23.
[56]
reliquum est igitur crimen de veneno; cuius ego nec1
principium invenire neque evolvere2 exitum possum. quae
fuit enim causa quam ob rem isti mulieri venenum dare
vellet3 Caelius? ne aurum redderet? num petivit? ne
crimen haereret? num quis obiecit? num quis denique
fecisset mentionem, si hic nullius4 nomen detulisset? quin
etiam L. Herennium5 dicere audistis verbo se molestum non
futurum fuisse Caelio6, nisi iterum eadem de re suo familiari
absoluto nomen hic detulisset. credibile est igitur tantum
facinus nullam ob7 causam esse commissum? et vos non
videtis fingi sceleris maximi crimen ut alterius sceleris suscipiendi
fuisse causa8 videatur?
[57]
cui denique commisit, quo
adiutore usus est, quo socio, quo conscio, cui tantum
facinus, cui se, cui salutem suam credidit? servisne mulieris?
sic enim est obiectum9. et erat tam demens is10 cui
vos ingenium certe tribuitis11, etiam si cetera inimica oratione
detrahitis, ut omnis suas fortunas alienis servis committeret?
at quibus servis? — refert enim magno opere id ipsum — eisne12
quos intellegebat non communi condicione servitutis uti
sed13 licentius liberius familiariusque14 cum domina vivere15?
quis enim hoc non videt, iudices, aut quis ignorat, in eius
modi domo in qua mater familias meretricio more vivat, in
qua nihil geratur quod foras proferendum sit, in qua inusitatae16
libidines, luxuries, omnia denique inaudita vitia ac
flagitia versentur, hic servos non esse servos, quibus omnia
committantur, per quos gerantur, qui versentur isdem in17
voluptatibus, quibus occulta credantur, ad quos aliquantum
etiam ex cotidianis sumptibus ac luxurie redundet? id
igitur Caelius non videbat?
[58]
si enim tam18 familiaris erat
mulieris quam vos voltis, istos quoque servos familiaris
dominae esse19 sciebat. sin ei tanta consuetudo quanta
a vobis inducitur non erat, quae cum servis eius20 potuit
familiaritas esse tanta?
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
1 nec Tς: de (idem P2) P: neque πδ
2 evolvere Tσψ2: volvere cett.
3 dare vellet T: vellet dare Pπδ
6 futurum Caelio T qui in hoc verbo desinit: fut. Caelio fuisse Halm
8 causa ς, edd. VR, ante sceleris hab. ψ: om. cett.
9 est obiectum ς: obiectum est ψ, ed. R: obiectum cett.
12 eisne Lambinus: eiusne ς: hisne Pπδ
13 uti sed ςb2ψ2: ut (sed b1) esset cett.
14 familiarius-que ς: familiarius Pπδ
16 inusitatae ς: illustria Pπ: lustra δ
19 dominae esse ςg: esse domina || esse P: esse dominae cett.
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Orationes: Recognovit brevique adnotatione critica instruxit Albertus Curtis Clark Collegii Reginae Socius. Albert Curtis Clark. Oxonii. e Typographeo Clarendoniano. 1908. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The National Endowment for the Humanities provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.