15.
et quisquam dubitabit quin huic hoc
tantum bellum1 permittendum2 sit qui ad omnia nostrae
memoriae bella conficienda divino quodam consilio natus
esse videatur?
[43]
et quoniam auctoritas quoque in bellis administrandis
multum atque in3 imperio militari valet, certe nemini dubium
est quin ea re4 idem ille imperator plurimum possit. vehementer
autem pertinere ad bella administranda quid hostes,
quid socii de imperatoribus nostris existiment quis ignorat,
cum sciamus homines in tantis rebus ut aut metuant aut
contemnant aut oderint aut ament5 opinione non minus
et fama6 quam aliqua ratione certa commoveri? quod
igitur nomen umquam in orbe terrarum clarius fuit, cuius
res gestae pares? de quo homine vos, id quod maxime facit
auctoritatem, tanta et tam praeclara iudicia fecistis?
[44]
an
vero ullam usquam esse oram tam desertam putatis quo
non illius diei7 fama pervaserit, cum universus populus Romanus
referto foro completisque omnibus templis ex quibus
hic locus conspici potest unum sibi ad commune omnium
gentium bellum Cn. Pompeium imperatorem depoposcit?
itaque ut plura non dicam neque aliorum exemplis confirmem
quantum auctoritas8 valeat in bello, ab eodem Cn.
Pompeio omnium rerum egregiarum exempla sumantur.
qui quo die a vobis maritimo bello praepositus est imperator,
tanta repente9 vilitas ex summa inopia et caritate rei
frumentariae consecuta est unius hominis spe ac nomine
quantam vix in10 summa ubertate agrorum diuturna pax
efficere potuisset.
[45]
iam accepta in Ponto calamitate ex eo
proelio de quo vos paulo ante invitus admonui, cum socii
pertimuissent, hostium opes11 animique crevissent, satis firmum
praesidium provincia non haberet, amisissetis Asiam, Quirites,
nisi ad12 ipsum discrimen eius temporis divinitus Cn.
Pompeium ad eas regiones Fortuna13 populi Romani attulisset.
huius adventus et Mithridatem insolita14 inflatum15
victoria continuit et Tigranen16 magnis copiis minitantem
Asiae retardavit. et quisquam dubitabit quid virtute perfecturus17
sit qui tantum auctoritate perfecerit18, aut quam
facile imperio atque exercitu socios et vectigalia conservaturus
sit qui ipso nomine ac rumore defenderit?
This text is part of:
Search the Perseus Catalog for:
Click on a word to bring up parses, dictionary entries, and frequency statistics
1 hoc tantum bellum PHE: tantum bellum hoc cett.
2 permittendum H: transmittendum cett.
3 in PE: om. cett.
4 re PHE: in re cett.
5 metuant aut contemnant aut oderint aut ament H: metuant aut oderint temnant aut con aut ament P: contemnant aut metuant aut oderint aut ament cett.
6 et fama PH: famae cett.
7 illius dici (sic) nomen ac fama illius H
8 auctoritas H, Angelius: huius auctoritas cett.
9 repentina H: fort. tamque repentina vilitas H: vilitas annonae cett.
10 in H: ex cett.
13 fortuna vulg
14 solita H
15 inflatum Hπ: inflammatum cett.
16 Tigranen H: Tigranem cett.
M. Tullius Cicero. M. Tulli Ciceronis Orationes: Recognovit brevique adnotatione critica instruxit Albertus Curtis Clark Collegii Reginae Socius. Albert Curtis Clark. Oxonii. e Typographeo Clarendoniano. 1908. Scriptorum Classicorum Bibliotheca Oxoniensis.
The National Endowment for the Humanities provided support for entering this text.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 United States License.
An XML version of this text is available for download, with the additional restriction that you offer Perseus any modifications you make. Perseus provides credit for all accepted changes, storing new additions in a versioning system.