1. ad Ambrosium Sibenicensem philosophum
Impia fors nostrum vexabat denique corpus,Non tamen exitio corpus inane dedit,
Vel quia me noluit melioribus addere fatis,
Vel quia non uno tempore sceva premit.
5Hei mihi, cum primum coepi sentire vapores,
Iam caput ex stomacho qui petiere malo,
Hei mihi, cum sicco riguit mea lingua palato
Bucchaque fastidit febre referta cibum,
Ignibus assiduis urgebat fervida febris
10Occupat et noctes scevior illa meas.
Hei mihi, tunc mecum clamabam saepe gemendo
Poscoque decoctam saepius eger aquam.
Tangebat medicus vitalem pollice pulsum,
Dicebat medicus: "Flammeus egror inest."
15Cernebat croceos vitreo sub vase liquores,
Purgando stomacho ferre iubebat opem.
Antyciram sumpsi, vomitumque moventia pocla
Purgarunt succis viscera plena malis.
Interea bibulos coepi sentire calores
20Et memor offensum saepe timere deum.
Lux aderat dive, que tersit crine magistrum
Et que purgavit crimina multa gemens.
Ut mea nota sacro facerem secreta ministro,
Deposui tuta crimen in aure meum.
25Heredes nostros legali robore scribo,
Legoque sed tumulo carmina bina meo:
"Ius colui, Musas colui coluique beatos,
Sisgoreo dicas, lector amice, vale!"
Nunc me restituit nostre deus ille saluti,
30Virgine qui natus, qui cruce passus erat.
Thura feram et grano fumabunt templa Sabeo
Atque canam nostro carmina grata deo.
Tu, decus Ambrosi nostrum, mactato bidentem,
Qualem pro nato saepe litare solent.
35Quam si mactabis, nostro de more beato
Cantabo dotes tempus in omne tuas.
2. ad Tydeum Acciarinum poetam
Neptuno pecudem mactavimus e grege nostro,Ut faveat velis, Acciarine, tuis.
Non sine versiculis sacram et iugulavimus agnam,
Temperet ut rabiem ventus et unda suam.
5Sanguine placantur pecudum pia numina quedam
Placatumque magis carmine numen erit.
Eurydices coniunx plectro mulcebat Achivo
Scevitiem venti, flumina, saxa, feras.
O utinam vires habuissent carmina nostra,
10O utinam nobis esset et ampla domus!
Pro te dictarem carmen, dulcissime vatum,
Et mihi nunc pro te, crede, darentur opes.
Tu mihi Nisus eris, nec te tua sydera fallunt,
Si cupis Eurialum, Nise, valere, vale!
3. Raphael Zovenzonius poeta
I, mea Musa, vocat Gorgis, qui rure beatoVivit, ad ambrosias i, mea Musa, dapes,
Pallas ubi Liberque pater docteque sorores
Cunque corymbifera pulcher Apollo coma.
5Vescimur incoctis nos glandibus, arrida fontes
Lingua bibit, vilem dat mihi terra thorum.
Squallidus Illyricis versabor solus in antris,
Solus agam miseros te sine, Musa, dies.
I, pete foelices, foelix mea Musa, penates,
10Est mihi cum duris fas habitare feris.
Cur contraxisti frontem? quid abire recusas?
Quid premis amplexu flens mea colla tuo?
Non ego te mittam, mea sis comes usque licebit,
Desine iam lachrymis sollicitare genas.
15Tu veniam nostre dato, candide Gorgi, puelle,
Que sine me non vult limine ferre pedem,
Amplius et nostram nolis tu arcessere Musam
Ad te vel mecum, Gorgi, venire iube!
4. carmen ad Christum
Christus totius dominator orbis,Virginis gaudens utero pudice,
Signa divino faciens triumpho,
Rector in orbe,
5Christe Iudeam patiens catervam
Et crucis mortem tolerans prophanam,
Ut tibi totum pietate mundum
Conciliares.
Christe, qui victa nece suscitasti
10Carneam formam pietate sumptam,
Vulneris plenam, deitate magnam,
Virgine natam.
Christe, regnator deus et creator,
Celicos lectis reserans triumphos,
15Nube conclusus penitus volasti
Patris ad arces.
Christe, foelicem mihi da salutem
Et meam cernas lachrymam profusam,
Cerne pulmonis gemitus gementis,
20Pectora cerne.
5. ad Marcum Bollanum pretorem
Magnum, Marce, decus Veneti, Bollane, senatus,Quem sortita virum patria nostra fuit.
Nam tua laetitiam nobis pretura gerebat,
Cum te pretorem curia sacra dedit.
5Venisti, pretor, miro expectatus amore,
Publica res tali preside laeta fuit.
Urbs tibi tota dedit plausum, sonitumque tubarum
Adventu eripuit plurima bomba tuo.
Sunt data, Marce, tibi preture insignia, fasces
10Et tota votis urbe favente tuis.
Gaudebant cives Saturnia regna redire
Et tecum laetos degere posse dies.
Spes nimium fallax, cupidos spes fallit amantes,
Fallit et agricolas, fallit et illa feras.
15Iuncta tibi fuerat Venetorum prole bonorum
Moribus et forma Penthesilea decens.
Non sic cara viro fuerat Lucretia casta,
Nec fuerat socio Penelopeque suo.
Mors rapuit nuptam, mors omnia nata prophanat,
20Hei mihi, crudelis mors cita, cruda nimis.
Te dolor inclusus constanti pectore vexat,
Et fers pullatam, pretor, in urbe togam.
Nam dolor iste tuus dolor est communis in urbe,
Moestitiam populus luget et ipse tuam.
25Certe elegos lusi semper, miserabile carmen,
Degebat miseros nam mea vita dies.
Te veniente quidem nostram, bone pretor, ad urbem
Scribebam laetis Sapphica metra modis.
Laetitiam nostram mutavit funus amarum,
30Infoelix funus, Penthesilea, tuum.
Nam lyra nostra gemit crudeli funere demptam,
Que fuerat longos digna videre dies.
Ipse doles, minuit tua sed constantia luctum,
Quod populus laudat semper ad astra ferens.
35Pone, rogat populus, totas de corde querellas,
Tu sic moestitie, Marce, levamen eris.
Civibus esto tuis foelix, clarissime pretor,
Estoque iustitie cum probitate tenax!
Esto mihi misero et nostris tutella Camoenis,
40Pulsabo nostram saepius ipse lyram.
6. ad Symonem Diphnycum theologum
Scripsi multa dolens, Symon, generosa propago,Dedite stigmiferi numinibusque dei.
Non cesso miseras vates resonare querellas,
Hei mihi, sunt vite stammina nigra mee.
5Iam dudum flevi crudelia funera fratrum
Et pressit nostras lachryma multa genas.
Et solitus Turcus nostris accurrere campis
Turbavit querulo carmina nostra sono.
Melpomene citharam pulsabat moesta gementem,
10Cum mala vexabat pectora nostra lues.
Fugerat extremo fato pretoria coniunx
Et cecinit tristes nostra Thalia modos.
Hei mihi, perpetui vexabor carmine luctus,
Nec me solari nunc valet ulla quies.
15Predia Virgilii Romanus miles habebat,
Reddita Pyerio sunt tamen illa viro.
Arva paterna mihi civili lege relicta
Heu rigor eripuit scevitiesque mala.
Magnaque ditavit Ciceronem Roma disertum
20Atque humilis Cicero consul in urbe fuit.
Me civem civis sacro spoliavit honore,
Foelices doluit vivere posse dies.
Urbem Antenoream, que me donavit honore,
Foelicem memoro terque quaterque deam.
25Qua tibi lege querar, dulcissima patria, de te,
Que miserum crucias et sine lege vides?
Non cemis nigrum me, patria terra, Sinonem,
Famosa certe qui cruce dignus erat,
Nec me damnasti Paridem virtute carentem,
30Nam fueram semper tyro, Minerva, tuus.
Delia nulla fuit, fuerat vel Cinthya nulla,
Fabula vel de me nulla Corinna fuit.
Blanditie nostre fuerant sacra virgo Diana,
Nec colui numen, Cypria blanda, tuum.
35Nec fixi precio, nec patria iura refixi,
Tanthaleis careo Sysipheisque malis.
Sentio Pyerios in me sine lege furores,
Vos nimis iratas arbitror esse deas.
Me vobis dederam teneris studiosus ab annis,
40Carmina nam vobis versiculosque dabam.
Nunc tamen ipse magis sacrorum iura colebam
Non memor Aonidum Pyeridumque chori.
Parcite, Pyerides, stimulo vicistis acuto,
Iuribus en positis carmina scribo dolens.
45Castalides fuerant nostrorum causa dolorum,
Conqueror et miseros continuasse dies.
Certe ego vexatus tolerarem cuncta poeta,
Omnia, que nostri causa doloris erant.
Sed, rogo, quis vates fictos toleraret amicos?
50A, pereat simulans hostis amicitiam!
Nisus et Euriali perierunt tempora cari,
Quos mirata fuit denique prisca fides.
Lelius in sacro semper vivebat amore,
Scipio testis erat tempus in omne gravis.
55Aonides, nimium nostros lacerastis honores,
Parcite Pyerio, parcite, queso, viro!
Parcite iam nostris, foelix, rogo, turba, querellis,
Non ego vos linquam Castaliosque lacus.
Carmina dictabo, Musas venerabor amantes,
60Nec mittam sylvas, pulcher Apollo, tuas.
Tu quoque parce meo, dominans fortuna, dolori,
Et vates lyricis ipse sonabo modis.
Nec me iam laceres, nec me, scevissima, vexes,
Nec des Plutoni Tartareoque cani.
65Ipse relegatum Nasonem saepe beavi
Inter Sauromatas barbaricosque Getas.
Filia Pasiphaes scopulis neglecta marinis
Visa fuit foelix saepius ipsa mihi.
Conqueror, invidi miseris miserabilis ipse,
70Saepius invidi foemineisque malis.
Tu, precor, antydotum tribuas, doctissime Symon,
Si potis es curas ipse levare meas.
7. contra ingratum
Euryali formam superas, ingrate, superbam,Euryalus veluti non tamen ipse places.
Tuque, ingrate, licet Pellide stemmata vincas,
Tersites tamen es moribus ipse malis.
5Caedit magna tibi Romani copia Crassi,
Pauperiem Codri sed magis ipse velim.
Non tibi Persarum lex est, ingrate, timori,
Lex te Persarum perdat, inique, nimis.
Nil tibi cum Musis, Charites tibi nulla dedere,
10Nil tibi cum Nymphis deliciisque sacris.
Te, puto, Tisiphone genuit vel Cerberus ipse,
Tisiphones habeas Cerbereasque domos.
8. ad Ambrosium Sibenicensem philosophum
Doctor Ambrosi, Sibenica proles,Patrie sydus probitate fulgens,
Te lyre nostre resonabo cantu:
Musa, faveto.
5Tu dei veri celebrator almus,
Qui potens celsa volitans ab arce
Perditum mundum docuit sacrati
Lumina verbi.
Dicta sacrorum tibi sunt aperta,
10Scripserat quicquid sacer ille Aquinas
Sive doctorum specimen minorum,
Scotia proles.
Atque tu figis logycas sagittas
Et datas in te bene tu repellis,
15Copia rerum penitus refulges
Philosophie.
Verba conscribis bene tu Latina
Tullio magno duce vel magistro
Et tibi, vir, sunt, celebrande, leges
20Iustiniane.
Tu faves nostris, venerande, Musis
Et dies longos mihi tu precaris,
Pro quibus pinguem iugulas iuvencam
Atque bidentem.
25Pro tuis oro meritis poeta,
Sit tuo foelix Lachesis vigori,
Saeculum post hoc videasque campos
Elysiorum.
9. ad Paulum Rippam pretorem
Paule, magistratus dignissime, Rippa propago,Principium cuius Mantua clara fuit.
Rippa domus fuerat dominans tibi, Mantua foelix,
Est modo sed Venete gloria facta toge.
5Rippaque perpetuis virtutibus ipsa nocebit,
Quas paris officio, Paule serene, tuo.
Magnanimus Veneta tu dux in classe fuisti
Et tua cum magna laude triremis erat.
Miles erat fortis, qui remo pelleret undas
10Et qui barbaricis bella cruenta daret.
Est honor iste tuus, nam, si dormisset Ulixes,
Dormisset pigro tota caterva viro.
Vidisti veniens Sibenicam pretor in urbem
Prorsus ob adventum gaudia facta tuum.
15Te gaudet populus, miseri letantur in urbe
Et mea laetitiam clauda Camoena sonat.
Credimus Astream tecum venisse micantem,
Credimus et Charites ducere posse choros.
Dique tuis faveant, pretor iustissime, coeptis
20Erigoneque decens nunc tua sceptra regat!
10. de miseriis amantium
Sunt tua dura nimis, scevissime, castra, Cupido,Et laudat signum nulla caterva tuum.
Est tibi vexillum Tyrio sub murice tinctum
Signaque vexilli sanguinolenta tui.
5Sanguinolenta tui vexilli signa feruntur,
Ulceribus gaudent tella Cupidinea.
Signa ferunt pictum, presigne Cupidinis, arcum,
Signa ferunt etiam spicula dura nimis.
Est tibi ductori quam maxima copia gentis,
10Te duce que semper bella tacenda gerit.
Proque tuba cytharam mos est pulsare canoram,
Pro plausu molles edere saepe sonos.
Pro galea tinctam mos est deferre tyaram
Ferre unguentatam molliter atque comam.
15Militibusque tuis fas est portare lacernam,
Pro torace tuo pulchra lacerna viro est.
Militis hasta tui munus presigne rosarum
Vel calamus pingens mollia metra nimis.
Et gaudet speculo teneram spectando figuram,
20Pro scuto speculum miles amator habet.
Militibus sunt arma tuis male tuta, Cupido,
Militis et certe proditor ipse tui es.
Cornua tu lunas et turmam figis inertem,
Sentit ut in magno vulnera facta rogo.
25Sceve Cupido, Iovem domuisti vulnere ceco,
Miles erat quando Iuppiter ipse tuus.
Tu ductor Martis Mavortia pectora laedis,
Vulneris et tanti testis Apollo fuit.
Pyramus in flamma ceciditque Cupidinis arcu,
30Mora notant lesi sparsa cruore viri.
Et Paris infoelix tanto guadebat in ictu,
Sed Paridis fiamma, regia Troia, cadis.
Tu capis intactam tenero sub Marte iuvencam
Et tandem blando cogis amore mori.
35Heu mihi, nunc, fateor, patitur mala multa, Cupido,
Militie molli dedita turba tue.
Cura gravis nimium vexans noctesque diesque
Et nimium languet pectus in igne furens.
Sive cibum carpit vincentis miles Amoris,
40Pectore in ardenti fixa sagitta manet,
Dulcia seu Bromio consummit pocla ministro,
Fortius in bibulo pectore torquet amor.
Si venit interdum cupiens sacra liba videre,
Uritur infoelix nec memor ipse dei.
45Vulnere defessus si forte vagatur in urbe,
Querit amans sociam vulneris ipse suam.
Tempora si placidam tribuunt nocturna quietem,
Occurrunt misero somnia multa viro.
Dormit miles amans et clausis cernit ocellis
50Saepius et loquitur verba iocosa tacens.
Saepe audit gratas voces fallente sopore,
Saepius et lachrymas fudit ineptus amans.
Tangere dormitans ardet sua gaudia amantem,
Tangendo tangit candida lina thori.
55Fallitur infoelix properans et ad oscla puelle,
Nam dare saepe solet basia falsa sopor.
Protinus assurgens, quem somni cura fefellit,
Exit et optatam Phylida querit amans.
Nec timet inmensas errans de nocte procellas,
60Hei mihi, nocturnam nec timet ille nivem,
Nec propriam curat sub ceco vulnere vitam,
Hei mihi, sunt dura castra, Cupido, tua.
Omnia tu superas et sunt sine lege ministri,
Quos retines signo, dure Cupido, tuo.
65Ipse Iovem magnum fecisti, perfide, taurum,
In Veneris lecto Martia corda domas.
Cecus amor docuit fratrem te, Biblis, amare,
Vita tibi turpis, mors quoque turpis erat.
Tu Myrram vetito perdis sub amore, Cupido,
70Patris in amplexu nata nephanda fuit.
Egregius forma contactus amore Hiacynthus
Turpiter ex puero foemina factus erat.
Legeque nature quamvis damnata voluptas
Est concessa tamen lege, Cupido, tua.
75Lex tua deformis, Veneris quoque digna marito,
A pereant leges, magne Cupido, tue.
Ille erit infoelix, tua qui vexilla sequetur,
Infoelix semper militis esca tui est.
1
11. Ianuarius
Nil mihi cum veteri Romane gentis honore,Quem canit in fastis Naso poeta suis.
Vana superstitio dominorum namque Quiritum
Et fuit eterne relligionis inops.
5Maxima festa sono totum digesta per annum,
Que populo veri sunt veneranda dei.
Pompilius Ianum perfecit mensibus anni,
Incipit a Iani mense poeta canens.
Principium nostris sunt Iani tempora coeptis,
10Ordinibus priscis convenit ordo novus.
Prima dies Iani toto celeberrima mundo est,
Qua deus incisa carne puellus erat.
Nomen et excelsum nostre tulit ille salutis,
Vera salus Iesus nomine dictus erat.
15Nec se iam tanto iactabit nomine quisquam,
Nomen ad hoc semper flectitur omne genu.
Sexta dies Iani est, qua stella novella reduxit
Virginis ad partum regia dona sacrum.
Est quindena dies decima cum luce biformis
20Ad decus ensiferi facta beata dei.
12. Februarius
Februa post Ianum veniunt cito tempora nobis,Laetitiam nobis februa festa dabunt.
Altera lux mensis totum radiata per evum est.
Qua tulit ad templum virgo serena deum.
5Illuxit mihi clara dies duodena canenti,
Qua doctor Patava factus in urbe fui,
Et referens grates nostro cum carmine Christo
Tempus et hoc inter maxima festa cano.
Undenaque die geminata mense sub isto
10Claviger in sacra sede triumphus erat.
Ter octava dies numero numerata sub isto
Sortibus electum lux dabit ista novum
Ieiunique caput veneratur temporis ipsum,
Quo sacer ad cinerem cuncta redire docet.
13. Martius
Ieiune nimium Martis venere Calende,Cum quadraginta sint sine carne dies.
Doctorale caput triplici diademate cinctum
Bissenam potuit Martis habere diem.
5Quintaque Mavortis decimam geminando fenestram
Virgineum ventrem voce tumere facit.
Palma dabit festum et ramus viridantis olive,
Quo canit humanum parvula turba deum.
Prebuit etemos nobis tua coena triumphos
10Instituitque sacrum, Christe benigne, cibum.
Illa dies colitur lachrymoso plena dolore,
Qua deus humano corpore passus erat.
Vulnera flete dei mecum, mare, sydera, tellus,
Lugeat et nigra flamen in ecclesia.
15Queso, meis oculis date nunc, date flumen aquarum,
Ipse creatoris flebo poeta necem.
Christe, tui nobis lux est veneranda sepulchri,
Mors tua sed nostre vita salutis erat.
Divino radio festum pascale refulget,
20Quo deus in proprio funere victor erat.
14. Aprilis
Martius Aprilem generat, quo prata virescuntEt portat gemmas arbor aperta suas.
Idibus exactis iunctis bis quinque fenestris
Cum clipeo veniet divus ad arma datus.
5Quinta dies decimam geminando mense sub isto
Alligero gaudens ipsa leone venit.
15. Maius
Pulcher Maius adest roseo comitatus odoreFestaque formosus splendida Maius habet.
Florida lux Mais semper celebranda Calendis,
Hec tamen electis festa duobus erit.
5Tercia lux mensis festum solenne datura est,
Qua fuit inventum luce salutis opus
Electosque docens Christus volitavit in altum
Talis et est toto festus in orbe dies.
Filius eterni residendo patris in arce
10Flantis in adventu gaudia mira dedit.
Nomina trina dei venerantur cuncta creantis,
Est tamen eternus unus in orbe deus.
Est quoque magna nimis sacri veneratio festi,
Quo colitur celso victima plena deo.
16. Iunius
Iunius inmensi venit cum fruge calorisFestaque letitie Iunius ipse dabit.
Idibus Antoni Patava veneratur in urbe
Et colitur multo lumine sacra dies.
5Sex dedit illa dies Greca sub imagine delthas,
Qua nitet agnigeri festus in orbe dies.
Viginti nonum numerum super adde diebus,
Claviger et Paulus scerta sacrata ferent.
17. Iulius
Iulius ardenti mundum cum sole videbit,Producit festas Iulius ipse dies.
Mensis in istius preclara luce secunda
Agnigeri matrem virgo videre venit.
5Quinque quater numera geminas addendo fenestras,
Fas erit et flentem cernere posse deam.
Lux bisdena dabit cumulatis quinque diebus
Cum baculo divum semper ad astra datum.
18. Augustus
Venit et Augustus plenus crescentibus uvis,Augustus festas et dabit ipse dies.
Augusti nobis Nonarum tempora prestant
Virginis ad laudem festa beata nimis.
5Laurifer advenit decima cum luce levita,
Qui fuit ardenti martyr in igne gravis.
Altera post Idus lux est veneranda per orbem,
Qua fuit angelicis virgo recepta choris.
Quinque dies generans huius vigesima mensis
10Laetatur festo, Bartholomee, tuo.
Et bisdena dies coniunctis octo diebus
Ad decus Aurelii sacra docentis erit.
19. September
Septimus a Martis numerando mense refulget,Cum festis mundo dulcia musta dabit.
Tercia post Nonas, sacratus virginis ortus,
Cantabit toto carmen in orbe novum.
5Idibus ad laudem nostrum natale Tonantis
Surgit et ad magni gaudia sacra dei.
Post Idus octava dies preclara nitebit,
Namque dies hominis festa volantis eriL
Musarum numerum bisdenis adde diebus,
10Sub pede libriferi perfidus hostis erit.
Ultima Septembris magno veneratur honore
Ad decus excelsi condita Hieronymi.
20. October
Venit et October ventis imbutus aquosis,Mensis et hic nobis candida festa dabit.
Quarta dies rutilat Francisci lumine claro,
Stygmiferi toto nomen in orbe viget.
5Lux octava dabit iusti Symeonis honores,
Qui senior natum vidit in orbe deum.
Tercia post Idus toto lucebit in evo
Ad decus Alligeri facta beata bonis.
Octoque viginti claris super adde diebus,
10Ista quidem electis festa duobus erit.
21. November
Celicolas cunctos veneratur prima NovembrisPrestat et eterno sic decus omne deo.
Altera lux umbras tenebroso carcere clausas
Placat et optata quippe iuvantur ope.
5Mensis in undeno celebratur lumine festum
Ad decus egregii militis atque pii.
Portabit iungens quintam vigesima lucem
Laetitiam dive, quam rota perdiderat.
Ultimus Andree festum presigne coronat,
10Nunc gaudens celsi qui tenet astra poli.
22. December
Festa dabit nobis Nicolai sexta Decembris,Qui favet in pelago connubiisque sacris.
Ambrosii nomen, toto venerabile mundo,
Septima sacra dies cantat honore pio.
5Gaudia prestabit nobis octava Decembris,
Qua concepta die virgo serena fuit.
Tercia post decimam lux est veneranda Lucie,
Protinus ad laudem facta, Lucia, tuam.
Post Idus octava dies fulgebit in evo
10Ad decus electi, vulnera qui tetigit.
Nempe diem natalis habet vigesima quinta,
Quo deus intacta virgine natus erat.
Stephanus inmensum sequitur natalis honorem
Nomine pro Christi plurima saxa ferens.
15Post sequitur volitans alti Iovis alta volucris
Numine prestante celica multa canens.
Infantum pia turba deum sine labe sequuntur
Et laudes sparso sanguine saepe sonant.
Ultima Silvestri veneratur festa Decembris
20Cumque sua finem luce December habet.
23. ad Belgrammonum Iustinopolitanum
Censuram placuit tuam videre,Qua nostram modo iudicas Camoenam,
Non quod me trutina tua probaris
Scribentem lachrymas, choros, amores,
5Sed, Belgrammone, copiose scriptor,
Ut cernam genii tui nitorem.
Prudentem bene tu sapis Minervam,
Sydus Mercurii favet diserti,
Laurum Melpomene dabit capillo.
Giliberthi, artium doctoris ac fortunae privigni, | clarissimi doctoris Georgii Sisgorei iudicium in hec
Carmina laudamus sacro perfusa liquore,Factaque Cyreo vertice Musa tua est.
Tu, vates venerande, potes superare canendo
Meonidem, solus cum Cicerone sapis.
5Non celebres sacros vidisti frustra poetas,
Quem dederit tantum Dalmata lingua decus.
