I. Commercial intercourse, trade, traffic, commerce: “mare magnum et ignara lingua commercia prohibebant,” Sall. J. 18, 5; Plin. 33, 1, 3, § 7; Plin. Pan. 29; Tac. Agr. 24; Liv. 4, 52, 6: “salis,” id. 45, 29, 13: “commercium hominum in locum aliquem mutui usus contrahunt,” id. 38, 18, 12: “neque Thraces commercio faciles erunt,” id. 40, 58, 1: “jus commercii,” Dig. 49, 5, 6.—
B. Meton.
1. The right to trade as merchants, a mercantile right: “commercium in eo agro nemini est,” Cic. Verr. 2, 3, 40, § 93; cf. id. ib. 2, 2, 50, § “124: L. Crasso commercium istarum rerum cum Graecis hominibus non fuisse,” id. ib. 2, 4, 59, § “133: ceteris Latinis populis conubia commerciaque et concilia inter se ademerunt,” Liv. 8, 14, 10; 43, 5, 9; cf. Dig. 41, 1, 62; 30, 1, 39; 45, 1, 34.—*
2. An article of traffic, merchandise, wares: “commercia militaria,” Plin. 35, 13, 47, § 168; for provisions, id. 26, 4, 9, § 18; cf. Front. 2, 5, 14.—
3. A place of trade, market - place: “commercia et litora peragrare,” Plin. 37, 3, 11, § 45; Claud. in Eutr. 1, 58.—
II. In gen., intercourse, communication, correspondence, fellowship; lit. and trop.: “quid tibi mecum est commerci, senex?” Plaut. Aul. 4, 4, 4; id. Bacch. 1, 2, 9; id. Stich. 4, 1, 15: “mihi cum vostris legibus Nihil est commerci,” I have nothing to do with your laws, id. Rud. 3, 4, 20: “commercium habere cum Musis,” Cic. Tusc. 5, 23, 66: “commercium habere cum virtute,” id. Sen. 12, 42: “dandi et excipiendi beneficii,” Val. Max. 5, 3, ext. 3: “agrorum aedificiorumque inter se,” Liv. 45, 29, 10: “plebis,” with them, id. 5, 3, 8; 41, 24, 16: “linguae,” Ov. Tr. 5, 10, 35; Liv. 1, 18, 3; 9, 36, 6; 25, 33, 3: “sermonis,” id. 5, 15, 5; cf.: “loquendi audiendique,” Tac. Agr. 2 fin.: “commercia epistularum,” Vell. 2, 65, 1: “hoc inter nos epistularum commercium frequentare,” Sen. Ep. 38, 1: “communium studiorum,” Suet. Claud. 42: “sortis humanae,” Tac. A. 6, 19: “belli,” stipulation, treaty, id. ib. 14, 33: “belli tollere,” Verg. A. 10, 532; so, “belli dirimere,” Tac. H. 3, 81.—Plur.: “est deus in nobis, et sunt commercia caeli,” Ov. A. A. 3, 549.—
B. Esp., forbidden intercourse, illicit commerce: “libidinis,” Val. Max. 8, 2, 2: “stupri,” Suet. Calig. 36.—Absol.: “cum eā mihi fuit commercium,” Plaut. Truc. 1, 1, 77.—
2. In law, = collusio, Cod. Th. 3, 11, 4; cf. ib. 11, 4, 1 al.