danaen occluso limine turris
Frustra, et te Minos, Daedale clause, tenet;
Et tu, Petre, teges famae nova carmina? Phoebum
Crede prius radios condere posse suos;
Quam bene fruge sua Demostenis horrea ditant,
10Largus et irriguis implet Homerus aquis.
Ingenui mores quos iunxit honestus amorque
Et speties fecit nobilitasque parem.
27. ad Thomam
Splendor Atestini rutilans, o Thoma, senatus,Qui petis aethereos, sobria vita, polos,
Quis praeclara tuae dicet primordia gentis
Vates Apollineum tangere doctus ebur?
5Clara fuit Romae gens Porcia laude virorum
Parque tuum nostra claret in urbe genus.
Laetentur cives: semper Sicyonius altis
Moenibus his sedes, alter Aratus habet.
28. ad Marcum Antonium endecasyllabum
Princeps Castalidum et decus Minervae,Praetor Nestorea frui senecta
Digne et Pierio sacer liquori,
Non paesti violis rosisque nobis,
5Nostri cultor agri parum beati
Sed turdis modo miserat coronam.
Nostras non inopes decere mensas
Dixi, nobilium ac potentiorum.
Hos ergo tibi condiat culina
10Dives, perdicibus simul duabus,
Munus, Marce, bonum licet pusillum.
29. ad eundem
Suscipe, blande comes, rerum tutela mearum,Gloria Musarum, grandis alumne, sophos,
Carmina Pieridum tenui celebrata cothurno
Ne videar genio dulcis abesse tuo.
5Hoc facit a recto nulla revocabilis arte
Gratia, nec fatis attenuanda nigris;
Hoc faciunt celebres magnae virtutis honores,
Et quae sunt studiis pignora cara tuis.
30. ad Hieronymum Contarenum
O decus, o fama Venetis, Hieronyme, terris,Praetor, Castalii gloria magna chori,
Candida quem Daphne, quem dilexere poetae,
Pierides studii turba decora mei.
5Hic alter Marius, nunc et Pompeius honore,
Mercurius lingua, belliger Hector equo,
Qui solus Lapitas, Indos vicisses et Afros
Et pariter celerem, Graecia tota, suem,
Aeripedes tauros et noxia monstra Chimerae,
10Gorgoneos angues Tartareumque canem.
31. ad Iulium
O decus, o praesens geminorum gloria vatum,Qui solus regimen remigiumque tenes,
Forsitan haec scribam quaeris, Odrysia proles,
Per nemora hirsutas rege sequente feras.
5Si potes, ingenti fortunam pectore perfer,
Hic fatalis erat ex adamante tenor.
Scilicet est serpens factus per crimina Cadmus,
Est Priami coniunx crimine facta canis;
Crimine damnavit victorem Roma Camillum,
10Per crimen patria, Scipio magne, cares;
Sed neque debuerant in te tot spicula verti,
Tu bonus et niveae simplicitatis eras.
O quantum nostri per flumina sanguinis isset
Campaniam Helvetius si tetigisset humum!
15Allia et exiguae feralia nomina Cannae
Et Pompeianis arva notata malis
Inter Romanas clades obscura fuissent
Civile externa gente iuvante nephas.
Dii bene quassatis rebus qui pace reducta
20Verterunt vulnus in caput omne suum.
32. ad Antonium
Magnanime Antoni, Latia facunde Thalia,Armiger eloquii splendor et altus honor,
Alter in Alpinis nivibus velut Hannibal ingens
Et Celtas Senones non sinis esse truces
5Et glomeras celebres magnae virtutis honores,
Splendidus et forma carmen opusque colis.
Te rupis Tarpeia sonat, te Belgica tellus,
Insignem Musis sacra deique lyra.
Saecula quot cervus, quot vivit saecula cornix
10Deprecor ut numeret tot tua vita dies.
33. ad Nicolaum
O Nicolae, meos inter numerande sodales,Civis Atestinae gloria magna domus,
Frustra suis fortuna potens super intonat alis,
Et celeri torquet spicula frustra manu,
5Saevit inutiliter, taxos aconitaque mandit,
Frustra suos clypeos ex adamante gerit,
Frustra rapitque manu gladium gravemque pharetram,
Frustra tibi tenebras suppliciumque dabit:
Propterea quotiens saevas descendat in iras
10Suppliciter templis mystica sacra fero.
34. ad Marcum Antonium
O Marce Antoni, Romano nomine fulgens,Ingenii florent cui monumenta boni;
Si mihi tot linguae quot hiatibus Hydra sonarent,
Non possem verbis nocte dieque loqui
5Ingenii domum, mores, celebresque parentes,
Sydereos vultus et genus omne tuum.
Non mirum, si nemo audet tua scribere facta:
Non hoc angusti pectoris extat onus.
Materiam at vates quaerunt quam versibus aequent,
10Materia at vatem non habet ista parem.
35. ad Hieronymum
Splendor in Adriacis titulis, Hieronyme, terris,Cuique recurvato pectine Musa sonat,
Exiit in mundo gestorum fama tuorum
Et meritis propriis fidus in urbe micas,
5Nam scis quid sit opus, qua sint ratione regendi
Imperii fines, quem decet esse modum,
Blandaque Calliope, Phoebo comitante, moratur,
Saepe tuis Laribus dum fora clausa tacent.
Laudibus es dignus Piliosque attingere canos
10Et caput exornet magna tyara tuum.
36. ad Anthemium
Spicea sacratae Cereri cariosa vetustasSerta dabat, sacro thura minuta Iovi,
Nec faciles baccas spreuisti, oblata, Lyaee,
Munera, contentus Daphneque Phoebus erat,
5Atque haec, parva licet, sumebant fronte serena:
Corda magis superis munere grata placent.
Suscipe versiculos Anthemi pignus amantis
Quos tibi sincero pectore fudit amor:
Non ego ficta loquar variaque ambage tenebo
10Cum probitate fidem iustitiamque trahis.
Tam grave magnificumque vident exemplar honesti
Ut Curium credant Fabriciumque loqui.
Nil nisi Maeonios cantus celebresque Camenas
Thracis et altisoni scripta Maronis amas.
15Cum nequeam tecum digno contendere dono,
Suscipe et exiguo te patiare coli.
37. ad Scapellinum
Scapelline, decus, rerum tutela mearum,Armigeros inter gloria summa duces,
Dives erat Crassus Crassique potentia maior,
At tua felicem ditior arca dedit.
5Largus opum, quantas divus Lucullus habebat,
A quibus e Croeso maxima fama fuit,
Maxima quum valeas, ductorem suscipe nostrum,
Et flecte in nostras tu pia corda preces.
Te rogo per superos, tua per, mihi numinis instar,
10Stemmata, per genium, vir generose, tuum.
Hoc petit humanum pectus, tua candida fama,
Hoc dictat facies munificumque caput,
Exigit ingenium nulli virtute secundum,
Ingenio et pietas non minor ipsa tuo.
38. ad Bernardinum
Bernardine, meis non es reticende Camenis,Sic monet officiis sedula cura loqui,
Calcat enim Croesum regem matura senectus
Et Cyrum, Marium, comprobitate Numam.
5Perge iter inceptum, iusto moderanime cunctos
Suscipe quos vexant iurgia longa fori.
Integritas, virtus, facies veneranda tuorum
In patria excellunt gesta peracta patrum.
39. ad Vincentium
Quid te, Vincenti, comptus iuvat arte capillusIam iam lapsuros pectere quidve comes?
An facis ut tenero capiantur amore puellae,
An magis ut cunctis conspiciare viris?
5Nempe homines crimen tenues mirantur et artus,
Non mirum si te quaeque puella cupit.
Fallaci, moneo, nimium ne crede iuventae,
Nam veniet celeri pigra senecta pede,
Sed magis incumbas masis quod nomen in aevum
10Venturum pariant et super astra ferant.
40. ad Sebastianum
O patriaeque decus Branchorum, certa resurgensGloria, dives opum, splendidus atque gravis,
Ingenii vis magna tui, vis magna loquendi,
Indolis accedit gratia summa tuae.
5Hos ego crediderim mores habuisse Lycurgum
Aut haec legiferi corda Solonis erant.
Non tamen oranti placidas concedimus aures:
Narratur surdo fabula, litus aras.
Mittimus ecce tibi carmen, placidissime civis,
10Nam mea vult aliquid fistula muta loqui.
Nulla tibi desunt praestantis signa parentis,
Concives gracili sumere fronte tuos
Prosequere, auspiciis felicibus utere coeptis,
Sic maiora tibi numina dona dabunt.
41. ad Andream
Magnanime Andrea, nunc Vaccae gloria gentis,Qui genus antiquum nobilitate trahis,
Iustitia, pietate, fide, valuisse feruntur
Aeacus, et praestans religione Numa:
5Hos qui clara viros superas probitate rogamus
Ut tuo sic niteat vertice magnus apex,
Nam te magnanimo venientem stemmate prolem,
Excipiunt clarum saecula nostra iubar,
Paganusque parens gemino celebratus in axe,
10Cuius enim celsas incolit umbra domos
Pervigil ad mores fuerat clementia sacros
Totus, et implacido remus et aura mari.
Ut quoque te virtus cunctas deducat in oras
Famaque, percusso pectine verba dabo:
15Pierides flexere viros, flexere puellas,
Flexere et magnos carmina saepe deos.
42. ad Antonium
Nec minus, Antoni, Musarum, gloria verax,Laudabit nomen nostra Camena tuum,
Qui quoque Gorgoneos hausisti fonte liquores
Ire vel in trutinam, cum Cicerone potes.
5Caesare sub magno flebat Maro tristia fata,
Instantem tenui carmine pauperiem:
Tunc equitum Tuscus Maecenas Caesaris unus,
Muneribus sacris mille talenta dedit.
Iam flavos possum canos monstrare capillos
10Exhaustamque cutem sanguine ruga tenet.
Iam ferus Aeacides solam Briseida curat,
Phillirides levibus dat sua verba notis,
Occupat ipse situs libros nitidosque poetas,
Tractantur celeri plectra sonora manu,
15At, si forte suos cupiat reprehendere mores,
Discipulis risus cauda iocosa dabit.
Sidera quot caelum, quot frondes sustinet arbos,
Flava quot Hispani fulget harena Tagi,
Tot mala turbatam rapiunt incommoda mentem,
20Nec possum vitae certior ipse meae;
Nec tam maestus erat Siculis agitatus in undis
Ob quem Penelope lusit amata Procos,
Nec tam sollicitus fuerat Iunonis ob iram
Qui tenuit Phrygia sceptra latina manu.
25Sed quid plura? Meum mitto, placidissime, carmen,
Sum novus et fugiunt Bellorophontis aquae.
Post varios casus, post mille pericula rerum
Magnanimo cestus arma reddoque Iovi.
43. ad Franciscum de Vado
Cum mea blanditiis retineret verba Iosephus,De Vado Francisce, temporis huius honos,
"Ede aliquid" dixit, "facundum concute pectus
Et facilem Musis porrige, quaeso, viam".
5Qui patriae splendor, qui spes et sola voluptas,
Gloria nobilium qui mihi censor adest,
Si vacat a curis pia mens naturaque solers,
Mellifluo videat carmina nostra favo.
Ecce novum dulcis rogitatus amore sodalis
10Quod cupit in lucem iam modo pergit opus:
Nam Lepidos fertur numquam damnasse poetas,
Qui quoque Cirrhaea tempora mergit aqua,
Nam sibi vel Labeo, vel Caesar cederet ingens,
Tantaque sunt famae foedera iuncta suae.
44. ad lectorem
Quid moror? In pelago sonuerunt pondera maliVeliferi, sonitum transtra dedere ratis,
Iamque Camena petit placidam defessa quietem:
Candide lector ades, carminibusque faves.
