1. ad Federicum Urbini ducem Feretri ac Durantis | comitem Sanctae Romanae Ecclesiae confalonerium | ac regis capitaneum Nicodemi Folengi Mantuani | musarum cultoris elegiarum liber
Quinque Cytheriaco, princeps, sine numine librosNixus eram, reliquum sic meditatus iter.
Non ibi Leucothoes thalami, non oscula matris
Furtiva Herculeae Scyriadum ve comes,
5Non Ephyaltaeae genitricis gaudia, non bos
Europae, Thysbes rimma Phrygumque rates,
Non Veneris cantus, non furta sales ve protervi,
Foemina nec niveae virginitatis inops,
Non lachrymae, non lena dicax, non iurgia scaevos
10In postes, non lis grata vigilque thorus,
Non iocus aut fragiles urgentia carmina lectos:
Par domini vitae quisque libellus erat.
Castra cohortabar virtutibus aemula, praesto
Delatus Tyrii ferre Charundis opus.
15Sensit et Aoniis Eratho subrepta choreis
Sic humero imposita leniit orsa manu:
"Quid, tener, heu, quaeso, perdis tua semina, vates?
Quid ve novos effers (ah, pudet!) ipse modos?
Aspicis ut Ruffi liber haustus et ocia grandis
20Cosconi, dum me ridet uterque situ?
Insere Acidalios, genio si tangeris, aestus;
Insere nec parmae gloria villis eat.
Non pudor aut casto Paphiis infamia nodis
Hortari primum cum subit agmen equos:
25Oscula qui nunquam, tua gloria, Victorinus
Saucius Idalia fertur inisse manu,
Plurima, ne teneros somnus demergeret annos,
Lascivis cecinit stupra refercta iocis.
Non Maro, non titulos Naso, non Flaccus amorum
30Reppulit, inque levi Nauta resedit aqua:
Pagina basiolis vivit numerosa Catulli,
Vivit amatori Delia grata suo."
Dixerat et pictis discussit paedia sertis
Inque meo ascripta est rara Serena libro.
35Parce Dioneis, vatum Federice, tabellis,
Gloria, nec teneras despice magnus opes.
Sic dea Parnasi monuit: cape munera laetus,
Quando tuas nundum iussit Apollo tubas.
2. ibi ostendit quomodo in nataliciis | divi Ioannis Baptistae inter sponsae nuptias | Serenae amore captus est
Festa dies aderat, medio qua frondibus aestuLustrat odoratas Ittala turma domos:
Culta novae passim foribus topiaria nymphae
Laeticiae indigenis pignora fixa dabant.
5Huc omnis matrona gravi spectabilis auro
Venerat, huc terso dia Serena sinu;
Undique siderei cantus choreaeque fugaces
Tibiaque annexos huc coiere procos;
Laeta Venus medios inter nunc igne furebat,
10Nunc teneras caesto percutiebat aves.
Solus agrum quaerens semotaque pascua coepi
Molle puellarum festa perosus iter;
Moverat inspectus rabie praecordia nutus
Signaque visa inter luxuriosa dapes.
15Prima Cupidineo maledixi trusus amore
Saecula, quae iuvenes sic docuere mori.
"Tanta ne" volvebam mecum "est fax illa Diones,
Auferat ut vires ingeniumque viris?
Certe ego necne premi possit vis ista caloris
20Experiar: quid iners tot trahit una duces?"
Dum sic bile tumens abeo, dum carpere coelebs
Quisquis ibi appropero sumpsit amore dapes,
En vox auriculas coetus miseranda querentis
Perculit; aspicio: currus Amoris erat.
25Ante cathenati iuvenes manycisque revincti
Ducuntur moesto principis ora gradu:
Duriciem gemit hic, fastus dolet alter heriles,
Ille novi inspectum deflet amantis iter;
Hunc custos, alium sera coniugis, hunc ferus angit
30Ianitor aut fallax serva levisque puer;
Crebra movent aliis duri suspiria patres,
Claudicat hic tenero vulnere, at ille gemit;
Pluribus assiduo requiesque salusque labori
Poscitur: hi dominae tela secunda rogant.
35Vix ea conspectu noram, cum protinus hinc me
Corripui manibus pectus utrisque fovens.
"Quo fugis?" exclamat puer ille. "Quid, improbe, cursu
Fortia praecipiti tela cavere putas?
Disce deo parere, polus quem pertimet omnis,
40Et detestatis subdere colla iugis.
Sume tuis donum pedibus velocius, et qui
Vulneribus cedunt parcere disce meis."
Desierat nec adhuc et iam peracuta protervas
Fugerat in miserum pectus arundo manus.
45Nec mora: dum renuo pugnoque caloribus, alte
Insurgens iterum transigit ecce sinus.
"Parce, age, parce, puer: tua sum, tua praeda, Cupido!
Vincis, io: victum iam miserare virum!
Vincis et audaces cytharas castumque pudorem
50Infregit nervo cuspis abacta truci.
Pone minas odiumque celer: iam prata virensque
Linquo nemus, iam me densa corona vocat,
Iam choreae, iam plectra iuvant festique penates,
Meque trahit dulci rara Serena iugo.
55Duc age, duc niveas, rector speciose, quadrigas:
Primus "io" magna voce "triumphe!" canam,
Primus Acidalii referam vexila manipli
Et pavidos multo verbere scaevus agam;
Tu modo cedenti faveas dominaeque superbos
60Sterne animos, pompae ne quid abesse queat."
3. ad Carolum Strozzam de usu qui commodius | securiusque habetur cum nuptis quam cum virginibus
Quod nuptae imperium subeo, reprehendis amores,Strozza, meos, nec te nil nisi virgo iuvat.
Falleris; extento consortia quaeris amori:
Seu timor hanc urget, seu linit ora pudor.
5Difficile est, mihi crede, rudes prece flectere, cum sit
Virgineus primo decutiendus honor;
Lusibus expertem res dura parare puellam est,
Nec minor et parto corpore cura frui.
Parce sodalicios monitus contemnere, dum lux
10Parva quod et doleas quod ve querare ferat.
Ah quotiens memores figes in pectore versus
Iamque viri malles fallere posse thorum,
Nocte breves quotiens carpes in limine somnos
Aut longa sidus spe vigil omne trahes!
15Et modo militiam facies, modo solus operta
Tentabis dominae per loca tractus opem;
Mens erit interdum ruere intra tecta ferosque
Volvere in postes, visque rubore cadet;
Nunc rea ferratis convicia postibus addes,
20Oscula nunc palmas iunctus amica feres;
Saepe etiam moti fallet te cardinis aura
Inque tuos illam reberis ire sinus.
Integra sic te nox rapiet, sic ocia perdes
Aonidum, sic te distrahet orta dies.
25Quid, quod et aureolis modo carmina vultibus edes,
Nunc dabis accenso proximus ista lari?
Et modo crudelem dominam novisse dolebis
Temporaque impositus prima vovebit amor;
Nunc te promissis falli, nunc pectora visu
30Tam fera sub miti vivere posse neges,
Nec satis ante reas fuerit vigilasse perenni
Nocte fores et ebur concrepuisse diu,
Impetus en iterum saliet flagrantior inque
Limine duriciem flere iuvabit adhuc.
35Tandem, ubi sidereos currus cita iunxerit Hora
Ambrosiaeque fugax pabula linquet equus,
Tristis et ingratae prolapsus in oscula portae
Sic etiam querula voce parabis iter:
"Ianua vosque feri postes et clatra revolvi
40Nescia, iam custos, parcite, vester abit:
Omnia iam trepidae surgunt praeludia lucis
Tithonique latus moecha relinquit amans,
Iam domus atque omnis sonat undique civis; eundi
Tempus adest, iam bos flectit aratra piger.
45Porta, vale, miserosque memor sis promere questus,
Si lachrymis quaeret cur perarata mades;
Porta, vale, precibusque semel pia redde coronas,
Fletibus inscriptas quas sibi reddo meis."
Perfruar interea laetusque fovebor amico
50Pectore, dum crescet res procul inde viro.
Plurima non solitis aberunt solatia lectis,
Vota nec imminuent noctis amica sales,
Improba non roseis cessabit lingua labellis,
Nec nota lascivo dente renata cadet,
55Non manus in teneros discurrere desinet artus,
Ora nec optatae subtrahet inguen aquae.
At, mihi nec renuo, sexus quoque futilis arte
Atque virens aevi est vis superanda prius,
Nupta tamen nunquam multos deludit ephoebos
60Nutibus et placida pluribus aure favet:
Non strepitu quocunque fugit, nec sanguine fuso
Gaudet et ensiferam plus amat ore manum,
Non haec usque ferox, non haec fugitiva nec expers
Consilii, subitae cum crepuere fores,
65Non hanc immitis genitor, non frater iniquus
Arcet et incoeptis sistere cogit anus,
Non ancilla aestu servili accensa soror ve
Lusibus hanc defert invida trux ve puer,
Non proba custodit genitrix, non anxia tecti
70Foemina contigui difficilis ve senex.
Iam iuga, iam dominos liquit, iam libera cunctis
Imperat inque novo limine prima sedet,
Iam bellis assueta moras non horret amantis,
Nec pueri flores iussaque blanda fugit,
75Iam passus et grata viro solatia discens
Tempora praecipiti scit dare tuta proco,
Iam fidae parens altrici fallere novit,
Nec rubet affinem dicere siquis adit.
Callida sic longum fruitur nurus igne, nec alvo
80Fraternum tumido limen adire pavet,
Sic famam venerata subit secretior in quo
Fax viret et teneri sentit amoris opus.
Caetera praetereo nunc commoda, mitto Serenae
Non fictos ignes et muliebre decus:
85Vos colite intactas, quibus ocia longa supersunt,
Me lassum foveat margine nupta volo.
4. Serena Palladi comparat laudans illius formam | et primo dubitans necne dea ipsa sit
Fallor, an e summo Dictei vertice cretamPersequor, in nostro dum reor orbe satam?
Dii, precor, ulterius miseros prohibete calores,
Ne tener in furias praeripiatur amor.
5Adsit, io, mitis Cyllenius, impia quo me
Ignarum fugiant siqua pericla latent;
Adsit, opem venia posco, Latonius adsit,
Ne procus insontis pectora iungat avi;
Me ferus Ixyon superas et quisquis amavit
10Territat: Aonii consule turma iugi.
Tu quoque, virgo decens thalamo non parva Tonantis,
Fallere, si diva es, fallere parce virum:
Non ego tam claro dignus sum nomine, solum
Numinibus iunxit Pellea tantus honos;
15Illa etiam pelago genita est, tu semen Olympi,
Teque deam praeter condidit astra manus.
Unde tibi, quaeso, favit Tritonis amico,
Unde adeo genuit diva Tonante parem?
Unde tibi incessus tribuit placituraque verba,
20Unde tibi infudit corpus in omne decus?
Aspicis en, quaeso, quam cervix lactea quamque
Candidulo vigeat natus in ore vigor;
Lata micat tenui cilio frons, nec scit ocellus
Stare Dioneo gratius orbe micans;
25Pes brevis, os roseum, labra parva sonusque pudicus,
Lacteoli dentes lacteolique sinus;
Verberat aureolus radiantia tempora crinis
Luminaque oppositis dant meliora genae:
Pallada quicquid habes in te, mea vita, figurat,
30Nec tibi siqua latent deteriora puto;
Aegide bellorum si immunia pectora cingas,
Mox puto Gorgoneis horreat umbo comis.
Desinat Argolicus mendax iactare dicaci
Hermiones vultus Tyndaridumque lyra,
35Desinat Echamedae superis aequare nitorem,
Quae Pilio admovit pocula fessa duci;
Sola poli dominas vultu superare decenti
Scriptaque discordis poma referre deae,
Sola feras ultrix superae Cynareidas irae,
40Et Chionem poteras vertere, sola gruem;
Te Samiae Antigone conspecta thure parentis,
Te maris ornasset Cassiopea focos,
Candida tum si te genuissent fata, fuisset
Penelope nullis insidiosa procis;
45Non una Erigonen te visa Liber, in undis
Gorgona non qui dat ius rapuisset equus,
Non Lydae Alcides traxisset fila puellae,
Nec deus Aemoniam servus adisset humum:
Omnibus invidiae nymphis atque omnibus una
50Lascivis fueras praeda futura viris.
Qua te matre rear genitam, quae numina corpus,
Numina quae faciem composuisse tuam?
Pallada ni nossem coetus odisse viriles,
Non mihi mortalis sed Iove nata fores.
55O te mortales siqui genuere parentes
Felices, o me quem tuus urit amor!
5. in Brotheum qui serenam nollentem insectabatur
Quid circumvolitas mea, vane, rosaria, Brotheu?Quid tibi cum domina, pessima lingua, mea?
Stulte, quid hanc omni temploque omnique recessu,
Munera si cedat magna daturus, agis?
5Quid ferro clausos cingis socioque penates
Furtaque mendaci fingis ubique sono?
Quis tibi dilectae promisit tersa puellae
Corpora? qua sequeris voce rogatus adhuc?
Qui nuit aut quotiens iussit mandata referri?
10Obvia quae tribuit spem tibi dicta salus?
Vaeh, quotiens stimulos mediis amplexibus insons
Narrat et aureolos dona repulsa tuos!
Fata tibi quotiens, nuerem modo, scaeva parasset
Increpuitque animos protinus illa pios,
15Cumque fores stricto pulsares acrius ense,
Acrius haec ulnis cinxit utrisque sinus.
Tristia non fudit pectus suspiria, non vis
Aurea celati propulit ora doli,
Non latus appositam, solito non brachia pulsu
20Fortius excreto reppulit igne manum,
Omnis in excultos tremor undique defuit artus,
Nec novus oppressit nexa labella color.
Hic ego tuta mei novi consortia lecti
Et faciles iuvit concrepuisse fores,
25Hic fraudes fictumque tui, crudelis, amorem
Perspexi et dominae mutua tela meae.
Tu tamen invitam perstas tentare, nec in te,
Dure, sacram pudor est contemerare fidem.
Improbe, quid comitem ledis dominaeque pudicos
30Abstrahere e nostro niteris ore sinus?
Quid struis insidias securo, perfide, vati,
Cum tibi sit nullas illa datura manus?
Scilicet horrentem levissima foemina servum
Stringet et, heu, tersum verna fovebit opus;
35Displicet hyrsutis coniunx sibi vultibus inque
Basiolis leves plus placet ire genas.
Tende plagas aliis, bene consulo, saltibus, haud te
Spectatas docuit flectere Musa nurus;
Exige muneribus cessura cubilia, ne ve
40Limina plebigenis moribus orba teras.
Mille ter exiguo iungent femur aere puellae;
Has deno tritas pronus amante preme,
Has colis, has recolas: solo contenta Serena est,
Qui mea secreto norit amore frui,
45Qui molles vultus, poetos qui mandet ocellos
Quique comas fulvas perspicuosque sinus,
Qui lenire virum sciat et laudare penates
Et facili haerentes ore subire domos.
Aestuat haec etiam generosis vocibus iras
50Frangere et egregias ante videre preces.
At tibi non culti mores, lepor, aura genus ve;
Linque fores: non hic rusticus errat amor.
6. ad divum Federicum Urbini ducem
Munera Pieridum sunt haec, Federice, disertisQuae mea principibus ferre caterva solet:
Sume pia teneros, dux invictissime, versus
Fronte, nec argento gratior adsit honos;
5Sit procul atra fames gazae tibi, sit procul auri,
Quisque soles palmis numina nostra fove.
Ditia non Helicon magnisque ferenda tyrannis
Dona fovet, nec opes mystica turba colit:
Flumina et antra iuvant, nullis praeclara metallis;
10Divitiae cantus serta chelisque iugi.
Sola viris donanda phalanx pia carmina summis
Censuit, ut meritas fama sequatur opes:
Sed quid et ingentes foecundis afferet aulis
Divitias? solis versibus omne viret.
15His Cursor Silvique genus patiensque Lycurgus
Vivit et integri vis Tuberonis inops,
His Conon Prodique lares facilisque Pericles,
Ninus, Aristides Abrotanoque satus;
Gaudet Achaemenidum tribus his et Cecropis ala,
20Perdicae proles Artamenisque duces,
His Numa Scipiadum soboles validique Camilli
Cumque Metellorum Claudia turma domo,
His Fabii Drusique simul Marcellaque pubes,
Flaminium Aemilia cumque cohorte genus;
25Cotius his iubilat natique Volumnia victrix,
Atticus, Euemenes Deiotarique salus;
Livius his sanguis Fulvusque et Horatia proles
Sempronique patres Martia gensque micant;
Integer his Photion viret et Cornelia Romae
30Semina, Cliniades Pausaniaeque manus.
Quin neque Theogenes nec Hiero, Lucullus et acer
Nicias, largus Pelopidaeque sinus,
Non Culeo numerisque Dion, Lysander et Agis,
Busa, Theramenes Papirius ve carent.
35His longa heroum series et nobilis Ocnus,
Scaevola, Milciades Caesareaeque tribus,
His Agamemnonii reges regesque Bythynni
Cumque Canopeis Pontica sceptra vigent;
His Euri Zephyrique duces Boreaeque Nothique
40Debent, et scriptis nomina quisquis habet.
Tu quoque ne expectes graviores, rector, elencos
Inde, nec Archytae vasa recisa manu:
Aera, quibus desunt merces hae, fulva parentur
Sponte, nec has Musis Pegasis unda vehit.
45Non ibi Praxitelis Veneri blanditur adulter,
Nec ruber Alchimenis claudicat igne deus;
Non Pharon hic signat Gnydius, neque Sostratus aera,
Nec Paphia insertas ales obumbrat aquas;
Non Capitolinus fulget Dictaeus ebur ve
50Phidiacum, satyrus Stratonici ve iacens,
Non gravis Albano tibicina, nec Polycleti
Corpora cum Libyco nuda Myos ve puer.
Hinc Paris, hinc Deli foetus Euphranoris et quam
Uva luto Zeusis mersit iniquus abest,
55Hinc rhota Nicomachi raptus, hinc Cyclias Argo
Fulguraque et Coi rara Diana senis.
Non ibi Callaicae merces, nec praeda Philippi
Thessala, non Thracum glaeba Tagi ve latex,
Non crotala aut Meroes adamas rigidae ve smaragdi
60Quaque Alyba et fortis Dalmata sudat humus;
Non ibi christalli fragiles Eythraea ve concha
Aut formica Scythis quas fodit acris opes,
Non decor Eridani, Pactolus et aurea Gangis
Scoria, nec Lydi fulva nitella vadi.
65Rarus ab Olmeis lygdos procul assidet undis,
Quique ubi phengites fert lapis umbra diem,
Hinc Paros, hinc Docymae semen Germanus onyxque
Et Lepidi herbiferum marmor ophyxque niger.
Non ibi freniferos Libyes, nec Ariona magnum
70Aut Lyda inspicies lora peracta manu,
Non inos, psyllam aut xanthos nesaea ve regum
Semina, cornipedes Asturiae ve leves.
Parthicus hinc nervus, Corybantides inde sagittae,
Sericus hinc ensis Ortygiusque procul.
75Nullus Hiantheae trabeas in gurgite rubras
Aut quas Coa tulit Pamphila nectit aquae:
Non ibi gosopium, sindon aut lina Cadurci,
Byssus et Indorum quod linit ignis opus,
Non ibi conspicies chrysendata, non ibi fulva est
80Pelvis et imbelli myrrhina grata viro.
Sola virens dominas florentibus insita plantis
Vallis et ambrosiae germine culta iuvat:
Hac opibus Croesi gaudent Sporique relictis
Vitibus, hic violis ocima iuncta virent;
85Mixta ferunt albis colocasia prata ligustris
Cumque vel Aiacis flore amaranthus inest.
Aureus hic surgit flos, hic meliloton et orta
Cuius ter vario frons stupet ore dies,
Hic rosa, serpillus vitandaque lilia nuptis,
90Thymbra, melisphyllon persaque rosque maris,
Hic thymon, hic casiae dulces helenusque crocique
Nidor et a Stygio Mentha secuta Iove,
Hic sclaria, malis foliumque draconibus olim
Invisum et Clarii fronte secuta iubar;
95Laurus ibi latas platanique et populus umbras
Praebet, odoratos pulegiumque thoros,
Despicit hic buxon cyparissus et ardua lothos
Pomaque curvatis frondibus usque micant.
Cedant Pyrgotelis gemmae, berillus et orbis
100Oebalius magni sardonicesque ducis,
Cedant Parrhasii fastus victorque Thimantes,
Quique thoros varia Phryx ove pinxit acu;
Aera Myceneos praestent Themesea bathyllos
Et Calybum studeat vincere Norus agros;
105Sint iucunda diu Lucani marmora collis
Perque Syros vigeat culta fenestra lares;
Bucula laudetur Phoebusque et crista Myronis
Quicquid et in toto subtrahit orbe situs:
Fine carent omni Cirrheis orta sub antris
110Dona, nec Aonidum res vorat usus edax.
Pullulat assidue natura, nec aestibus unquam
Desinit aut nocui frigoris ora timet;
Non hostis, non unda, cinis, non flamma, nec eurus
Conterit aeterno quae pede fundit humus;
115Non gladios, non castra seges pavet inter acerba
Crescere et iratos flectere odore duces.
Circuit haec ultra Musarum cantibus hortos
Picus et occentu fata moratur olor.
Inde avium raptor deest omnis: Oriona nemo
120Insequitur, nec avis pertimet Aphra necem;
Tutior hic pavo est Rhodiique decentia galli
Semina, nec rubeae lingua secatur avis;
Intonat altisonis procera ciconia natis,
Nec facilis parvos horret irundo lares.
125Non aquila interdum laetis insistere campis
Pertimet et fulicas fons quoque quisquis habet;
Tuta ciet cantus nido luscinia vimque
Congemit in picea turtur amoris aqua;
Spernit acanthylis rapidos Aesopidis haustus
130Cuspidis et merulam sturnus ab ore colit.
Non Venus accipitrem metuit, nec Apollinis ales
Inda sequi et corvus voce pavescit ebur;
Gnara soni perdix gnarusque fit improbus illic
Passer et ultrices garrula pica iuvat:
135Illic assidui cantus, victurus et illic
Perpetua vatum promicat ordo lyra.
Hic ego te, princeps, arguta saepe corona
Misceri et praedae coniubilare novae,
Hic ego te primas face Victorinus ut acto
140Agnata vidi carpere iussit aquas:
Dii faciant olim possim demergier omnis
Sertaque Virgilii querna referre mei!
Certe ego non Cretae palmas nec Iasonis aurum,
Thesea, peltiferas thyrsigerum ve loquar,
145Non materna Cyri quaesita nec Arsacis arva,
Indorum non qui perdomuere manus,
Non Phlegrae Dirces ve luem, non Pergama vel qui
Baride coelisequas novit obire trabes,
Non Scauri thoraca senis navemque Duelli,
150Ingenio tutos Eucratidis ve lares,
Non Bruti soceri ve necem, non coniugis aut quae
Igne tulit caeso pignora terna viro.
Sat Cinnae asperitas Mariique et dona Feretri
Nota Iovis, validae Cinygerique manus,
155Sat Curi probitas, Perpennae palma Syphaxque
Captus et e celsa Manlius arce cadens,
Sat rea Graccorum soboles Catilinaque durus
Sertorique manus perniciosa feri;
Non Decii, non Piso bonus, non Carbo phalangi
160Perditus et Catuli Volsca trophea senis,
Non cruor Otriadae, non Cloelia, Curtius aut vis
Coclitis, assertor Mantineaeque latent.
Quisque Leonidae comites ferrataque Sergi
Brachia fert, celeres Lisymachique pedes,
165Quisque Phylenorum mortes, Cimonis et atra
Vincula, Dentati vim Genitique caput:
Unus Iulleis ducibus iungendus et armis
Carmine Pelleis clavigeroque fores,
Unus Apollineo versares enthea cantu
170Pectora, multiplici laude daturus opem.
Et quis Olympiacae meditatus munera palmae
In tua non cupiat protinus acta rapi?
Iam qua prata virent Nabathaei fertilis et qua
Herculis Hesperides pertimuere manus,
175Qua ferus Euxini riget hospes et aurea scaevo
Terruit admotos ore Medusa procos,
Iam qua nostra diem reddit (si rura coluntur)
Luna, viges et amant nomen ubique tuum.
Te nova Partenopes exorant moenia, te vis
180Parva rogat Medices, te pia Roma colit,
Te vicina seges, te Iani murus adorat,
Inque feras Turci posceris unus opes.
Tu Tullum, Attilios, Torquatum robore praestas
Dantque tibi victas Crassus uterque manus,
185Te Caecus corvoque suum miratur adeptus
Nomen et a sulcis tractus ad arma senex,
Te nova Scipiadum Cincinnatique libido
Bellica Varronis perpetuusque rubor;
In te Fabricii censura, Demosthenis in te
190Pectus et Antonii lingua Thalisque sophos,
In te sancta fides Lepidi, claementior in te
Chrispini monitus Antigonique viget,
In te Pharnacidae maiestas inclyta regis,
Te Senecae atque Solon, te Cato uterque colunt.
195Cedit Athanasius tibi relligione vetusque
Nasica et quisquis nunc sacra nostra colit;
Tu ruis Amphynomi, Coctae, Plutonis et Eli,
Nec pia vel Codri corda preire times;
Non rem Trasybulus populi, non creta Seleucus
200Pignora, nec fratrem te mage Castor amat.
Sudorem Masanissa pati, nec durior Indus,
Nec mage Pompeii dextera tosta valet;
Omnibus ingenti rebus moderatior illo
Puplicola, qui rex noluit unus agi,
205Aequior Agrippa, Seva constantior, inque
Munera Gilliae fortior usque sinu.
Caetera quid recitem? titulos clarescis in omnes,
Sola nec in vacuo pectore menda iacet.
Non te luxuries Oratae, non gula Apici
210Distrahit aut Pulchri caena Fabique lues,
Impurus non te Phython, neque perditus ille
Clodius aut posita mersus ab igne colo,
Non Syllae qui tot dispersit es aemulus ossa
Aut Aegina quibus pollice moesta caret;
215Tutus avariciam Cassi contemnis et aurum
Hortensi et cecidit quis Ptolomaeus opes.
Non tu perfidiam Galbae mirare, nec eius
Cuius Bituitum vinxit iniqua fides,
Non odium Poeni tibi principis, orgia qui prae
220Raptus Aventini terna petivit opes;
Non tu phana deum gaudes spoliare, nefandus
Rector ut Eacidum Leminiusque ferox,
Non tibi crudelis scelerata superbia Drusi
Imperat aut Xersis iussa Piique lares,
225Non trepida ichnobates Numidae vestigia lustrat,
Nec pavido comit tempora virgo patri.
Diu tibi dent, cum sis tam clarus ubique, Metelli
Saecula Nestoreum cumque vigore siphar!
7. ad lascivum lectorem
Perlege, quid dubitas, mollis, procedere, lector?An subtraxerunt ethea longa pedes?
Perge, quid averso spectas, age, carmen ocello
Meque putas votis imposuisse tuis?
5Huc ades, haud Drusi thalamos Celerisque tribunal
Discet ibi Martis vincula quisquis amat;
Non ego Virginii, vultus non tela decori
Quem ve senis traxit lectio sola canam;
Nulla ibi turrigeram trahet alto e fonte Cybellen,
10Nec fluvium sacris cribra secunda ferent,
Non ibi flamma leges cui cinxit carbasa, non qui
Indibili iuncto reddidit aere thorum;
Hinc Phyrnes abeat victor, coma nigra recedat
Quaeque pia Elvinae tangere lina queunt.
15Flava Serena mihi curae, decus illa libello
Suggerit, illa modos ingeniumque facit:
Illa rudes chartas tribuat cuicunque legendas,
Inque meo nomen gratius ore ferat.
Iam dare servicium lubet insanire sibique,
20Iam mihi non casti foemina virque placent,
Iam Veneri praebere manus in vincla, Serenae
Iam iam stat fastus imperiumque pati.
Et quis in argutos queat arma Cupidinis arcus
Tollere, quae flammis corda subire negent?
25Illesum Alcides omni quem robore misit
Suppositum stellis scaeva noverca premens,
Ictus Acharnaniae bis praelia pertulit orae,
Nec trepida rubuit ducere pensa manu;
Barbara lascivo turmas prostravit Atridae
30Praeda, nec Eaciden nil nisi traxit amor;
Sola Iovi Herculea tumido rate Gratia somnum
Impulit, Argolicis dum dea poscit opem.
Multa licere minus sibi novit et inspicit omnis
In peiora tamen praecipitatur amans.
35Iam lege securus, iam nostros, lector, amores
Disce, sit et nobis dextra Serena roga.
8. queritur in servum qui Serenam | adulterio incusaverat
Detulit insontem dominam mihi servus et anteMe quoque ait thalamis imposuisse viri.
Quid tibi, serve dicax, menti? quid grata lacessis
Gaudia, nec tenero me sinis igne frui?
5Dure, vides ne rapit veluti ferus intima langor,
Utque superiuncto flamma dolore furit?
Urit, et heu vires aestu suggente novello
Fortius arsuros caedit Alitta sinus.
Heu heu, cur nimio patior devinctus amore,
10Luminibusque adeo rara Serena placet?
Cur nimis in lata poetus colludit ocellus
Fronte? quid illecebris distrahor usque suis?
Cur miser imponi vereor metuoque mariti
Exemplum, nec me vincit amoris opus?
15Cur, si blanda sinu venientem suscipit almo,
Sic prius in reliquos usque ruisse puto?
Cur moestae obiicio varios malesanus amores,
Cur furo si immunda est, si bene culta gemo?
Da tandem, Cytherea, modum, da tutus heriles
20Spectem oculos, ne me cura perennis agat:
Iam mihi nulla quies, nullus iam somnus habetur
Integer, at vacuis volvor ubique thoris.
Spicula nunc avibus comites, nunc raetia tendunt,
Et modo praebet opes ditior unda suas;
25Nunc pavidos sequimur lepores, nunc Dorcea longo
Aequore damma fugit, nunc aper ictus obit;
Saepe etiam sylvis equites erramus et urbem
Circumimus quotiens foemina culta sedet:
Omnia risuri vestigia prehendimus, at me
30Distrahit obstipis usque Serena genis.
Non mihi nox tuta est, non sera crepuscula, non lux:
Improbus urentem volvit ubique furor;
Mensa gravis mediasque dapes, dapis immemor, inter
Huc illuc celeri pectore multa traho.
35Non fora, non lusus, non me fidis adiuvat aut os
Dulce: choros omnes festaque cuncta fugo;
Sola magis moerorque iuvant, nec gaudia risus
Caetera cum vellem dant mihi laeta meros.
Plurima nonunquam satis est evolvere menti:
40Parturiunt curas obvia quaeque rudes.
Nunc dolus aerumnas horrore domesticus auget,
Visque nec auditi fraude refercta proci;
Nunc lasciva metus coniungit patria cumque
Coniugis externo sexus amore levis;
45Nunc quot amet, quotiens gemuit vir nocte requiro,
Nosse nec ulla tamen displicitura velim.
Torqueor ante fores si quenquam cerno, suosque
Si mihi quos moechos nominat esse reor;
Seu digito sive ore nuit seu vertice, nutus
50Protinus hos vereor pluribus ante datos;
Non risus, non me coram suspiria fundi
Tuta queunt: motu ledor ubique suo.
Mille mihi species moechorum nocte pererrant,
Innocuam toto persequor usque die;
55Mille licet commenta reor periuria sumat:
Iam mihi nec mendax, vera nec esse potest.
Heu quotiens tacito repsi intra limina passu
Aut longum occului me simulatus iter,
Assuetum quotiens mutavi tempus eundi
60Et modo nunc, alia est hora petita modo,
Nec satis decies fuit omni visere luce
Cunctaque saepe oculos per loca ferre domus,
Saepius et novies parva mihi cognita nocte est,
Temnat ut arrecti basia lassa viri.
65Plura quid? assiduos gemitus mihi cognita nunquam
Nomina dant iuvenum furtaque prima thori;
Nunc quod hymena ferus doleo vir fregerit ante
Primaque non dominae saecula nosse piget,
Nunc sibi gens vereor ne labra momorderit omnis,
70Ausus ut es tuto nuncia ferre prior.
Ocyus hinc discede tuis, scaevissime, verbis
Iamque fores celeri desere utrasque fuga;
In te nulla fides, in te discordia: cede
Protinus atque oculos parce subire graves.
9. ibi ostendit se cum ab amore | discedere vellet magis captum esse
Mens erat ardentes extinguere pectoris ignesEt pueri gemina frangere tela manu:
Iam mihi nec dominae lusus nec forma iuvabant.
Causa sed abscessus deerat honesta mei.
5Huc trahor accensus partes visurus in omnes
Siqua sub occulto corpore menda latet.
Forte manu imposita malae vix lumina iactis
Clauserat aestivo fessa calore togis:
Lina thori eiicio tacitus totumque pererro
10Corpus et ante oculis multa negata meis.
Lactea purpureas cingebant nubila malas:
Virgineus quali surgit ab ore pudor!
Non ebur exacta cervice decentius aut aes,
Quo ferus insudat Thrax Alybae ve pater,
15Non rosa lucidior niveis rubicunda labellis,
Brachia non Scythica deteriora nive;
Durius invictis adamantibus uber et ora
Ignarum tenerae prolis inire cibo;
Ruga fuit nusquam, nullus fuit undique villus,
20Rimmulaque in minimum vix femur exit inops.
Perditus ac lapsae mentis procul immemor haesi
Protinus inque leves colla ruere sinus.
Sensit, et extentis trepidum cita condidit ulnis,
Plurima post tandem iurgia paxque data est.
25Fige, puer, nec parce tuis dum fibra sagittis
Ferveat et Siculo fortius igne cremet!
Laetus amo; sint rubra novo quae corda tepescunt
Fulmine: fige sinu dum pavor omnis eat!
Non ego dum domina foveor vim conquerar Orci:
30Fige, nec Hermeti iunctior ortus amet!
10. ad Serenam
Dic, rosa, dic, flos mi, quid agis? quae vexat in horasCura tuos sensus officium ve manus?
Ecquid nos unquam vigilantia corda subimus?
Ecquid nos nunquam non tibi somnus agit?
5Ecquid, ubi rigidus figit tibi basia coniunx,
"Figeret o" mussas "ista poeta meus"?
Ecquid, cum cyatum felicior admovet, inquis:
"Dextera lusoris o foret ista mei"?
Ecquid in illius gremio mentiris amantem
10Aut sum pectoribus longior atque thoro?
Me rea servicii rapuit fortuna tuisque
Vultibus assiduos iussit abesse dies.
Dii primum coelo excutiant qui vana potentum
Frigidus edocuit spe duce vota sequi!
15Faustior, heu, quanto Riphaeae faustior undae
Maior ubi nullas servat alumnus opes:
Non ibi quis dominum sequitur, nec praedia saepes
Servat et argento gratia nulla suo est;
Omnibus imperium solum est atque omnibus aeque
20Fertilis auctunnus parque favoris opus.
Nos autem pompa tracti discrimina mille
Fecimus et dominos rex quoque magnus habet;
Aurea libertas nullis, timor omnibus acer
Inque avido nusquam tutior orbe quies;
25Hanc lites, hunc bella trahunt, hic foenoris omnes
Temnit avaritia quos alit unda metus;
Divitibus pudor est non gentibus ilia multis
Cingere et ornatos semper habere sinus,
Pauperibus contra pavor atque infamia, ni res
30Clara sodaliciae protegit aula domus.
Improbe maiorum mos atque sacrabilis usus,
Cur miser obsequiis cogor abesse modo?
Cur sine me ludis, sine me, speciosa, vagaris,
Gemma, nec heu comites proximus addo gradus?
35Dii faciant nostrae serves custodis honorem,
Nec vigilem somno pharmaca sumpta premant;
Dii quoque respiciant fulvo ne labilis auro
Te iuvenum votis porrigat illa prius!
Insidiosa tua est facies, scio, pluribus, angit
40Multorum incessus pallida corda decens;
Aemula labra rosis multos furantur, ocelli
Siderei multos candidiorque sinus.
Raetia non desunt nostris qui saltibus aptent,
Ante tuas nec abest turba proterva fores:
45Perfer et obdura, nec forma decentior ignes
Semoveat curae spesque salusque meae.
Ipse ego nec fidibus lusus nec tractus ab ullo,
Te solam moesto pectore volvo diu:
Non choreae, non lina iuvant captura volucres,
50Nec fera sanguinei morsibus acta canis.
Una iubes atque una regis, te quaero tibique
Concino, nec quicquam te sine lingua potest;
Tu fac idem castoque tuum cole pectore vatem:
Bellerephontis ego corda pudica sequor.
11. in cupidinem veniam in se et vindictam | in Serenam somno advenienti captam exposcens
Iusserat hesterna me luce Serena, maritusNi venit, hac una nocte subire thorum.
Laetus eo tenebrisque solo data protinus ortis
Signa cano, nec adhuc limina clausa patent.
5Quid faciam? Discedo miser cuculumque cubili
Insedisse reor, nec tamen ille fuit.
Parce tyroneo, puer o venerande, timori,
Parce quod, heu, fugi protinus inde rudis!
Nemo repente valet cautissimus esse: creavit
10Sors praeceptores, discat ut artis inops.
Nundum ego pervigiles ad flavae limina noctes
Dum Phoebus didici ducere surgat herae,
Nundum ferre Iovem nocturnaque nubila, nundum
Lachryma scit clatros frangere longa truces:
15Non me Pegasides, mea cura, sopore puellas
Imponi suetas perdocuere gravi.
Stultus ego nimiumque miser, mihi protinus omnis
Cessuros aditus rebar iterque thori;
Iam ferus exciderat Nasonis portitor et quae
20Multa puellatum detinuere moras.
Heu heu belligeri cur non mihi ius fuit, a quo
Virgo duos somno capta repente tulit?
Cur minime licuit virga reserare potenti
Hostia qua Chione lumina victa dedit?
25Certe ego non duri timuissem coniugis ora,
Ianua nec votis sisteret arcta meis:
Protinus at thalamis ruerem secretus, et ante
Libarem teneris oscula parva labris,
Ante sinus leves tumidumque licentius inguen
30Rimarerque omni corpora nuda pilo;
Tandem, ubi frigidulo cecidisset acumine linguae
Excussa, hic somnos conquerar atque moras.
Quid tamen haec? veniam delictis posco Serenae:
Illa, puer, nervis, illa petenda tuis!
35Caedite fallentem, superi, sic ius cupit, illam,
Caedite Celiaco numina culta iugo:
Illa soporifero devicta liquore quievit,
Nec querulum trepidi sensit amantis iter,
Illa moras omnes vetuit, nec signa roganti
40Praebuit absentis clausa fenestra viri.
Improba cur somno deiecit lumina? cur ve
Ante minus statuit pignora iussa fores?
Cur tenues nunquam solitosque excussa sussuros
Audiit et motae murmura nota serae?
45Pronus ego dominaeque timens fera limina praeceps
Deserui, ne mors perderet una duos,
Atque aliquis forsan stringebat pectora, dum me
Ridet et heu nimium specto salutis opus;
Forsan ibi risus fuerant stupidusque verebar
50Siqua inspexisset nuncia lingua mali:
Me rea sustulerat miserantem coniugis ira
Inque mea forsan parte iacebat amans.
Increpat haec etiam timidoque minatur amoris
Dissidium, nec me limen adisse putat;
55Quin mea diverso iunxisse suavia lecto
Asserit et tenera verberat ora manu.
Singula quid referam? victus parere nocenti
Cogor et iratam pronus adire prece.
Parce, puer, verbis aures adhibere nefandis:
60Omne in me precium malo Cupido ruat!
12. queritur in deos quod in frondem oleae | mutari non possit qua Serena plurimum | delectabatur cum illa esset irata
Dii procul immemores penitusque cremantibus arisDifficiles, cur me nil mea thura iuvant?
Cur varia misero specie quandoque resumi
Non datur et Driopes fallere sorte viros?
5Cur ego pallenti circundare pectus oliva
Iam nequeo, ut tecum, lactea gemma, forem?
Frondibus his tua sunt compta atria, frondibus ornas
His lectum, muros, scrinia, pensa, fores;
His cingis palmas, his stringis, vita, lacertos
10Inque sinu gaudes serta pudica geri.
Ah quotiens digito cinctus, nunc ubera, nunc os,
Nunc premerem quae non multa referre licet,
Pectore nunc niveo teneros delapsus in artus
Errarem, sed nec semper oliva forem!
15Gaudeat Alcidae quod tempora populus ornat
Exultetque dei cornibus uva sui,
Coelicolum iubilet regi gratissima quercus,
Sit Paphiae myrthus fronte superba deae,
Casta sagittifero tumeat Peneis amore,
20Turrigeros laudet pinus amata focos:
Te magis umbra iuvat Tritonia, te fovet inter
Gaudia victorum frons numerata ducum.
Vive, precor, felix, palmes clarissime, nec te
Concutiant summo fulmina missa Iove:
25Non tibi Threicius Boreas, non grandinis ictus
Vim ferat aut rigidi rustica dextra senis;
Non te Mulciberi scaevissima ledat abacti
Flamma, nec hostili lancea torta manu;
Non pecus horrenti morsu, non falce puella,
30In te non tenera scaeviat ungue puer.
Cresce diu longumque polos intacte per aevum
Iunge puellarum mox celebrande choris,
Iunge celer: te Faunus amat, tibi nympha calores
Arcet et assiduum sistit Anubis iter.
35In te dona ferent, in te pia vota nepotes,
Teque colet caeso victor ab hoste furens;
Te rude donabit miles, tibi navita iunget,
Improba cum Scyllae fugerit ora, focos.
Vive, precor, miserumque tuo devolve poetam
40Cortice, ut optato stringar ab ore semel.
Heu heu, cur superos coeptis accire nefandis
Urgeor et foliis credere membra lubet?
Cur magis haec teneris subeunt amplexibus et me
Impia crudeli temnis amore diu?
45Quid iuvat assidue tumida consurgere fibra
Invidaque aerumnis corda iuvare meis?
Quid miserum, quaeso, laceras? quid perdis inanes,
Lux, totiens noctes? quid mihi dura manes?
Dii facerent humili visu crudelior esses
50Mitibus aut saltem mens foret aequa genis:
Certe ego non placidi fallar sub imagine vultus,
Nec mens ardentes ludat iniqua faces.
Me miserum, quid amica fugis consortia, quid ve
Absenti mavis sola iacere viro?
55Mancipii miserere tui quod diripis: in te
Fixit Acidalius pectora lapsa puer;
Tu bona, tu requies, mea tu solacia, tu pax:
In te poena omnis gaudiaque ipsa iacent;
Tu cordis regina mei, tu sola voluptas:
60Lusus ibi et cantus deliciaeque sedent.
Te vigil evolvo, somnis tibi brachia tendo
Inque tuis errat laudibus usque fidis.
Flecte feros animos et tu quoque disce potentis,
Qui miserum vinxit, iussa subire dei;
65Excute duriciem, gelidam iam suscipe servum,
Excute: cur falso ludis ab ore preces?
Cur nivea tractare manu iuvat undique pacis
Signa, nec, heu, mores suscipis inde novos?
Pellibus accinctus flavis Tirynthius omni
70Ceu ferus emicuit victor in orbe leo;
Tectus apro Oenides violentior irruit et vi
Iuvit Achilleos cassis equina pedes.
Ah, precor, aethereos vultus miserare, nec haerba
Coelicolum miti ledere castra velis;
75Non haec bella iubent insignia: parce furori,
Parce, precor, nec te victus in arma vocet.
His pius Ausonia rex sede quievit opesque
Tutior Arcadica sumpsit ab urbe novas;
His omnis semper posuit discordia nubes
80Inque ruit iuncta protinus ora manu.
Tu fac idem placidaeque fero cole pectore mores
Arboris aut mites pone superba comas.
13. in adventum Columbini Veronensis | praeceptoris sui
Unde lyrae et cantus? unde haec convivia CirrhaeQuae mea deserto numina fonte colunt?
Cur fidibus Maia tam sedulus incubat ortus
Iamque parat Satyris Gratia iuncta choros?
5Unde iubet necti praeclara sororibus et me
Calliope girros implicitura modo?
Cur studio hoc verrunt succinctae Naiades urbem,
Spargere nec cessat culta Napea rosas?
Dic, Pataraee, precor, dum longo fessa quiescit
10Musa choro et vires suggerit hydra novas,
Cui tanta haec fervent solatia, cur ve sororum
Dulcibus impletur Felsina tota iocis?
Mantua cur inter vestros gemit optima cantus,
Roma et "io" crebro die "triumphe" sonat?
15Eia age, Minciacos gemitus agnosco, Suburrae
Laeticiam et vestri gaudia, Phoebe, chori.
Quisquis "io" exultet laetasque Serena choreas
Ducat et argutum nubila findat ebur;
Poma fores ornent verbenaque tecta coronet,
20Florida nec pigeat cingere serta comis.
Adde, puer, cyatos, nec Cretica vina reserves,
Adde pedem dum pes nesciat, adde celer:
Siqua latent meliora tuo fer pocula vati,
Deme seras omnes mustaque tota fluant.
25Sit procul hinc moeror gemitusque adversa sequantur,
Cura nec Aonias deprimat ipsa dapes;
Non ibi summa trahat quisquam suspiria, nec mens
Ulla suas tristi pectore volvat opes,
Non pater aut uxor non quenquam pignora temptent
30Aut memor ellati funus amor ve senis,
Non lites quisquam redigat, nec pectore fastus
Intret et horrendas comprimat ira manus,
Non furor occultos enses trahat, improba desint
Iurgia sollicito cumque timore dolor;
35Taedia difugiant Turcosque inamabilis horror
Ingruat et moesto lividus ore pavor,
Rixa etiam desit, nec questus verberet aures,
Sit procul hinc odium, sint procul inde minae.
Laetus agat lucem quisquis mea carmina curat,
40Laetus et auctoris nomina quisquis amat:
Ille, en ille meus praeceptor Pallade cinctus,
Ille venit superum quaque secutus ope.
En decus, en speculum, victoria, lux, honor et spes,
Praesidium, calcar, gloria paxque mea:
45En desyderio longo fruor, en licet illum
Amplecti, cuius dulcius ore nihil,
En meus assiduos monitor statione labores
Fugit et optata iam parat urbe frui.
Salve Musarum columen patriaeque voluptas,
50Stirpis apex, iuvenum taeda decorque patrum!
Salve Mantoae requiesque salusque iuventae,
Spes nuruum, matrum portus amorque senum!
Iam fleat et miseram se clamet patria, iam se
Dilaniet cordi pignora quisquis habet:
55Omnis ab his nati doctrina recessit et omnes
Ingenuae mores indolis, omne ruit.
Gaudeat atque novae iubilet faustissima praedae
Roma, Columbino Mantua nanque vacat.
14. Serenam alloquitur dum mane | e lecto una surgerent
Esse quid hoc dicam, quod tam speciosa viderisMane, nec in tota pulchrior urbe micat?
Cur formosa minus media mihi luce nitescis,
Multa ubi cincinnos condidit arte soror?
5Me ne sopor cerebrique modo cruor haustus ab alvo
Fallit, an in roseo stat suus ore vigor?
Certe ibi non succi mendacia fingere rumor,
Tecta nec aurato crimina torque valet;
Non ibi Leuconicum latus implet syrma patens ve,
10Nuda sed in nostra nunc quoque parte iaces,
Nunc etiam, nunquam semota, quiescis eodem
Sedisti novies quo peritura sinu;
Candida non teneras pinxit Selinusia malas
Oraque purpureus non tua phucus obit.
15Quae mihi nunc surgis, talis pulcherrima cinxit
Alda virum, volucrem Leda Venusque Parim,
Talis ad herois pictos Lucretia muros
Exiit et cano est Tarsia nota patri.
Aspicis ut radians nitor utque decentia, quaeso,
20Pectora: vaeh misero, cur tegis ista die?
Cur mihi fers lato fulgentia tegmine membra
Et niveas fulvo subtrahis aere genas?
Lactea cur gaudes adamantinus opprimat umbo
Colla? quid innumero dactylus orbe latet?
25Anne satis tenuem fuerat praecingere vestem
Sertaque demissis reddere parva comis?
Sit Tityo Phlegiaeque comes quae prima decentem
Argento didicit composuisse gulam:
Non diris aether pateat, non manibus aequor,
30Terra nec illius contegat ossa libens;
Undique iactetur precium quae scaeva lapillis
Addidit extremae vimque paravit humo.
Turpibus aureoli ponantur vultibus orbes:
Non eget his levi natus in ore vigor;
35Has sine, forma quibus nulla est, redimicula lustrent,
Has crotala et rarus comat elencus age;
Lychnicus harmillaeque graves Scythicaeque smaragdi
Lumina despectis artibus alma ferant.
Cura sit his pictis arcere e vultibus aestus
40Udaque sudoris vim purpurissa fuget;
Ochra salum timeat, radios cerussa potentes,
Tuta nec a turpi lilia flos ve nuru.
Nitra suant vappae tenerasque sequantur aristas
Quasque feras auro Poppea compsit emant;
45Hae multo rigidos extirpent dropace lucos
Et psecas humenti furfure terga domet;
Pumice frangatur rebusque tenacibus atrox
Villus et in rugas Cypria perstet humus.
Harum spuma nigros tingat Germana capillos
50Sulfureaque rubrum promicet arte caput;
Grata iuvent alias exotica: muschus et omnis
Mirrha, crocum Samiae vel thymiama deae;
Assyrio crines iisdem spargantur amomo
Spicatusque linat splennia rasa latex;
55Non satis his balanum, diapasma nec amphora costi,
Sed levet horrorem succina gemma manus.
Sint procul ista tibi; sat oles, sat corpore toto
Es levis: nunc me, nunc, mea vita, iuvas,
Nunc ego nec metuam tricena suavia labris
60Figere, nec stricto frangere dente cutem.
Obsecro propositi sis huius semper et artus
Stet tibi, lux, nunquam contemerare tuos:
Non faba, non thynni sanguis, non nardina cultas
Tingat ut exurges Chia ve terra genas.
65Linque, age, flammares dybaphos, molticia linque
Aurea, nec speciem fascibus ipsa tegas;
I potius cultu pauper, formosior ut sis,
Nec niveos gemnis ars sit obire sinus.
Sardonices pallasque viro segmentaque serves
70Teque sibi innumeris occule fusca togis;
Mi solidas absint polymitta tegentia mammas
Cumque maris grata serica merce rubri:
Haec pia contiguus ne te spectaret ocellus
Sors dedit, haec vati proiice iussa tuo.
75Nuda places, mihi nuda redi: sic, aurea, sensus
Coepisti, sic me nunc quoque, virgo, iuva.
15. versus et librum dimittit Serena aegrotante
Aegra Serena iacet: procul hinc solatia, risus,Gaudia lascivis mixtaque verba iocis;
Dulcis abi hinc, Eratho, dulcesque recedite versus,
Quaeque puellari est cura adhibenda febri.
5Improbe, quid niveas dominae, dolor improbe, mammas
Sic rapis et tantum cor premit usque gelu?
Lenis, io, miserae glaciem rape, Phoebe, puellae
Innocuoque ictus extrahe corde truces.
Lusus in hac cantusque iacent, hanc optime vatum
10Dux refove, ut reliquum mox quoque surgat opus.
