[182]
[184] morantem inperitia gubernantis.
[187] aemula pristis eiusdem rei studiosa, ut “illo aemulo atque imitatore studiorum meorum” Cicero in Caesarianis. alias inimicum significat.
[189] insurgite econtra Lucanus “atque in transtra cadunt et remis pectora pulsant” (3.543).
[190] hectorei aut fortissimi, qualis Hector fuit: aut re vera quondam Hectoris socii.
[192] gaetulis Africanis, a parte totum: nam Gaetulia mediterranea est, syrtes vero iuxta Libyam sunt. sic de syrtibus Horatius “ubi Maura semper aestuat unda” . fuisse autem Troianos in syrtibus ille indicat locus “in brevia et syrtes urget, miserabile visu” . ionio quando iuxta Charybdin navigaverunt.
[193] maleaeque Malea promunturium est Laconicae provinciae, ubi undae sunt sequaces, id est persecutrices, ut “capreaeque sequaces inludunt” .
[194] prima quasi quae soleo. mnestheus ille semper victor.
[196] hoc vincite loco victoriae sit ultimos non redire.
[197] nefas modo obprobrium.
[198] aerea fortis, ut “et iunctos temo trahat aereus orbis” : nam puppis aerea non est, sed prora.
[199] subtrahiturque solum unicuique rei quod subiacet solum est ei cui subiacet, unde est solum navis mare, et aer avium. et est verbum cuius perlucida significatio per naturam [non] invenitur.
[200] rivis quasi rivis, more rivorum: ac si 'rivatim' diceret.
[202] furens animi figurate dixit, ut “praestans animi iuvenis” .
[203] interior sinisterior: Cicero “quem omnia intus canere dicebant” , Sallustius “igitur introrsus prima Asiae Bithynia est” . iniquo angusto, ut “et silvis insedit iniquis” .
[204] procurrentibus praeminentibus, et obiectis et velut obviam venientibus.
[205] murice saxi asperi acumen eminens [quod] per tranquillitatem.
[209] legunt alii 'praetereunt': sed melius 'legunt', id est colligunt: nam sequitur 'et fractis discentem currere remis'.
[212] prona vicina litoribus: unde 'altum' est longe positum.
[213] columba ubique de his domesticis 'columbas' Vergilius dicit, Persius vero ait “teneroque columbo et similis regum pueris” : nam agrestes 'palumbes' vocantur.
[215] exterrita pinnarum concussione terrorem significans, ut “timuitque exterrita pinnis ales” : non enim timet pinnis, sed indicat timorem.
