[75]
[76] aeolus haec subaudis 'dixit', quod ex posterioribus intellegitur, ut supra notavimus. regina inferioris personae revetentia est maiorem meritis appellare, non nomine; contra maioris est minorem nomine tantum vocare. qui ordo non nisi per indignationem corrumpitur, ut in duodecimo Sages in extremis rebus Turnum non regem vocat, ut “ruitque inplorans nomine Turnum” . et alibi de Aristaeo “et te crudelem nomine dicit” . optes optare non tantum eligere significat, ut alibi “optavitque locum regno” , sed etiam velle, ut hoc loco 'quid optes' quid velis. Lucilius in VI. “quid ipsum facere optes” , id est velis. alii 'quid optes' quid petas. sane servavit ordinem; nam qui promittit statim a primo polliceri debet, post si qua vult addat, ut auditor expectatione non pendeat.
[77] explorare deliberare; superius namque multa poposcerat Iuno. hoc ergo dicit: tuum est deliberare, quid velis. aut certe aperire vel pensare, quale sit desiderium. alii explorare Iovis animum; aut certe 'explorare' explanare; aut certe statuere, an aequum sit quod petis, tuus enim hic labor est. mihi ivssa capessere fas est figura est litotes, quae fit quotienscumque minus dicimus et plus significamus per contrarium intellegentes, ut hoc loco non ait: licet mihi inplere quae praecipis, sed nefas est non inplere quae iusseris. item “munera nec sperno” , id est libenter accipio. mihi ivssa capessere fas est] hoc secundum ea quae aliter dicuntur, aliter audiuntur dictum est. [nam] cum dicit non se posse <non> inplere quae Iuno praecipiat, nefas tamen putat [non] inplere praecepta. 'mihi' sane ultima syllaba produci debet, quia hoc casu omnia vel nomina vel pronomina vel participia in ultima syllaba produci debent. 'capessere' autem est saepe capere.
[78] tu mihi quodcumque hoc regni rediit ad physicam rationem. nam motus aeris, id est Iunonis, ventos creat, quibus Aeolus praeest. dicendo autem 'quodcumque' aut verecunde ait, ne videatur adrogans, aut latenter paene iocatur poeta; quis enim potest ventos, id est rem inanem tenere? tu mihi q. h. r.] hoc ad illud respondet 'namque tibi divum pater atque hominum rex'. quodcvmque h. r.] quia ipse rex sub alieno imperio est. 'quodcumque' ergo quod 'clauso ventorum carcere regno', nec in mea manu est nisi iusso ventos emittere. iovemque concilias hysteroproteron in sensu. non enim Iuppiter conciliatur Aeolo, sed Aeolus Iovi, quasi superiori. conciliantur autem novi, reconciliantur antiqui.
[79] tu das epulis accumbere divum hoc est, tu me deum facis. duplici enim ratione divinos honores meremur, dearum coniugio et convivio deorum. unde et in bucolicis “nec deus hunc mensa, dea nec dignata cubili est” . sane 'epulis accumbere' secundum sui temporis consuetudinem dixit; nam olim sedentes vescebantur, sicut ipse meminit “gramineoque viros locat ipse sedili” et “perpetuis soliti patres considere mensis” . et apud Homerum sedentes dii epulantur.
[80] nimborumque nubium, ut “et lunam in nimbo nox intempesta tenebat” .
