Maurus Servius Honoratus, Commentary on the Aeneid of Vergil
Georgius Thilo, Ed.

[715]

[717] undique conveniunt non dicit qui conveniunt, sed illi sine dubio, quibus Mars iniecit audaciam, inventa oportunitate inruperunt castra Troiana. quoniam postquam.

[722] obnixus conisus, conabundus.

[723] duro in certamine liquit sine spe evadendi.

[724] ast alios secum includit pro hostibus, quoniam multos suos exclusisset: Statius “par operis iactura lucro: namque hoste recepto exclusere suos” . potest tamen et dubium esse 'includit' utrum hostes, an suos? vltro insuper.

[725] demens pathos per personam poetae proferendum. demens hoc ex affectione sua posuit poeta: alibi “sed tum forte cava dum personat aequora concha, demens, et cantu vocat in certamina divos” . rutvlum potest accusativus esse, potest et genetivus.

[734] dotalis regia amatae aut tibi data per dotem; aut quae sperabatur. et bene 'Amatae', quae illum sola generum esse cupiebat contra mariti iudicium: ergo eum mulieri probatum, non viro dicit. notandum sane quia id agit, ut ostendat se non per inprudentiam Turnum inclusisse, sed illum per temeritatem sibi minime profutura castra penetrasse.

[736] exire pro 'exeundi'.

[737] olli subridens magnam confidentiam virtutis ostendit.

[739] priamo narrabis achillem propter illud Sibyllae “alius Latio iam partus Achilles” . et dictum est, ut illud “degeneremque Neoptolemum narrare memento” .

[740] rudem nodis non levem, nec pulchram, sed fortem. cortice crudo viridi: nam hastae igni plerumque torrentur.

[742] vulnus saturnia ivno detorsit veniens 'vulnus veniens', id est ictum, quo vulnerari debuit. plerique, sed non idonei commentatores dicunt, hoc loco occisum Turnum, sed causa oeconomiae gloriam a poeta Aeneae esse servatam: quod falsum est. nam si veritatem historiae requiras, primo proelio interemptus Latinus est in arce: inde ubi Turnus Aenean vidit superiorem, Mezentii imploravit auxilium: secundo proelio Turnus occisus est, et nihilo minus Aeneas postea non conparuit: tertio proelio Mezentium occidit Ascanius. hoc Livius dicit et Cato in originibus.

[744] telum hoc loco 'telum' gladium dixit a longitudine: unde et mustela dicitur, quasi mus longus. telum autem posuisse pro gladio illud significat, quod infert paulo post 'consurgit in ensem'. versat librat, iactat: et est Ennianum “versat mucronem” .

[745] is talis, par, similis.

[746] alte consurgit in ensem genus feriendi Gallicanum: Sallustius “regressi ad faciliores ictus loco cedebant” .

[748] inpubesque pathos ex aetate movit.

[752] huc caput 'huc pependit' figurate.