[97]
[100] oratores legati, a perorando pro republica nominati: quod 'orabant', id est agebant: unde et actores causarum 'oratores' appellantur. urbe Latina pro 'Latini', id est [de] Laurolavinio.
[101] veLati ramis oleae non coronati: nec enim lugentes decebat, ut qui pro mortuis precabantur: sed instructi et ornati, id est in manibus olivae ramos ferentes: sic Homerus στέμματ᾽ ἔχων ἐν χερσίν. 'velari' autem ornari et illo loco significat “victori velatum auro vittisque iuvencum” , cum vittis non aut velentur aut coronentur victimae, sed ornentur: aut certe 'velati' ab omni iniuria tecti iure gentium. veniamque rogantes beneficium. et iuxta antiquum modum dictum est, hoc est sepulturam suis petentes.
[102] ferro quae fusa 'fusa' modo interempta, alias fugata; sed discernuntur epithetis, ut si dicas 'ferro fusus', vel 'metu fusus'.
[103] redderet ostendit iam campos in Troianorum esse potestate.
[104] nullum cum victis certamen deest 'esse oportere'. et aethere cassis id est luce vacuis: unde et retia 'casses' dicimus, et vestimenta araneorum casses dicuntur. hoc autem bene addidit, quod victi possunt innovare certamen.
[106] bonus Aeneas ideo, quia ab eo facile impetratur. havd aspernanda iusta, non contemnenda: sepulturae enim beneficium generaliter debetur universis.
[107] venia quam petebant: aut 'venia' humanitate. insvper addit accumulat verbis beneficium, dicens pacem se etiam vivis velle praestare. 'pacem' autem ideo defunctis, quia ait supra “nullum cum victis certamen” , et mortuorum pax sepultura est. unde elegit verbum quod utrisque, tam vivis quam mortuis aptum esset.
[108] quaenam quanta et qualis: nam mirantis est; nec enim dubitat, cum ipse dicat 'indigna'. ergo potest ἐπεξήγησις esse: quaenam vos fortuna inplicuit, quae est indigna bello. et mira est oratio conciliantis se hostibus suis.
[109] inplicvit id est involvit invitos. 'bello' autem incertum dativus an ablativus.
[110] martis sorte peremptis ad illud “nullum cum victis certamen” .
[112] nec veni pro 'nec venissem': tempus est pro tempore. et vitavit ὁμοιοτέλευτον.
[113] nec bellum cum gente gero subaudiendum 'sed cum Turno': per quod populariter eorum captat favorem, aut seditionem eorum adversum regem invocat.
[114] hospitia hoc verbum duo significat: <et quo ab alio recipimur,]2 et quo aliquem recipimus.
[115] hvic morti δεικτικῶς, quasi ostendit iacentes.
[116] si bellum finire manu hoc est internecione: potest enim et pace finiri.
[117] his mecum decvit concurrere telis aut quibus Teucros parat pellere, aut tela sua ostendit, ut armatus in concilio fuerit.
[118] vixet pro 'vixisset': et est syncope. deus aut sva dextra dedisset victoria enim, vel vita duplici ratione consistit, aut virtute aut voluntate Fortunae.
[119] miseris civibus quasi aliena culpa pereuntibus. et bene commendatur dicentis bonitas, quasi et ipse eorum misereatur.
[120] obstipvere silentes id est obstupefacti sunt et silere coeperunt.
